Sandtmannlaan 4, Naarden

Inleiding

Aan de westzijde van de Sandtmannlaan gelegen DUBBEL WOONHUIS uit 1909-1910 (bouwaanvraag d.d. 8-9-1909), deel uitmakend van het villacomplex Sandtmannlaan.

N.B. De latere aanbouw links tegen de achtergevel van de linker woning (nr. 4) en de tegen de rechter zijgevel aangebouwde garage zijn voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan opgetrokken dubbel woonhuis van twee bouwlagen onder twee evenwijdige zadeldaken waartussen een plat dak. De zadeldaken hebben rondom een overstek, de noklijn haaks op de weg, en een dekking van bruingeglazuurde tuiles du Nord. De buitengevels zijn boven een voeting van rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg samengesteld uit brede rabatdelen. De driehoekige geveltoppen zijn bekleed met staande kraalschroten die onderaan afwisselend halfrond in- en uitspringen. Bovenin de topgevels is een tweede laag vergelijkbare kraalschroten aangebracht waarvan de onderkanten in de voorgevel een segmentboog vormen en in de achtergevel een horizontale lijn. De windveren hebben een geprofileerde bovenrand die onderaan licht uitzwenkt.

Tegen het midden van de symmetrische voorgevel (O) bevindt zich een rechthoekige toiletuitbouw met twee kleine valramen en een ingezwenkt driezijdig dak bekroond door een halve bol. Ter weerszijden van deze uitbouw heeft de voorgevel een paneeldeur waarin een draairaampje en waarboven een bovenlicht. Het bovenlicht van de linker deur is voorzien van glas-in-lood. Links en rechts heeft de voorgevel een brede erker met in de voorzijde een door zijlichten met bovenlicht geflankeerde dubbele glasdeur (links gewijzigd in een raam) met bovenlicht, en in de afgeschuinde hoeken een venster met bovenlicht. De bovenlichten in de linker erker zijn voorzien van glas in lood. De balkons boven de erkers zijn toegankelijk via een dubbele glasdeur met bovenlicht (de rechter met uitzetbaar middenraampje). In het door een lijstgoot op geprofileerde klossen afgesloten middengedeelte van de eerste verdieping bevindt zich links en rechts een schuifvenster. Van de twee geveltoppen heeft de linker nog een schuifvenster. De topgevels zijn voorzien van een gepunte makelaar waarvan de doorhangende en geprofileerde onderzijde door een segmentboogvormige plank verbonden wordt met de windveren.

De zijgevels zijn gesloten. Het dakoverstek boven de zijgevels rust op geprofileerde klossen. De achtergevel (W) heeft links op de begane grond een dubbele glasdeur met bovenlicht. Het op vier schoren rustende balkon erboven is voorzien van een lattenhek en toegankelijk via een dubbele glasdeur met een bovenlicht waarin een uitzetbaar middenraampje. In het door een lijstgoot op geprofileerde klossen afgesloten middendeel van de achtergevel bevinden zich twee verdiepingsvensters waarvan het rechter nog met schuifraam. De driehoekige topgevels links- en rechtsboven worden bekroond door een gepunte en doorhangende makelaar waarvan het geprofileerde ondereinde door een dwarsbalk verbonden wordt met de windveren. Van beide panden verkeert de via een rechte steektrap met bovenaan een kwart bereikbare eerste verdieping nog grotendeels in de oorspronkelijke staat. Deze heeft onder meer een ruime overloop van waaruit paneeldeuren toegang geven tot de omliggende vertrekken en tot een rechte steektrap met bovenaan een kwart leidend naar de zolder die voorzien is van een met brede delen beschoten gordingenkap.

Waardering

Het pand is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het villacomplex Sandtmannlaan en als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een houten dubbel woonhuis uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
524796
Complexnaam
Villacomplex Sandtmannlaan
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

VILLACOMPLEX "SANDTMANNLAAN" bestaande uit twaalf merendeels dubbele houten woonhuizen gebouwd tussen 1909-1912 in het nog open gebied aan de zuidrand van de gemeente Naarden. De ter weerszijden van de Sandtmannlaan gelegen woningen werden gebouwd in opdracht van George Ernest August Sandtmann, eigenaar en directeur van de Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen "Zeker Bezit". Deze uit Amsterdam afkomstige makelaar had in 1897 van Johanna Hendrina Perk een bosperceel gekocht ten noordwesten van de Zwarteweg. Hierop liet hij voor zichzelf de villa Zwarteweg 64 neerzetten ("Anneville") en vervolgens in twee fasen vanaf 1902 de Sandtmannlaan aanleggen en bebouwen. De eerste fase (circa 1903) omvatte de bouw van twee dubbele villa's, de tweede fase (1909-1911) de bouw van 28 houten villaatjes die per twee of drie geschakeld werden. Door de ligging tegen de bestaande Bussumse villawijk "Het Spiegel" aan, kon aangesloten worden op de nutsvoorzieningen van die gemeente. Rond de vesting Naarden zelf was villabouw in verband met de Kringenwet van 1853 niet mogelijk omdat in de zogenaamde "kleine kring" van 300 meter rond de vesting uitsluitend in brandbaar materiaal mocht worden gebouwd bij een maximale oppervlakte van 40 m². De woningen aan de Sandtmannlaan kwamen te liggen binnen de "middelbare kring" van 300 tot 600 meter rond de batterijen aan de Karnemelksloot. In een middelbare kring waren houten gebouwen met een stenen voet van maximaal 50 cm en een stenen rookkanaal toegestaan. De woningen zijn gezien de ongeschoolde hand die de bouwtekeningen heeft vervaardigd vermoedelijk ontworpen door Sandtmann zelf of een plaatselijke aannemer. Naar verluidt zou Sandtmann daartoe op studiereis zijn geweest in Noorwegen.

Het dubbele woonhuis Sandtmannlaan 7-9 is op 24 februari 1954 door brand verwoest.

Omschrijving

Het villacomplex Sandtmannlaan omvat twaalf te beschermen onderdelen: aan de oostzijde van de boogvormige Sandtmannlaan achtereenvolgens een dubbel woonhuis, een in de binnenbocht gesitueerd blok van drie woningen en een dubbel woonhuis, aan de westzijde van de Sandtmannlaan gezien vanaf de Nagtglaslaan, achtereenvolgens twee dubbele woonhuizen, een blok van drie woningen en vijf dubbele woonhuizen, en op de hoek van de Sandtmannlaan en de Nagtglaslaan één dubbel woonhuis. Alle woningen zijn twee bouwlagen hoog en merendeels voorzien van een zadeldak met de nokrichting haaks op de weg en een dekking van bruine, geglazuurde tuiles du Nord of kruispannen. De buitenwanden zijn boven een gemetselde voeting van rode baksteen samengesteld uit brede rabatdelen van Amerikaans grenen. De driehoekige geveltoppen zijn betimmerd met staande kraalschroten. De buitenwanden waren oorspronkelijk blank gelakt. Alle woningen hebben aan de voorzijde een erker met uitzondering van Sandtmannlaan 34 die vanwege de prominente ligging aan een vijfsprong verfraaid is met een arkeltorentje.

Waardering

Het villacomplex Sandtmannlaan bestaande uit tien dubbele woonhuizen en twee blokken van drie woningen is van algemeen belang wegens cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in verband met de Kringenwet in houtbouw uitgevoerd villaparkje uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Sandtmannlaan 4 1412 GC Naarden Ja
Sandtmannlaan 4 A 1412 GC Naarden
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
D 1147 Naarden
D 1146 Naarden
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1909 1910 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Sandtmann, G.E.A. ; Noord-Holland opdrachtgever
Naar boven