Inleiding

De "Lichtwachter" is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd als LICHTWACHTERSWONING in opdracht van Waterstaat en maakt deel uit van een complex. Bij het complex behoort tevens een misthoornhuisje. Toen het bij het restant van de haven, op het noordelijke deel (de woonterp Emmeloord) van het voormalige eiland Schokland staande pand met de inpoldering de oorspronkelijke functie verloor deed het tot 1980 nog dienst als woning en opslagruimte. Vervolgens werd het inwendig verbouwd en in gebruik genomen als groepsaccomodatie. In 1996 is het pand inwendig opnieuw gewijzigd en sindsdien functioneert het als vergaderruimte. Het interieur bevat geen bijzondere elementen meer en valt derhalve niet onder de bescherming. Het huis vormt een complex met het nabij gelegen voormalige misthoornhuisje. Tussen dit huisje en de "Lichtwachter" stond vroeger een ijzeren vuurtorentje. Deze verloor met de inpoldering zijn functie en is vervolgens afgebroken. Het gebouwtje maakt deel uit van het voormalige eiland Schokland.

Omschrijving

Vanuit een rechthoekige plattegrond, in baksteen met gepleisterde plint opgetrokken huisje met één bouwlaag onder een met bouletpannen gedekt zadeldak met opgemetselde schoorsteen op de nok. Opnieuw gevoegd metselwerk (knipvoeg), zandstenen hoekstenen en accenten van gele verblendsteen in gevels met kruisverband. Kopgevels met geprofileerde zandstenen kraagstukken onder de uitgemetselde dakaanzetten. Symmetrische, naar de haven gekeerde oostelijke langsgevel met gietijzeren dakgoot boven de uitgemetselde gevelrand. Vier rechtgesloten, met luiken behangen vensters onder getoogde, met baksteenmozaïekjes ingevulde boogtrommels en aangesmeerde sluit- en aanzetstenen in de bogen, hardstenen onderdorpels.

Noordelijke kopgevel met een rechtgesloten, opgeklampte lattendeur met ruitvormig deurvenstertje. Op de zolderverdieping een getoogd venster met schuif-/kruisraam met een uit koppen van baksteen en gele verblendsteen bestaande band aan weerszijden. Symmetrische westgevel waarin een rechtgesloten deur onder een geprofileerd kalf en een tweeruits bovenlicht met boog en boogtrommel als die boven de vensters in de voorgevel. Aan weerszijden van de deur een met luiken behangen venster als de vensters in de voorgevel, maar met bakstenen in plaats van natuurstenen lekdorpels. Symmetrische zuidgevel met een venster met hardstenen onderdorpel als de overige op de begane grond. Zoldervenster met T-raam onder boog en boogtrommel als bij de overige vensters. Rechts in de plint een hardstenen gedenksteen waarop vermeld de waterstand 2.90 M. + A.P. op 14-1 1916.

Waardering

De lichtwachterswoning is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde, de architectuurhistorische waarde en de ensemblewaarde.

- Het huisje is van groot cultuurhistorisch belang vanwege de oorspronkelijke, onlosmakelijk met de geschiedenis van het voormalige eiland Schokland verbonden functie.

- Het huisje heeft architectuurhistorische waarde vanwege de sobere, doch karakteristieke, aan de functie gerelateerde hoofdvorm en vanwege de detaillering.

- Het huisje heeft ensemblewaarde als essentieel onderdeel van een groter landschappelijk geheel (het voormalige eiland) en vanwege de specifieke samenhang met de haven en het nabijgelegen misthoornhuisje.

- Het huisje heeft vanwege de oorspronkelijke functie tevens zeldzaamheidswaarde.

- Het huisje is bovendien van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur.