Sandtmannlaan 28, Naarden

Inleiding

Aan de noordzijde van de Sandtmannlaan gelegen DUBBEL WOONHUIS uit 1912 (bouwaanvraag d.d. 15-3-1912), deel uitmakend van het villacomplex Sandtmannlaan.

N.B. De latere aanbouw rechtsachter is voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan opgetrokken dubbel woonhuis van twee bouwlagen onder twee evenwijdige zadeldaken waartussen een plat dak. De zadeldaken waarvan de noklijnen haaks staan op de weg hebben rondom een overstek en een dekking van bruingeglazuurde tuiles du Nord. Op de binnenste dakvlakken staat middenboven een lage rechthoekige schoorsteen van rode machinale waalsteen. De buitengevels zijn boven een voeting van dito baksteen in kruisverband met snijvoeg samengesteld uit brede rabatdelen. De driehoekige geveltoppen zijn bekleed met staande kraalschroten die onderaan afwisselend halfrond in- en uitspringen. Rond het bovenlicht van het zoldervenster in deze geveltoppen is een tweede laag kraalschroten aangebracht met een dito onderrand. De windveren hebben een geprofileerde en onderaan licht uitgezwenkte bovenrand en worden bekroond door een makelaar met een gepunte top. In het midden van de symmetrische voorgevel (Z) bevinden zich twee paneeldeuren met bovenlicht waarboven het uitgebouwde middendeel van de eerste verdieping fungeert als afdak. De voordeuren hebben bovenin een liggend raam waaronder een door florale motieven geflankeerd draairaampje waarvoor gekruld gietijzerwerk. Het uitgebouwde middendeel van de verdieping is voorzien van twee schuifvensters en wordt afgesloten door een lijstgoot op geprofileerde klossen. Links en rechts heeft de voorgevel een brede erker met in de voorzijde een door zijlichten met bovenlicht geflankeerde dubbele glasdeur (rechts gewijzigd in een raam) met bovenlicht (waarin rechts nog een middenraampje), en in de afgeschuinde hoeken eveneens een venster met bovenlicht. Tussen de erkers en de voordeuren bevindt zich een klein valraam. De balkons boven de erkers zijn voorzien van een gietijzeren balkonhek met houten stijlen en handlijst en zijn toegankelijk via een dubbele glasdeur met bovenlicht (de rechter nog met in het midden een valraampje). De beide topgevels zijn voorzien van een schuifvenster. Alle bovenlichten in de voorgevel van de rechter woning (nr. 30) zijn voorzien van glas-in-lood. Afgezien van enkele naderhand aangebrachte vensters zijn de zijgevels gesloten. Onderaan het op geprofileerde klossen rustende dakoverstek boven de zijgevels bevindt zich een zinken mastgoot.

De achtergevel (N) heeft op de eerste verdieping in het midden twee vensters en links en rechts een balkon met een gietijzeren spijlenhek. Onder het geschoorde rechter balkon bevindt zich een dubbele glasdeur met bovenlicht. Beide balkons zijn toegankelijk via een dubbele glasdeur waarboven een bovenlicht met in het midden een klein valraam. De driehoekige geveltoppen erboven zijn identiek aan die van de voorgevel, maar hebben een doorhangende makelaar waarvan de geprofileerde onderzijde door een dwarsbalk verbonden wordt met de windveren.

Inwendig zijn beide woningen vanaf de eerste verdieping nog grotendeels oorspronkelijk. De via een scheluwe trap waarlangs een houten balustrade bereikbare eerste verdieping heeft een ruime overloop van waaruit paneeldeuren toegang geven tot de omliggende vertrekken en tot een rechte steektrap met bovenaan een kwart naar de zolder die voorzien is van een beschoten gordingenkap. In het achterste gedeelte van de zolder van de linker woning (nr. 28) is door middel van een dwarswand van kraalschroten met daarin een paneeldeur een dienstbodenkamertje afgeschoten met een vlak plafond van kraalschroten.

Waardering

Het pand is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het villacomplex Sandtmannlaan en als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een houten dubbel woonhuis uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
524804
Complexnaam
Villacomplex Sandtmannlaan
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

VILLACOMPLEX "SANDTMANNLAAN" bestaande uit twaalf merendeels dubbele houten woonhuizen gebouwd tussen 1909-1912 in het nog open gebied aan de zuidrand van de gemeente Naarden. De ter weerszijden van de Sandtmannlaan gelegen woningen werden gebouwd in opdracht van George Ernest August Sandtmann, eigenaar en directeur van de Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen "Zeker Bezit". Deze uit Amsterdam afkomstige makelaar had in 1897 van Johanna Hendrina Perk een bosperceel gekocht ten noordwesten van de Zwarteweg. Hierop liet hij voor zichzelf de villa Zwarteweg 64 neerzetten ("Anneville") en vervolgens in twee fasen vanaf 1902 de Sandtmannlaan aanleggen en bebouwen. De eerste fase (circa 1903) omvatte de bouw van twee dubbele villa's, de tweede fase (1909-1911) de bouw van 28 houten villaatjes die per twee of drie geschakeld werden. Door de ligging tegen de bestaande Bussumse villawijk "Het Spiegel" aan, kon aangesloten worden op de nutsvoorzieningen van die gemeente. Rond de vesting Naarden zelf was villabouw in verband met de Kringenwet van 1853 niet mogelijk omdat in de zogenaamde "kleine kring" van 300 meter rond de vesting uitsluitend in brandbaar materiaal mocht worden gebouwd bij een maximale oppervlakte van 40 m². De woningen aan de Sandtmannlaan kwamen te liggen binnen de "middelbare kring" van 300 tot 600 meter rond de batterijen aan de Karnemelksloot. In een middelbare kring waren houten gebouwen met een stenen voet van maximaal 50 cm en een stenen rookkanaal toegestaan. De woningen zijn gezien de ongeschoolde hand die de bouwtekeningen heeft vervaardigd vermoedelijk ontworpen door Sandtmann zelf of een plaatselijke aannemer. Naar verluidt zou Sandtmann daartoe op studiereis zijn geweest in Noorwegen.

Het dubbele woonhuis Sandtmannlaan 7-9 is op 24 februari 1954 door brand verwoest.

Omschrijving

Het villacomplex Sandtmannlaan omvat twaalf te beschermen onderdelen: aan de oostzijde van de boogvormige Sandtmannlaan achtereenvolgens een dubbel woonhuis, een in de binnenbocht gesitueerd blok van drie woningen en een dubbel woonhuis, aan de westzijde van de Sandtmannlaan gezien vanaf de Nagtglaslaan, achtereenvolgens twee dubbele woonhuizen, een blok van drie woningen en vijf dubbele woonhuizen, en op de hoek van de Sandtmannlaan en de Nagtglaslaan één dubbel woonhuis. Alle woningen zijn twee bouwlagen hoog en merendeels voorzien van een zadeldak met de nokrichting haaks op de weg en een dekking van bruine, geglazuurde tuiles du Nord of kruispannen. De buitenwanden zijn boven een gemetselde voeting van rode baksteen samengesteld uit brede rabatdelen van Amerikaans grenen. De driehoekige geveltoppen zijn betimmerd met staande kraalschroten. De buitenwanden waren oorspronkelijk blank gelakt. Alle woningen hebben aan de voorzijde een erker met uitzondering van Sandtmannlaan 34 die vanwege de prominente ligging aan een vijfsprong verfraaid is met een arkeltorentje.

Waardering

Het villacomplex Sandtmannlaan bestaande uit tien dubbele woonhuizen en twee blokken van drie woningen is van algemeen belang wegens cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in verband met de Kringenwet in houtbouw uitgevoerd villaparkje uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Sandtmannlaan 28 1412 GC Naarden Ja
Sandtmannlaan 30 1412 GC Naarden
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
D 1325 Naarden
D 1326 Naarden
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1912 1912 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Sandtmann, G.E.A. ; Noord-Holland opdrachtgever
Naar boven