Inleiding

Parochiekerk, voormalige rectorale kerk van de H. Theresia, deel van het complex van het voormalige CARMELIETENKLOOSTER H. Theresia van Liseux, in een mengeling van rationalistische en neogotische stijlvormen, in 1925-1927 gerealiseerd als eerste aanzet van een nooit voltooid groter geheel, naar ontwerp van Phil. Donders. Het complex bestaat verder uit het kloostergebouw annex noviciaat (I), de Lourdesgrot (III) en het H. Hartbeeld (IV).

Omschrijving

Eénbeukige kruiskerk, opgetrokken uit deels gesinterde baksteen met gemetselde siermotieven en enige natuursteen, afgedekt met zadeldaken met verbeterde Hollandse pannen. De kerk heeft een schip van drie vakken met smalle zijbeuken, voorafgegaan door een smallere en lagere travee met ingang en zangkoor. Deze wordt geflankeerd door twee traptorens met gemetselde en bepleisterde spitsen. Het uitspringend transept heeft een travee aan weerszijden van de viering. Het koor bestaat uit een koortravee met smallere apsis, bestaande uit een travee met driezijdige sluiting, omringd door een vlak afgedekte, tweelaagse omgang.

De voorbouw heeft een entreeportaal met dubbele deur en bovenlicht met bakstenen traceringen en de tekst 'Hic domus dei est et porta coeli'. Erboven een driedelig spitsboograam geflankeerd door twee beeldnissen. In de top het wapen der carmelieten. De gevel wordt bekroond door een kruis. De achthoekige traptorens hebben spleetvensters en in de bekroning onder de helm spitsboogramen. De zijgevels van het schip hebben smalle lisenen en tweedelige spitsboogramen. In de dakvlakken eenvoudige rechtafgedekte dakkapellen. De transeptgevels zijn eenvoudig en hebben een driedelig spitsboograam. De rechter transeptgevel is gepleisterd. De koorsluiting wordt deels aan het oog onttrokken door de iets later gebouwde omgang met beneden spitsboogramen en boven zesdelige roederamen. Aan de zijde van het klooster een staande tand die wijst op onuitgevoerde uitbreidingsplannen.

In de apsis gekoppelde spitsboogramen met glas-in-lood. Tegen het linker transept, aansluitend aan het klooster een vierkante toren met later gepleisterde bovenbouw en overkragende klokkengeleding met gekoppelde spitsbogige galmgaten en een via gemetselde afdekkingen van vier- in achtkant overgaande leien spits. Het interieur is uitgevoerd in rode baksteen en grijze kalkzandsteen voor een deel der muurvlakken. De kerk is afgedekt met gepleisterde stenen kruisribgewelven. In de viering een stergewelf, in het koor een samengesteld stergewelf. De gewelven zetten aan op decoratieve bakstenen uitmetselingen. Ondiepe nissen flankeren het schip. In het koor een driedelige opstand met siernissen en een decoratieve tegelvloer met siermotieven in rood, groen en zwart. In de kerkruimte een eenvoudiger vloer in grijs en rood.

In het transept een Theresia-altaar. In de Mariakapel een lambrisering van baksteen en tegels, waarboven muurschilderingen. Eenvoudige neogotische meubels en gipsen heiligenbeelden. In koor en transept respectievelijk drie en twee figuratieve glas-in-loodramen, onder meer gewijd aan de kerkpatrones Theresia. Geschilderde kruiswegstaties. In de toren een deels betonnen, deels houten trappenhuis. In de omgang beneden sacristie en bergruimten voorzien van betonnen paddenstoelkolommen. Eiken parketvloer en diverse credensen en bergkasten. Hierboven het voormalige kapittel en paterskoor met lambrisering en opklapbare koorbanken.

Waardering

De kerk is van algemeen belang. Het kerkgebouw heeft als vroeger bedevaartsoord cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van een culturele en geestelijke ontwikkeling; het heeft architectuurhistorische waarden voor de geschiedenis van de architectuur en de bouwtechniek; het is van belang wegens de bijzondere samenhang tussen het exterieur en onderdelen van het interieur; gaafheid/herkenbaarheid: het object is van belang vanwege de hoogwaardige architectonische kwaliteit van de samenstellende onderdelen.