Suikerfabriek Antoinedijk, Oud Gastel
Inleiding.
Onderdeel 3, waarvan de kern dateert uit 1871, is gebouwd in Ambachtelijk-Traditionele stijl met versobering door witte bepleistering en beschildering. Het bestaat uit een viertal bouwvolumes die intern met elkaar zijn verbonden. Het is in aansluiting op onderdeel 2 gebouwd, ten westen daarvan gelegen en intern daarmee verbonden.
Omschrijving.
De tweelaags langshal onder zadeldak die langs de dijk is gelegen, heeft een rechthoekig grondplan en is opgetrokken uit baksteen. Het zadeldak is recentelijk belegd met golfplaat. Het gebouw is negen traveeën lang met op de eerste verdieping in elke travee een getoogd venster met ijzeren roedenraam. Ook in de topgevel aan de westzijde zijn getoogde vensters geplaatst met ijzeren roedenramen. Het interieur bestaat uit één open ruimte zonder verdiepingsvloeren. De kap wordt gedragen door ijzeren Polonceau-spanten. Dwars op dit bouwvolume, en intern daarmee verbonden, is aan de noordzijde een tweetal tweelaags gebouwen geplaatst, beide onder zadeldak met golfplaat. In de topgevels zijn getoogde vensters met ijzeren roedenramen aangebracht. Het oostelijke gebouw heeft in het interieur geen verdiepingsvloeren en een kap met ijzeren spanten. Het andere gebouw heeft een halve verdiepingsvloer. Ten oosten daarvan en intern daarmee verbonden ligt de voormalige dienstwoning annex kantoor van drie bouwlagen onder plat dak. Zij is opgetrokken uit baksteen en gebouwd op rechthoekig grondplan met afgeschuinde hoek. Op de eerste en tweede verdieping zijn getoogde vensters met roedenramen aangebracht. De begane grond heeft rechtgesloten vensters met recentelijk vernieuwde ramen en deuren. Het interieur is rond 1980-1990 grondig gewijzigd.
Waardering.
Onderdeel 3 van de voormalige suikerfabriek St. Antoine is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als illustratieve vertegenwoordiger van de geschiedenis van de Nederlandse suikerindustrie, die een belangrijke concentratie kende in het noordwesten van de provincie Noord-Brabant (De Suikerhoek) en als voorbeeld van het type vroege suikerfabriek. Het heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van fabrieksbouw in Ambachtelijk-Traditionele stijl. Het heeft bouwhistorische waarde vanwege de ijzeren roedenramen en Polonceauspanten. Het heeft ensemblewaarde vanwege de samenhang met de andere complexonderdelen. Het is relatief gaaf behouden en zeldzaam als voorbeeld van het type vroege suikerfabriek in Nederland.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
De voormalige SUIKERFABRIEK waarvan de kern dateert uit 1871 is gebouwd in Ambachtelijk-Traditionele stijl. De gebouwen zijn nadien versoberd door witte bepleistering en beschildering. In de loop van de tijd is het complex herhaaldelijk gewijzigd en aangepast aan de bedrijfsvoering. Er zijn drie onderdelen te onderscheiden, die naar functie niet nader gespecificeerd kunnen worden, respectievelijk onderdeel 1, onderdeel 2 en onderdeel 3.
Omschrijving.
De relatief hoge fabriek is gelegen tussen de dijk -die tot de eerste verdieping reikt- en de rivier de Mark, in het overigens vlakke landschap. Zij is in 1871 opgericht als C.V. Hoendervangers en Co. en werd in 1873 gewijzigd in N.V. Beetwortelsuikerfabriek Sint Antoine. De toenmalige direkteur J.F. Vlekke was landelijk bekend vanwege zijn sociale en patriarchale bedrijfsvoering en speelde een belangrijke rol in de opkomst van de coöperatieve beweging in de suikerindustrie. In 1921 is produktie van suiker gestaakt vanwege de hevige concurrentie. Na die tijd is er een conservenindustrie in het complex gevestigd geweest. Nu zijn er een draadstripbedrijf en een metaalbewerkingsbedrijf gevestigd.
Waardering.
De suikerfabriek is van algemeen belang. Zij heeft cultuurhistorische waarde als illustratieve vertegenwoordiger van de geschiedenis van de Nederlandse suikerindustrie, die een belangrijke concentratie kende in het noordwesten van de provincie Noord-Brabant (¿De Suikerhoek¿) en als voorbeeld van het type vroege suikerfabriek. Zij heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van fabrieksbouw in Ambachtelijk-Traditionele stijl. Zij heeft bouwhistorische waarde vanwege de toegepaste constructies en bouwmaterialen. Zij heeft ensemblewaarde vanwege de markante ligging in het landschap, langs de rivier de Mark. Zij is relatief gaaf behouden en zeldzaam als voorbeeld van het type vroege suikerfabriek in Nederland.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Suikerfabriek | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| St. Antoinedijk | 13 | – | 4751 SC | Oud Gastel | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | H | 1127 | – | Oud en Nieuw Gastel |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1871 | 1871 | – | vervaardiging |