Complex Raadhuisplein/Grotestraat, Waalwijk

Inleiding

WOONHUIS, gebouwd als inspecteurswoning. Het maakt nu deel uit van het raadhuis. Ten gunste van deze functieverandering zijn in het pand enkele wijzigingen aangebracht.

Het huis ligt dicht tegen de zijvleugel van het raadhuis en vormt visueel een afsluiting van de westkant van de tuin die voor deze zijvleugel ligt. Het huis is gebouwd in de jaren dertig door Kropholler, in de voor hem karakteristieke traditionalistische stijl.

Omschrijving

Tweelaags bakstenen pand onder een licht ingeknikt dak. Het dak is gedekt met leien. De ramen met roedenverdeling liggen diep in de gevel. Het pand heeft een houten deur.

Waardering

Het woonhuis is van algemeen belang. Het pand is van cultuurhistorisch belang als uitdrukking van een sociaaleconomische ontwikkeling. Het heeft architectuurhistorische waarde wegens vormgeving en materiaalgebruik. Het heeft ensemblewaarde als essentieel onderdeel van het geheel.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
525785
Complexnaam
Complex Raadhuisplein/Grotestraat
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

De eerste plannen voor een ontwerp voor een nieuw raadhuis dateren van 1922. De gemeenten Waalwijk, Besoyen en Baardwijk werden samengevoegd en er was behoefte aan een groter raadhuis voor deze nieuwe gemeente.

Voor het ontwerpen van een nieuw raadhuis werd door de gemeente een prijsvraag uitgeschreven. Het ging uiteindelijk om twee ontwerpen: een modern ontwerp van de hand van architect J. Klijnen en een ontwerp in traditionalistische stijl van de hand van A.J. Kropholler. Na felle discussies tussen voorstanders van een moderne bouwtrant en voorstanders van een traditionele stijl kreeg Kropholler uiteindelijk de opdracht. De bouw van het huidige complex ging in 1932 van start naar ontwerp van A.J. Kropholler in Delftse Schoolstijl.

Het gemeentebestuur zetelde op de bel-etage van het raadhuis. In de kelder waren politie en archief gehuisvest. De haakse vleugel werd door het kantongerecht gebruikt.

Vanaf 1937 werd aan een voltooiing van de pleinbebouwing gewerkt. De westelijke kant werd bebouwd met een galerij met kiosk en een winkel voor De Gruyter. Ten oosten van het raadhuis werden enkele woningen en een ijzerhandel gebouwd, eveneens naar ontwerp van Kropholler. Deze ijzerhandel "'t Slot" werd in 1942 voltooid. Hiermee ontstond een aan drie zijden door bebouwing omsloten plein. In het midden werd een, obelisk geplaatst.

Uitbreidingsplannen die Kropholler in de jaren '50 voor het raadhuis maakte zijn nooit uitgevoerd. Wel werden twee woningen in de oostkant tot politiebureau verbouwd om het ruimtegebrek binnen het raadhuis enigszins te verlichten. In 1986 is het raadhuis aan de westkant met een vleugel uitgebreid. Deze vleugel valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Het Raadhuisplein vormt een inham in de Grotestraat en ligt in het verlengde van de as Stationsstraat en Markt (iets verbrede einde van de Stationsstraat). Het raadhuis (Raadhuisplein 2, onderdeel I) neemt de belangrijkste plaats in. Samen met de aansluitende bebouwing aan het Raadhuisplein (zijvleugel en dienstwoning, raadhuisplein 1, onderdeel II) is een carrévorm ontstaan, open naar de Grotestraat toe. De oostelijke wand wordt gevormd door Raadhuisstraat 5 (onderdeel III) en 6-8 (onderdeel IV). Aan de westzijde zorgt een galerij met kiosk (onderdeel VI) voor de begrenzing. Grotestraat 247-251 (voormalige De Gruyter, onderdeel VII) en 263 (ijzerhandel "'t Slot", onderdeel V) staan haaks op de "pleinwanden", evenwijdig aan de Grotestraat ter afsluiting van het complex. Op het plein staat een lantaarn (onderdeel VIII). Achter het raadhuis bevinden zich nog een dienstwoning (Raadhuisplein 3, (onderdeel IX)) en gebouwen van de brandweer, slangentoren met garage (onderdeel X). Aansluitend ligt de Winterdijk die een begrenzing van het centrum vormt.

Een algemene karakteristiek van de bebouwing is de traditionalistische vormgeving en het materiaalgebruik: het grote formaat baksteen, de topgevels met oren en onder meer smeedijzer voor het deurbeslag en de grote steekankers.

De zadeldaken zijn steil en in veel gevallen gedekt met leien. Ramen zijn veelal voorzien van een kleine roedenverdeling en zandstenen lateien.

Waardering

Het complex is van algemeen belang. Het complex is van cultuurhistorisch belang als uitdrukking van den sociaal-economische en bestuurlijke ontwikkeling van de Langstraat. Het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de raadhuizen aan het einde van het Interbellum. Daarnaast heeft het complex architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarden wegens het totaalontwerp van het complex, de stijl, het materiaalgebruik en de ornamentiek. Tevens neemt het complex een bijzondere plaats in het oeuvre van de architect A.J. Kropholler. Het heeft ensemblewaarden wegens situering die verbonden is met de ontwikkeling van de gemeente en wegens de bijzondere plaats die het inneemt in het aanzien van de gemeente Waalwijk.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Dienstwoning(K4) Woningen en woningbouwcomplexen Dienstwoning(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Raadhuisplein 1 a 5141 KG Waalwijk
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
G 1722 Waalwijk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1930 1930 vervaardiging
Naar boven