Inleiding.

Het tussen 1933-'35 door de architect H.W. Valk gebouwde complex bestaat uit Kerkstraat 1, de KERK van de H. Michaël (1), Kerkstraat 3, de bijbehorende PASTORIE (2), een BEELD van het H. Hart (3) en een BEELD van de H. Michaël (4), alle gesitueerd in de dorpskom van Beek. De kerk vervangt de tussen 1830-'36 op het Heuvelplein gebouwde Waterstaatskerk. Deze Waterstaatskerk, de opvolger van een op het Heuvelplein gesitueerde schuilkerk, werd door het kerkbestuur vanwege type en stijl als 'te weinig katholiek' ervaren. Een nieuwe kerk, die als de plaatselijke middeleeuwse H. Michaelkerk beter zou moeten passen in het Brabantse dorpsbeeld, werd met opzet niet gerealiseerd op de oude open plaatse (Heuvelplein), maar op de nabij gelegen hoek van de (huidige) Koppelstraat en de Kerkstraat. Ondanks de grotere afstand bepaalt de kerk toch mede het aanzicht van de oostelijke zijde van het Heuvelplein.

Omschrijving.

Het betreft een coherente groep van kerkelijke gebouwen in functionele relatie tot elkaar, bestaande uit een in historiserende Delftse School-stijl uitgevoerde 'christocentrische' kruisbasiliek en een in dezelfde stijl gebouwde pastorie. Door de architectuur met haar 'middeleeuws' aandoende vormentaal, het veelvuldig gebruik van handgevormde kloostermoppen, monnik en non-pannen en ruw smeedijzer en het ambachtelijke karakter van de technische uitvoering, lijkt het alsof de kerk er al eeuwen staat en het gebouw het historische centrum van de plaats is. De eenvoudige en gesloten vormentaal maakt een moderne indruk maar zoekt tegelijkertijd aansluiting bij traditionele waarden. Het complex is gelegen op een ruim, onregelmatig vierkant perceel. Aan de zijde van de Koppelstraat bevindt zich naast de tuin van de pastorie een uitgestrekte moestuin, waardoor het landelijke karakter van de kerkelijke gebouwen nog versterkt worden.

Waardering.

Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als herinnering aan de geschiedenis van het katholicisme in het zuiden en is van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de christocentrische volkskerk. Het geheel heeft een bijzondere architectuurhistorische kwaliteit, is van groot belang als voorbeeld van de traditionalistische fase in het oeuvre van architect H.W. Valk. De groep heeft ensemblewaarden, zij bepaalt voor een belangrijk deel het silhouet en daarmee het aanzien van de kom van het dorp.