Sandtmannlaan 13, Naarden
Inleiding
Aan de oostzijde van de Sandtmannlaan gelegen DUBBEL WOONHUIS uit 1910, deel uitmakend van het villacomplex Sandtmannlaan. De gietijzeren balkonhekken boven de erkers aan de voorzijde en de serres aan de achterzijde zijn niet meer aanwezig.
Omschrijving
Op onregelmatig grondplan opgetrokken dubbel woonhuis van twee bouwlagen onder twee evenwijdige afgeplatte schilddaken waartussen een plat dak. De schilddaken hebben een dekking van bruingeglazuurde kruispannen en, evenals het tussenliggende platte dak en het plat boven elk schilddak, een op geprofileerde klossen rustend overstek waartegen een lijstgoot. De lijstgoot bovenaan het schilddak zet zich voort langs de zijkanten van de dakkapel op het voorschild. Deze twee dakkapelen zijn evenals de dakkapel op beide achterschilden voorzien van een stolpraam met bovenlicht waarboven een driehoekige top. De dakkapellen van de linker woning (nr. 15) hebben nog voluutvormige wangen. De buitengevels zijn boven een voeting van rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg samengesteld uit brede rabatdelen. In de bovenlichten van de erkers en de ingangspartij van de rechter woning (nr. 13) bevindt zich blank glas-in-lood. De gerende voorgevel (W) heeft links en rechts een brede erker met in de voorzijde een door zijlichten met bovenlicht geflankeerde dubbele glasdeur met bovenlicht, en in de afgeschuinde hoeken eveneens een venster met bovenlicht. De balkons boven de erkers zijn toegankelijk via een dubbele glasdeur met bovenlicht. Tussen de erkers bevindt zich van links naar rechts een risaliet met schuine zijden, een gevelsprong en een terugliggende risaliet met een schuine rechterzijde. Beide risalieten hebben ter hoogte van de eerste verdieping een venster (rechts een schuifvenster) en op de begane grond een door smalle zijlichten met bovenlicht geflankeerde paneeldeur waarin een raampje (links een draairaampje waarvoor ijzerwerk) en waarboven een (links meerruits) bovenlicht. De zijgevels zijn op het schuifvenster achteraan de begane grond na gesloten. In het midden van beide zijschilden staat een rechthoekige schoorsteen van rode machinale waalsteen. Tegen de achtergevel (O) van de rechter woning bevindt zich links een serre en aangrenzend rechts een sterker risalerende keukenuitbouw met plat dak. De keukenuitbouw is voorzien van een achterdeur (vroeger een dichte paneeldeur) met bovenlicht waarnaast links een stolpraam met bovenlicht. De serre heeft een door zijramen met bovenlicht geflankeerde dubbele glasdeur met bovenlicht. In de linkerzijde van de serre bevinden zich twee ramen met bovenlicht. Het balkon boven de serre is toegankelijk via een dubbele glasdeur met drieruits bovenlicht (een valraam tussen twee vaste ramen). Rechts van de balkondeur bevindt zich een schuifvenster en een rechthoekig rookkanaal van rode machinale waalsteen. De terugliggende achtergevel van de linker woning is afgezien van het gewijzigde raam naast de achterdeur spiegelbeeldig aan de achtergevel van de rechter woning.
Inwendig verkeren beide woningen nog grotendeels in de oorspronkelijke staat en bevatten onder meer een vestibule waarin een glasdeur met bovenlicht naar de gang. In de linker woning bevindt zich een getoogd raam voorzien van blank en geel glas en omgeven door geel glas. In de gang een scheluwe trap met bovenaan een kwart waarlangs een houten balustrade en waaronder twee paneeldeuren, waarvan de een leidt naar de onder de keuken gesitueerde kelder en de ander toegang geeft tot een wc met een origineel wandfontein van blauwgebloemd aardewerk met een geelkoperen kraantje. Voorts twee door een dubbele schuifdeur met glas-in-lood gescheiden kamers-en-suite, beide met paneeldeur, op de eerste verdieping een (bij de rechter woning enigzins gewijzigde) overloop van waaruit paneeldeuren toegang geven tot de omliggende vertrekken en, bij de linker woning, tot een naar de zolder leidende rechte steektrap met bovenaan een kwart. De gewijzigde zolders hebben een beschoten gordingenkap. In de kamers-en-suite en de serre van de rechter woning ligt vermoedelijk uit de bouwtijd daterend eikenhouten parket. De linker woning heeft in dezelfde vertrekken een originele vloer van blankgelakte delen en rechtsachter in de achterkamer een vaste kast met paneeldeur. In de keuken van de linker woning bevindt zich een schouw met een witbetegelde haard waarboven een hangboezem met bordenplank. De genoemde tochtdeur in de vestibule van diezelfde woning is voorzien van een door ruitjes van ondoorzichtig geel glas omgeven getoogd raam van ondoorzichtig blank glas. In het bovenlicht erboven bevindt zich dito geel glas.
Waardering
Het pand is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het villacomplex Sandtmannlaan en als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een houten dubbel woonhuis uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
VILLACOMPLEX "SANDTMANNLAAN" bestaande uit twaalf merendeels dubbele houten woonhuizen gebouwd tussen 1909-1912 in het nog open gebied aan de zuidrand van de gemeente Naarden. De ter weerszijden van de Sandtmannlaan gelegen woningen werden gebouwd in opdracht van George Ernest August Sandtmann, eigenaar en directeur van de Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen "Zeker Bezit". Deze uit Amsterdam afkomstige makelaar had in 1897 van Johanna Hendrina Perk een bosperceel gekocht ten noordwesten van de Zwarteweg. Hierop liet hij voor zichzelf de villa Zwarteweg 64 neerzetten ("Anneville") en vervolgens in twee fasen vanaf 1902 de Sandtmannlaan aanleggen en bebouwen. De eerste fase (circa 1903) omvatte de bouw van twee dubbele villa's, de tweede fase (1909-1911) de bouw van 28 houten villaatjes die per twee of drie geschakeld werden. Door de ligging tegen de bestaande Bussumse villawijk "Het Spiegel" aan, kon aangesloten worden op de nutsvoorzieningen van die gemeente. Rond de vesting Naarden zelf was villabouw in verband met de Kringenwet van 1853 niet mogelijk omdat in de zogenaamde "kleine kring" van 300 meter rond de vesting uitsluitend in brandbaar materiaal mocht worden gebouwd bij een maximale oppervlakte van 40 m². De woningen aan de Sandtmannlaan kwamen te liggen binnen de "middelbare kring" van 300 tot 600 meter rond de batterijen aan de Karnemelksloot. In een middelbare kring waren houten gebouwen met een stenen voet van maximaal 50 cm en een stenen rookkanaal toegestaan. De woningen zijn gezien de ongeschoolde hand die de bouwtekeningen heeft vervaardigd vermoedelijk ontworpen door Sandtmann zelf of een plaatselijke aannemer. Naar verluidt zou Sandtmann daartoe op studiereis zijn geweest in Noorwegen.
Het dubbele woonhuis Sandtmannlaan 7-9 is op 24 februari 1954 door brand verwoest.
Omschrijving
Het villacomplex Sandtmannlaan omvat twaalf te beschermen onderdelen: aan de oostzijde van de boogvormige Sandtmannlaan achtereenvolgens een dubbel woonhuis, een in de binnenbocht gesitueerd blok van drie woningen en een dubbel woonhuis, aan de westzijde van de Sandtmannlaan gezien vanaf de Nagtglaslaan, achtereenvolgens twee dubbele woonhuizen, een blok van drie woningen en vijf dubbele woonhuizen, en op de hoek van de Sandtmannlaan en de Nagtglaslaan één dubbel woonhuis. Alle woningen zijn twee bouwlagen hoog en merendeels voorzien van een zadeldak met de nokrichting haaks op de weg en een dekking van bruine, geglazuurde tuiles du Nord of kruispannen. De buitenwanden zijn boven een gemetselde voeting van rode baksteen samengesteld uit brede rabatdelen van Amerikaans grenen. De driehoekige geveltoppen zijn betimmerd met staande kraalschroten. De buitenwanden waren oorspronkelijk blank gelakt. Alle woningen hebben aan de voorzijde een erker met uitzondering van Sandtmannlaan 34 die vanwege de prominente ligging aan een vijfsprong verfraaid is met een arkeltorentje.
Waardering
Het villacomplex Sandtmannlaan bestaande uit tien dubbele woonhuizen en twee blokken van drie woningen is van algemeen belang wegens cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in verband met de Kringenwet in houtbouw uitgevoerd villaparkje uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Sandtmannlaan | 13 | – | 1412 GB | Naarden | – | – | Ja |
Sandtmannlaan | 15 | – | 1412 GB | Naarden | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | D | 1196 | – | Naarden |
– | D | 1197 | – | Naarden |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1910 | 1910 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Sandtmann, G.E.A. ; Noord-Holland | opdrachtgever | – |