Inleiding

Aan de voet van de Sluisendijk, ten westen van het dorp Heinenoord, is in 1910 naar ontwerp van J. Smit met medewerking van de constructeur Visser één van de kleinste watertorens in Nederland gebouwd. De slechts 18 meter hoge WATERTOREN was alleen bedoeld voor de drinkwatervoorziening van het dorp Heinenoord. De toren is opgetrokken in een sobere Neo-Romaanse stijl. Het gebouw heeft begin jaren 1990 enkele wijzigingen ondergaan als gevolg van een - poging tot - verbouwing tot woonhuis. Hierbij zijn delen van de pompen uit het gebouw verwijderd, alsmede de buizen in het middendeel. Uit de wanden van het ijzeren vlakbodemreservoir met een inhoud van 50 M3 zijn rechthoeken verwijderd ter bevordering van de daglichttoetreding. In het met bitumen bedekte dakvlak zijn kleine rechthoekige vensters aangebracht. De loden piron is verwijderd. De toegangsdeur is vernieuwd. Aan de voet van het gebouw is in 1998 het terrein met klinkers bestraat.

Omschrijving

De geheel vrijstaande watertoren is gesitueerd aan de noordzijde van de Sluisendijk, ten westen van het dorp Heinenoord. De toren heeft een cirkelvormige plattegrond, een taps toelopende onderbouw en een uitkragende cilindervormige bovenbouw onder een flauw hellend, zestienzijdig kegeldak. In de toren bevindt zich een ijzeren vlakbodemreservoir. De toren is opgetrokken in rode baksteen in kopsverband. De onderbouw van de toren heeft een gepleisterde plint en is geleed door twee kunststenen banden. Een rondboogfries op kunststenen aanzetstenen vormt de overgang naar een reeks uitkragende banden, deels van baksteen, deels van geprofileerde kunststeen. De cilindervormige bovenbouw is bekleed met leien in rijndekking. Een zestienzijdige houten gootlijst op schoren vormt de overgang naar het dak. In de onderbouw is aan de oostzijde de eenvoudige deur in een rondboogvormige uitsparing aangebracht. Ter hoogte van deze rondboog bevinden zich in de gevel vier kleine zesruits-vensters. In de tweede kunststenen band zijn vier kleine, ronde vensters geplaatst. Tussen de uitkragende banden van de bovenbouw bevindt zich een smalle band met daarin acht vergelijkbare ronde vensters. Tenslotte zijn in het met leien bedekte gevelvlak vier drieruits-vensters aangebracht.

Waardering

De watertoren is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en de architectuurhistorische waarde als een karakteristieke uitdrukking van een specifieke functie, als schakel in de ontwikkeling van de watertoren en vanwege het belang die de toren had voor de lokale drinkwatervoorziening en vanwege de toegepaste bouwstijl, die kenemerkend was voor veel watertorens in die tijd. De watertoren is van stedenbouwkundige waarde als "landmark" aan de rand van het dorp Heinenoord. De watertoren is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de redelijke mate van gaafheid.