Kasteellaan 1, Beek en Donk
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving onderdeel 6: KASTEELHOEVE MET BIJGEBOUW.
Achter het hoofdgebouw aan de buitenzijde van de gracht staat een in oorsprong 17de/18de-eeuwse boerderij opgetrokken in handgevormde baksteen met bepleisterde plinten. De boerderij bestaat uit verschillende gebouwen gegroepeerd rondom een kleine binnenplaats: het op haakse plattegrond gebouwde woonhuis en stal, een recent met nieuwe steen opgemetselde schuur en een arbeiderswoning met bakhuisje. Direct aan de gracht ligt de langsgevel van het woonhuis bestaande uit anderhalve bouwlaag onder een met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen gedekt schilddak. Oorspronkelijk leidde een brug over de gracht naar de voordeur, die zich nu aan de binnenplaatszijde bevindt. Gevelindeling met kleine stolp en schuifvensters met roeden. Onderkelderd. De haaks op het woonhuis staande stal bestaat uit één bouwlaag onder een met verbeterde Hollandse pannen gedekt, iets geknikt dak. De vernieuwde buitengevel heeft een bloktandlijst net onder de dakrand, houten dubbele inrijdeuren steken iets boven de dakrand uit, verder getoogde stalvensters, mestluiken en staldeuren. De op rechthoekige grondslag opgetrokken arbeiderswoning bestaat uit één bouwlaag onder een met pannen gedekt zadeldak. Voor de woning staat aan de binnenplaatszijde een klein bakhuisje. Terzijde van de kasteelhoeve staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken DIENSTWONING (Starreboslaan 1) van rode baksteen uit het einde van de 19de eeuw. Het pand bestaat uit één bouwlaag onder een met gesmoorde Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak.
Waardering
KASTEELHOEVE MET BIJGEBOUW is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de ligging naast de slotgracht;
- als functioneel en karakteristiek onderdeel van de buitenplaats;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex.
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), POORTGEBOUW (3), TUINMANSWONING (4), SCHUUR (5), KASTEELHOEVE (6) en BOERDERIJ (7).
Ten noorden van de bebouwde kom van Beek ligt aan de Zuid-Willemsvaart en de rivier de Aa de historische buitenplaats Eyckenlust, onderdeel van de heerlijkheid Beek en Donk die in 1392 werd uitgegeven (tot 1798). Over de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van het huis Eyckenlust is vrij weinig bekend. In 1646 kwam de heerlijkheid met kasteel in bezit van de familie Van Leefdael, die het huis in 1658 herbouwde na verwoesting door de Spanjaarden in 1598. In 1745 kwam Eyckenlust in het bezit van de familie De Jong, heren van Beek en Donk, in wiens bezit het goed thans nog is. Volgens het schrijven van Van der Aa in 1830 werd het huis in 1812 aanmerkelijk verbouwd. Over de tuinaanleg vermeldt deze 'van rondom met fraaye lusthoven en schoone plantsoenen omgeven (....) verzien van de schoonste wandeldreeven der geheele Meierij, voerende de naam Eyckenlust wegens het menigvuldig eikenhout dat men er voorheen aantrefte'. De eikenlanen bepalen nog steeds de karakteristiek van de buitenplaats. In 1826 werd de Zuid-Willemsvaart aangelegd en in 1843 werden de parallelwegen bestraat, de rivier de Aa (zuid-oost) werd in 1941 genormaliseerd. Rond 1870 werd het huis verbouwd tot zijn huidige aanzien (pleister, vensteromlijstingen), ook de tuinmanswoning dateert uit deze periode. Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De omgrenzing wordt aan de zuidwestzijde bepaald door het afwateringskanaal dat de Aa met de Zuid-Willemsvaart verbindt en aan de oostzijde door de rivier de Aa, de Hanoverse Dreef sluit de buitenplaats aan de noordzijde af, de Gemertseweg aan de zuidzijde.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS EYCKENLUST is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de oorsprong als middeleeuws kasteelcomplex, waaraan het kasteeleiland en het poortgebouw herinneren;
- vanwege de bewoningsgeschiedenis waarbij het goed vanaf 1745 tot op heden in bezit is van één familie;
- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kasteellaan | 1 | – | 5741 PJ | Beek en Donk | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | F | 2167 | – | Beek en Donk |
| – | F | 706 | – | Beek en Donk |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1670 | 1740 | – | vervaardiging |