Inleiding

GEMAAL gelegen aan de Maasdijk tussen Aalst en Poederoijen. Het is gebouwd in 1935 als vervanging voor het toenmalige gemaal, dat bestond uit een complex gebouwen: een kolenschuur, een gemaal uit 1881, een oud gemaal uit 1854 en een werkplaats met opslagruimte. Het gemaal, genaamd Dijkgraaf H.C. de Jongh-gemaal, is ontwopren door het Technisch Adviesbureau van de Unie van Waterschapsbonden te Haarlem. Het gemaal is gebouwd in een stijl beïnvloed door het baksteenexpressionisme.

In 1998 is het gemaal gerestaureerd en is aan de zijde van de afwateringssloot uitgebreid.

Omschrijving

Het gemaal bestaat uit een onderbouw van beton en baksteen, waarop een bakstenen opbouw is gemetseld op rechthoekig grondvlak met afgeschuinde hoeken.

Het gemaalhuisje is gemetseld in half steens verband en bestaat uit één bouwlaag met een hoog oplopend 8-zijdig tentdak met leien in maasdekking. De hoeken van het dak zijn met loden strips afgedekt. Langs de dakrand loopt een houten bakgoot met klossen.

De gevelwanden zijn voorzien van gemetselde blokpilasters. De lange gevels zijn voorzien van vensters, aan de voorzijde vier 20-ruits ramen, aan de achterzijde twee 15-ruits ramen. Centraal in de voorgevel zit onder de dakrand een gedenksteen met naam en bouwjaar van het gemaal. De zijgevels hebben ieder centraal een loopdeur, links een brede deur, rechts een deur onder een natuurstenen gedenkplaat met kleine kroonlijst boven de deur. De breedte van de deur in de linker zijgevel is niet oorspronkelijk, de deuropening is verbreed. De afgeschuinde hoeken hebben elk één 20-ruits venster. Alle vensters worden door steens strekken ontlast.

De onderverdieping heeft aan de achterzijde twee deuren met daarboven glazen bouwstenen.

In de gevels zijn natuurstenen platen ingemetseld. 1. In de voorgevel boven het gemaal: "dijkgraaf h.c. de jongh * anno 1935".

2. In de rechter zijgevel boven de deur een gedenkplaat waarin: "gesticht onder het bestuur van * het polderdistrict bommelerwaard boven den meidijk * dijkgraaf h.c. de jongh", met een opsomming van de Heemraden en de Hoofdgeërfden.

Ter weerszijden bevinden zich twee grondkeringsmuren in het verlengde van de achtergevel.

In de rechter grondkeringsmuur zijn gietijzeren gedenkplaten aangebracht, die afkomstig zijn van voorlopers van het huidige gemaal, die bestonden uit verscheidene gebouwen.

1. De eerste plaat, aangebracht onder een kleine hardstenen plaat met inscriptie "schepradgemaal", heeft het opschrift: "gesticht in 1881 * onder het bestuur van * c.p. lenshoek", met een opsomming van de heemraden en de uitvoerders van het werk.

2. De tweede, bestaande uit twee liggende platen, aangebracht onder een hardstenen plaat met inscriptie "fynjepomp", heeft het opschrift: "op den 26sten augustus 1854 * is van dit gebouw de eerste steen gelegd, door: * mr i. thooft", met een opsomming van de heemraden en de uitvoerenden van het werk.

De indeling van het INTERIEUR is grotendeels bewaard gebleven. In de grote ruimte staan nu de schakelkasten van de nieuwe pompen onder de recente uitbreiding. De vloer is van cement en is rood geschilderd, de wanden hebben een lambris van blauwe tegels met een zwarte band.

Waardering

Gemaal uit 1935 in een stijl beïnvloed door het baksteenexpressionisme.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een gemaal in de stijl van het baksteenexpressionisme.

- Van lanschappelijke waarde door de prominente ligging op de dijk tussen Poederoijen en Aalst.

- Van cultuurhistorissche waarde vanwege de verschijningsvorm en de bestemming, welke verbonden zijn met een historische, technische en waterstaatkundige ontwikkeling.