Inleiding

WOONHUIS van het type villa met inpandige GARAGE uit 1927 en bijbehorende TUINAANLEG en TOEGANGSHEK in opdracht van de Rotterdammer mr. H.G. Kronenberg gebouwd naar ontwerp van de uit Bilthoven afgekomstige architect H.F. Mertens (1885-1960). De Expressionistische landhuistijl van de villa vertoont veel Engelse invloeden, waarin elementen zijn verwerkt van de Landhuis- en Cottagestijl van de Arts & Crafts beweging, wat ondermeer blijkt uit de toepassing van een rieten kap, gepotdekselde delen, vensters met roedenverdeling, serres en bloemkas. Ook de vlinderplattegrond is overgenomen uit Engeland. Deze plattegrondvorm is ook toegepast door sir Edwin Luytens (1869-1944), aan wiens architectonische oeuvre meerdere elementen lijken te zijn ontleend. Zoals de ronde beëindiging van het terras, de spoelplaats met stoep, de 'screens' voor de serre en de concaaf gebogen wanden naast het trappenhuis en de bijkeuken.

Aan straatzijde bevindt zich een oorspronkelijk toegangshek, dat via een gebogen met flagstones bestraat pad leidt naar de hoofdentree.

N.B. De zitkamer voor het personeel is verbouwd tot badkamer.

Omschrijving

Woonhuis met kelder, twee bouwlagen en een zolder, is gebouwd op een zogenaamde vlindervormige plattegrond, bestaande uit twee onderling loodrechte vleugels, die zijn gespiegeld om de bissectrice van de hoek er tussen. Bij het tegen het duin aangebouwde woonhuis komt de tegen de kelder aangebouwde garage uit op het niveau van de tuin aan de zuidwestzijde. De twee aan de voorzijde (zuidoost) convex gebogen zijvleugels sluiten aan op een rechtgesloten midden en hebben bij de kopse eindgevel een rechthoekige over twee bouwlagen doorlopende serre. Het pand wordt gedekt door een samengesteld rieten schilddak met welvingen en deels tot over de verdieping doorlopende dakschilden met een overstek. Op de nok staan bij beide zijvleugels een gemetselde schoorsteen. Tevens steekt er nog een hoge, iets tapstoelopende schoorsteen door het zuidoostelijke dakschild, waartegen een dakkapel is aangeplaatst. Deze en andere zijn geplaatst onder een opgelicht dakschild hebben rechthoekig en rondbogige vorm, waarbij de ramen voorzien zijn van roedenverdeling. De gevels zijn opgetrokken uit een gele (gecinterde) baksteen in een onregelmatig verband . Geteerde, gepotdekselde delen zijn ondermeer voor het balkon aan de achterzijde. De enkele en samengestelde raampartijen hebben zware houten kozijnen met stalen, van roeden voorziene, ramen, deels openslaand. De naar de straat gerichte voorgevel (zuidoost) heeft een symmetrisch hoofdvorm, maar een onregelmatige gevelindeling. Deze bestaat uit een rechtgesloten eenlaags midden met twee convex zijstukken, waarvan de daklijn oploopt. Bij het middendeel bevindt zich rechts van het midden een ondiep entreeportiek onder het verlengde overstekende dakschild, toegankelijk via enkele stoeptreden met bordes, opgebouwd uit cirkelsegmenten. Het portiek heeft kwart ronde gebogen zijkanten. De entreedeur met smal spievenster heeft een deuromlijsting met bolgevormde stijlen, waartussen zeer smalle zijlichten in zijn opgenomen. Rechts daarvan, in de welving van de muur bevindt zich een hoog geplaatst driedelige raampartij (garderobe).

Links van het entree bevindt zich een zevendelige raampartij met zware houten penanten. Het metselwerk ervoor bevat ventilatieopeningen van de kelder.

Van de rechter vleugel (noordwestelijke) loopt aan de voorzijde, langs het concave geveldeel een met flagstones beklede trap naar een entree op kelderniveau. Links ervan bevinden zich een liggend, dubbel drieruits raam en een dubbele garagedeur. Op het niveau erboven (begane grond) bevindt zich één venster met rechts een kleine raam. Links daarvan bevindt zich een klimmende reeks smalle ramen van het trappenhuis, die aansluiten op de daklijn. Deze eindigt aan de rechterzijde met een driedelige vensterpartij met op de hoek van de gevel een brede, geknikte houten penant, waarbij het derde raam over het aangrenzende geveldeel doorloopt.

De rechter kopse eindgevel heeft rechts een serre. Deze heeft op de begane grond een vierdelige, vierruits raampartij en op de verdieping erboven een vierdelige zesruits raampartij.

De linker kopse eindgevel heeft links een smal venster met links daarvan de serre. Op de begane grond is hier een bloemenkas op rechthoekige plattegrond onder zadeldak tegenaan geplaatst. Voor de linker zijvleugel (zuidelijke) een spoelplaats.

De naar de tuingerichte zuidwestelijke, bestaat uit een rechtgesloten middendeel, waarop de twee schuingeplaatste gevels van de zijvleugels op aan sluiten. Er voor ligt een gemetseld met flagstones bekleed terras in de vorm van een cirkelsegment, die bij de gevels eindigen met een trap.

Op de begane grond bevindt zich in het midden en in de zijgevel een groot venster met roedenverdeling, waarbij die in de zijgevels tevens een deur naar het terras bevat.

Op de verdieping bevindt zich een over de hele gevel doorlopend balkon met gepotdekselde borstwering, waarop een eenvoudige ijzeren stang als balustrade is geplaatst. Erachter is een vrijwel aaneengesloten vensterreeks geplaatst met deur voor zowel de midden- als zijkamer. De zolderverdieping heeft erboven, onder een opgelicht dakschild, een langgerekt, aaneengesloten vensterreeks.

INTERIEUR De plattegrondeling en de detaillering van het interieur bevinden zich grotendeels in oorspronkelijke staat. Door de vlindervorm is een in opzet symmetrische opzet ontstaan. Het interieur, waar voor een deel de originele kleurstelling is gehandhaafd, kenmerkt zich door een sobere afwerking van ondermeer de deuren en wanden met donker spaanplaat. Verder deuren met geprofileerde omlijsting, zwart marmeren vensterbanken. Verschillende oorspronkelijke onderdelen zijn bewaard zoals zwaar uitgevoerde radiatoren en de verglaasde tegelwanden in ondermeer de keuken en garderobe (rood, geel, zacht groen). Entree heeft links een scheluwe trap naar de kelder. Rechts ervan bevindt zich een tochtportaal met vergelijkbare deurstijlen als de voordeur, welke leidt naar een ruim trappenhuis, van waaruit op de begane grond de woonkamer, studeerkamer en personeelskamer (nu: badkamer) toegankelijk zijn. De woonkamer heeft een parketvloer (visgraatmotief), een donkere houten casettezoldering en de originele betimmering, een driedelige vitrinekast aan de enen hoeken en een schouw met plaat stalen kap aan de tegenovergelegen zijde. De studeerkamer heeft ingebouwde boekenkasten. Links van de entree bevindt zich in de linker zijvleugel achtereenvolgens de keuken, bijkeuken, dienkeuken en eetkamer. De dienstvertrekken hebben ondermeer vaste kasten, aanrechten en verglaasde tegelwanden. De eetkamer heeft eveneens vaste kasten; de pijlers naar de serre ontbreken.

Op de verdieping, waar de oorspronkelijke indeling eveneens grotendeels is gehandhaafd, bevindt zich centraal in het midden de ouderslaapkamer. Ook hier verschillende originele details.

Het huis is hoger gesitueerd in het enigszins accidenteerde duinbos van de voormalige buitenplaats Hoogwolde en wordt omgeven door een ruime tuin in. Door de situering op een (kunstmatige) duin komt de garage uit op het niveau van de lager gelegen tuin aan de zuidwestzijde, terwijl de op begane grondniveau uitkomende hoofdentree zich bij de hoger gelegen voortuin bevindt. Bij het ontwerp heeft Mertens tevens de terrasaanleg en paden naar het huis opgenomen. Vanaf de straat loopt aan de noordoostzijde een pad naar de garage. Ten zuidoosten hiervan loopt een smal met flagstones bestraat pad, dat halverwege onderbroken wordt door een trap omhoog naar de hoofdentree. Bij de tuin in de Wilde tuinstijl is het karakter voor een deel gehandhaafd met grove den, eikenbomen en veel rododendrons.

Het toegangshek aan straatzijde bestaat uit, kantstaande, rond gemetselde pijlers met afgeronde top.

Waardering

Het woonhuis met garage, tuinaanleg en toegangshek is van algemeen belang vanwege architectuur/cultuurhistorische waarde

- als voorbeeld van representatief voorbeeld van Expressionistische landhuistijl, waarin veel Engelse invloeden herkenbaar zijn van de Engelse Landhuis- en Cottagestijl door de toepassing van rieten kap, gepotdekselde delen, vensters met roedenverdeling, en serres en bloemkas.

- karakteristiek voorbeeld van een vlinderplattegrondvorm die aan het begin van de 20ste eeuw bij villa's en landhuizen opgang maakte.

- als hoogtepunt in het voor-oorlogse oeuvre van de architect H.F. Mertens.

Het pand is zowel in- als uitwendig zeer gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering en bevat veel oorspronkelijke interieuronderdelen.

Er is sprake van situationele- en ensemblewaarde door de ruimtelijke en functionele samenhang met de omgeving. De geaccidenteerde ligging en de situering op de zon is bij het vlinderontwerp van de plattegrond optimaal benut.