Kasteellaan 2, Beek en Donk
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving onderdeel 3: POORTGEBOUW.
De toegang tot de buitenplaats wordt gevomrd door een poortgebouw uit ca. 1500, dat rond 1870 in neogotische stijl is verbouwd; volgens de kadastrale kaart van 1832 bevonden zich aan weerszijden van het poortgebouw twee lagere haakvormige zijvleugels (woningen) die vermoedelijk aan het einde van de 19de eeuw zijn gesloopt en vervangen door twee aflopende muurtjes. Het op vierkante grondslag opgetrokken gebouw van handgevormde baksteen bestaat uit twee bouwlagen onder een met leien in maasdekking gedekt tentdak bekroond door een dakruiter. De poortdoorgang met houten opgeklampte toegangspoort beschilderd met geel-blauwe kleuren heeft een kalkstenen geprofileerde omlijsting met hoekblokken, waarvan de segmentboogvormige boog op twee consoles met gebeeldhouwde kopjes rust. Langs de dakrand loopt een bepleisterd rondboogfries op kraagsteentjes tegen een natuurstenen kroonlijst. Boven de doorgang in de frontgevel is een vierpasrozet met houten roedenverdeling en de naam "EYCKENLUST" aangebracht, ook in de achtergevel een rozet en in het dakschild een klein driehoekig fronton met vlieggat (Verdieping duiventil). Trap naar zoldering. Aan weerszijden van het poortgebouw een schuin aflopende gemetselde muur, afgesloten door meerkantige bakstenen pijlers. Eenvoudige houten brug over slotgracht (XX).
Waardering
Het POORTGEBOUW is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de architectonische vormgeving;
- als markering van de toegang tot de buitenplaats;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex.
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), POORTGEBOUW (3), TUINMANSWONING (4), SCHUUR (5), KASTEELHOEVE (6) en BOERDERIJ (7).
Ten noorden van de bebouwde kom van Beek ligt aan de Zuid-Willemsvaart en de rivier de Aa de historische buitenplaats Eyckenlust, onderdeel van de heerlijkheid Beek en Donk die in 1392 werd uitgegeven (tot 1798). Over de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van het huis Eyckenlust is vrij weinig bekend. In 1646 kwam de heerlijkheid met kasteel in bezit van de familie Van Leefdael, die het huis in 1658 herbouwde na verwoesting door de Spanjaarden in 1598. In 1745 kwam Eyckenlust in het bezit van de familie De Jong, heren van Beek en Donk, in wiens bezit het goed thans nog is. Volgens het schrijven van Van der Aa in 1830 werd het huis in 1812 aanmerkelijk verbouwd. Over de tuinaanleg vermeldt deze 'van rondom met fraaye lusthoven en schoone plantsoenen omgeven (....) verzien van de schoonste wandeldreeven der geheele Meierij, voerende de naam Eyckenlust wegens het menigvuldig eikenhout dat men er voorheen aantrefte'. De eikenlanen bepalen nog steeds de karakteristiek van de buitenplaats. In 1826 werd de Zuid-Willemsvaart aangelegd en in 1843 werden de parallelwegen bestraat, de rivier de Aa (zuid-oost) werd in 1941 genormaliseerd. Rond 1870 werd het huis verbouwd tot zijn huidige aanzien (pleister, vensteromlijstingen), ook de tuinmanswoning dateert uit deze periode. Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De omgrenzing wordt aan de zuidwestzijde bepaald door het afwateringskanaal dat de Aa met de Zuid-Willemsvaart verbindt en aan de oostzijde door de rivier de Aa, de Hanoverse Dreef sluit de buitenplaats aan de noordzijde af, de Gemertseweg aan de zuidzijde.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS EYCKENLUST is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de oorsprong als middeleeuws kasteelcomplex, waaraan het kasteeleiland en het poortgebouw herinneren;
- vanwege de bewoningsgeschiedenis waarbij het goed vanaf 1745 tot op heden in bezit is van één familie;
- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kasteellaan | 2 | – | 5741 PJ | Beek en Donk | – | – | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | F | 3184 | – | Beek en Donk |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1500 | 1500 | – | vervaardiging |