Complex Markt, Oudenbosch
Inleiding.
KERKHOF van de Broeders van Oudenbosch, gelegen aansluitend aan de tuin van het voormalige broederklooster en het complex van het INTERNAAT Saint Louis, aangelegd eind 19de eeuw.
Omschrijving.
Rechthoekig kerkhof, omgeven door een hulsthaag en toegankelijk door een smeedijzeren hek met pijlpunten, bekroond door kruisen met ajour gegoten doodssymbolen als bazuinen, uitdovende fakkels en zandlopers. Direct achter het hek het in 1890 geplaatste hardstenen neo-renaissance grafmonument voor de eerste overste van de congregatie Vader Vincentius, overleden in 1889. Dit bestaat uit een liggende tombe met aan het hoofdeinde een vierkante opbouw met rijke ornamentiek. Het is gesigneerd: 'W. van Glabbeek oud-leerling, Tilburg'. De tombe heeft een liggend kruis in wit marmer en draagt als opschrift: 'Bidt voor de ziel van zalige/ de eerw. vader Vincentius/ medestichter der congregatie/ van den H. Aloysius/ overleden den 27 april 1889/ in het 77ste jaar van zijn/ ouderdom/ in het 50ste zijner waardigheid/ van alg. overste/ RIP'. De opstand heeft een vierkante basis met rechthoekige velden en wordt geflankeerd door overhoekse gecanneleerde toscaanse zuilen. De kroonlijst draagt tussen vier vlampotten een vierzijdige, koepelachtige bekroning, waarop een marmeren beeld van de zittende Maria met kind, gesigneerd 'De Vriendt 1890'. Aan de voorzijde een rondboogvormig veld met een dubbelportret in reliëf van Vader Vincentius en pastoor Hellemons en de tekst: 'D.O.M./ et piae mem. fund. instit./rev. dni./ Gul. Hellemons/ ord. cist. par./ et rev. frat./ Vinc. Huybrechts/Ii sup. gen/ expl. x ab inst. cond. lust./ grati vet. alumni/ pp./ kal mart. MDCCCXC'. In het boogveld ter linkerzijde de tekst 'Sitis simplices filii dei. Philipp. II, 15', rechts de tekst: ' Haec mando vobis ut diligeatis invicem Ioan XV, 17'. Klinkerpaden leiden naar enige tientallen in rijen achter dit monument geplaatste ornamentale gietijzeren kruisen voor de broeders. Deze identieke kruisen hebben aan de voet een engel, erboven een ovaal naamschildje en een meegegoten corpus. Verder zijn onder meer van belang de monumenten voor Vader Hilarius (1840-1902), voor Car. Faranc. de Croes (1896) en het later verplaatste kruisbeeld met corpus en zittend beeld van Maria.
Waardering.
Het kerkhof is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke, typologische en geografische ontwikkeling, namelijk de stichting van katholieke onderwijscongregaties en de uitgroei van Oudenbosch tot odnrwijscentrum van nationaal belang; het is van architectuurhistorisch belang vanwege het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek; het heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel, de kern van Oudenbosch, dat stedenbouwkundig van nationaal belang is; het is gaaf bewaard gebleven; het is zeldzaam vanwege de combinatie van eerder genoemde kenmerken.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Het voormalige INTERNAAT Saint Louis is in 1841 tot stand gekomen als kostschool onder beheer van de in 1840 door de Oudenbossche pastoor W. Hellemons gestichte congregatie der Broeders van de H. Aloysius van Gonzaga, of broeders van Saint Louis. Het functioneert anno 1999 nog gedeeltelijk als kostschool (de Vincentiusbouw), en is overigens in 1999-2000 verbouwd tot appartementen (het voorgebouw en de Aloysiusbouw). Erbij bevindt zich tevens het kerkhof van de broeders. Het in min of meer Neo-Classicistische en Neo-Barokke stijl opgetrokken complex bestaat uit de reeds eerder beschermde KAPEL, het VOORGEBOUW uit 1923, de VINCENTIUS- EN MARIABOUW uit 1843 en later, de ALOYSIUSBOUW uit 1850, het HEK op de binnenplaats, de AULA van ca. 1930 en het KERKHOF der broeders.
Omschrijving.
Het grootste deel van het tussen 1843 en 1923 geleidelijk gegroeide complex bevond zich tot de bouw van het grootschalige voorgebouw in 1923 achter de langgerekte en gesloten tweelaagse bebouwing van de zuidzijde van de Markt. Deze situatie, met de verrassende open en ruime couren en tuinen achter de gesloten bebouwing is typerend voor de verborgen wijze waarop hier een omvangrijk areaal aan katholieke kloosters en instituten groeide tot een geheel dat zelfs in Brabant ongekend van omvang is. Achter het zeer gesloten, massale voorgebouw, dat door de hogere ligging van de Markt het silhouet van de plaats mede bepaalt, ligt een ruime, langgerekte cour die aan drie zijden wordt ingesloten door grotendeels witgepleisterde voormalige internaatsgebouwen, die ondanks verscheidene verbouwingen hun onderlinge samenhang en stijl hebben behouden. De veelal strakke min of meer neo-classicistische gebouwen krijgen door de kapel en de opvallende Aloysiustoren een neo-barok accent, waarbij de internaatskapel fungeert als verwijzing naar de Romeinse Sint Pieter, een tegenhanger van de massale parochiekerk van de HH. Agatha en Barbara.
Waardering.
Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en geografische ontwikkeling, namelijk de stichting van katholieke onderwijscongregaties en de uitgroei van Oudenbosch tot onderwijscentrum van nationaal belang, het is van belang voor de typologische ontwikkeling van de internaatsgebouwen; het is van architectuurhistorisch belang vanwege de stijl, het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek; het heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel, de kern van Oudenbosch, dat stedenbouwkundig van nationaal belang is; het is gaaf bewaard gebleven; het is zeldzaam vanwege de combinatie van eerder genoemde kenmerken.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Kloosterbegraafplaats(F) | Religieuze gebouwen | Klooster, kloosteronderdl | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Markt | 34 | – | 4731 HP | Oudenbosch | – | BY | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | D | 3226 | – | Oudenbosch |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1875 | 1900 | – | vervaardiging |