Inleiding COMPLEX `Mens en Samenleving' gebouwd in 1900 als herstellingsoord voor overspannen leraren in opdracht van de Bond van Nederlandsche Onderwijzers in Lunteren. Na een brand in 1932 werd in hetzelfde jaar een nieuw hoofdgebouw gebouwd naar ontwerp van JAN GRIJPMA uit Oosterbeek, getekend door A.A. van der Vooren uit Utrecht. Het in landschappelijke stijl aangelegde park werd in 1932 gewijzigd naar ontwerp van de tuinarchitect WIM SLUITER in nieuw-architectonische tuinstijl. Uit 1900 dateren de lighallen georiënteerd op het zuiden, en de fruitkelder.

Onder rijksbescherming vallen de volgende onderdelen:

1. hoofdgebouw (1932) met sculpturen

2. tuinaanleg (1932) met croquetveld

3. fruitkelder (1900)

4. lighal ``t Oude Nest'

5. lighal `De Stille Lach'

6. lighal `Op de Helling'

Het complex bevindt zich buiten de bebouwde kom van Lunteren aan de zuidzijde van de Boslaan in het Luntersche Buurtbos uit 1892.

Omschrijving

Het HOOFDGEBOUW bestaat uit een hoog rechthoekig middenpaviljoen met overhoeks geplaatste vleugels. In het middenpaviljoen bevindt zich op de begane grond de keuken en de eet- en conversatiezaal. Op de verdieping bevonden zich de kamers voor de zusters. In de vleugels bevinden zich aan de zuidzijde de patiëntenkamers, aan de noordzijde de gangen. Aan de zuidzijde van het middenpaviljoen bevindt zich links en rechts een SCULPTUUR op een sokkel verbonden met het hoofdgebouw dor middel van een halfrond opnieuw betegeld bordes. Aan de westzijde van het hoofdgebouw bevindt zich de FRUITKELDER onder een aarden heuvel. De kelder is herkenbaar aan de ingang bestaande uit een houten deur. Midden op de aarden heuvel is een ventilatiekoker zichtbaar. Aan de zuidzijde van het hoofdgebouw bevindt zich in eerste instantie een in 1932 gewijzigde TUINAANLEG naar ontwerp van Wim Sluiter in nieuw-architectonische tuinstijl. De tuinaanleg bestaat voornamelijk uit een halfronde tuin aan de westzijde en een markering van het croquetveld tegenover de zuidgevel van het middenpaviljoen. Nog zuidelijker bevinden zich drie vrijstaande LIGHALLEN verspreid in een landschappelijk aangelegde bostuin.

Waardering

COMPLEX `Mens en Samenleving' bestaande uit een HOOFDGEBOUW met SCULPTUREN (1), een TUINAANLEG (2), een FRUITKELDER (3) en drie LIGHALLEN (4,5,6).

- Van architectuurhistorische waarde als goed en zeldzaam voorbeeld van een herstellingsoord grotendeels uit 1932 van de architect J. Grijpma uit Oosterbeek beïnvloed door het Nieuwe Bouwen en een tuinaanleg van Wim Sluiter in nieuw-architectonische tuinstijl.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de vrijstaande ligging van het herstellingsoord buiten de bebouwde kom van Lunteren in het recreatiepark het Luntersche Buurtbos op de Veluwe in de gemeente Ede.

- Van cultuurhistorische waarde als zeldzaam voorbeeld van een uniek herstellingsoord voor overspannen leraren gebouwd in 1900, gewijzigd na een brand in 1932 van belang voor de ontwikkeling van de Veluwe als vakantie- en herstellingsoord.