Inleiding

Voormalige DIRECTEURSWONING van de N.V. Friesche Veen Maatschappij, vermoedelijk gebouwd omstreeks 1900 in Eclectische stijl. Opvallend is de zeldzame tot unieke toegepaste polychrome betegeling (fries, portiek en omlijsting suitedeuren interieur). De tegels (met de decornamen Vogelzangfries, Horstbladen. Justiafries, Landréruit en Harmonie open) zijn vervaardigd in de periode 1880-1930 bij platteelbakkerij Van Hulst te Harlingen. De woning, met in T-vorm aangebouwde contemporaine houten SCHUUR is markant gelegen in het oude hart van Erica op een kruising van landwegen (Havenstraat/Pannekoekendijk en Kerkweg) en een voor de vroegere verveningen belangrijke waterweg (Verlengde Hoogeveensche Vaart). Uit hetgeen nog resteert van de oorspronkelijke rijkere bebouwing langs deze assen en met name aan het kruispunt, spreekt nog de economische welvaart van weleer.

Omschrijving

PLATTEGROND. Centrale gang met aan weerszijden woon- en dienstvertrekken. Uitgebouwde serre. Grenen gordingenkap. EXTERIEUR. Verdiepingloos gebouw op rechthoekige plattegrond, opgetrokken uit roodbruine baksteen en gedekt door een afgeknot met blauwgeglazuurde Friese golfpannen belegd schilddak; nokpirons; houten en gietijzeren dakgoten; tweekleurig metselwerk in boogtrommels; hanenkammen rood ingekleurd. In het zuidelijk dakvlak rijk gedetailleerde houten dakkapel onder met zink bekleed schilddak; gootklossen; vrij hoge (jongere) schoorsteen met bord en terracotta rookmond; geprofileerde dakgoot 'gedragen' door enkele (overhoekse) kunststenen consoles; onderlangs de west- en zuidgevel een fries van tegels met florale motieven (decornaam: Vogelzangfries); de dakgoten aan noord- en oostzijde gedragen door gemetselde consoles; aangebouwde verglaasde serre (zuidgevel); aan oostzijde platte uitbouw; aan noordzijde twee in T-vorm aangebouwde houten schuren onder met pannen belegde zadeldaken (de noordelijke uit de bouwtijd; de zuidelijke van wat jonger datum). De westgevel symmetrisch ingedeeld: centrale ingangspartij met betegelde rondboogportiek (decornamen van beneden naar boven: Horstbladen, Justitiarand en Landréruit) waarin bewerkte houten deur met twee glaspanelen waarvoor ijzeren krulwerk;(geschilderde) kunststenen sluit- en kraagstenen; houten hangwerk met balusters. Boven de entree doorgemetselde bakstenen trapgevel met bolbekroning en kunststenen afdekplaten; ijzeren sieranker; venster met baluster onder hanenkam met sluitsteen; drietreeds stoepje; aan weerszijden van de portiek twee vensters (oorspronkelijk met T-ramen). In de zuidgevel dito vensters en verglaasde, plat afgedekte serre met meerruitsverdeling; gemetselde borstwering; in het dakvlak erboven rijk bewerkte houten dakkapel met onder meer gecanneleerde hoekpilasters, gesneden consoles en wangen; nokpiron; deur- en vensterpartij met meerruitsverdeling. De (schuif)vensters in west- en zuidgevel (oorspronkelijk met persiennes) onder hanenkammen; kunststenen sluitsteen; siermetselwerk in de trommels; gegolfde (geknipte) loodslabben. De noordgevel blind met uitzondering van keldervenster met diefijzers en hoger gelegen deur (met siersmeedwerk) onder segmentvormige getrapte boog met sluitsteen; opgang via niet oorspronkelijk houten trapje met bordes. De aanbouw aan oostzijde plat afgedekt; even doorgetrokken voorgevel; geprofileerde dakgoten op uitgemetselde klossen; T-venster onder segmentvormige hanenkam; siermetselwerk in trommel; gegolfde (geknipte) loodslab; de rechterzijgevel eveneens met geprofileerde dakgoot op uitgemetselde klossen; T-venster onder rollaag; in de achtergevel tweeruits raampje met diefijzers; de verdere deur- en vensterdetaillering voor de bescherming van ondergeschikt belang. INTERIEUR. In het interieur (oude kleurstelling vermoedelijk groen en bruin) zijn (voor zover nog aanwezig) onder meer van belang de balkenplafonds waartussen bruine hardkartonnen plafondplaten met eenvoudig sjabloneerwerk, de oorspronkelijke deuren, geprofileerde binnenkozijnen, binnenblinden, schuifblinden en vensterbanken; voorts de suitedeuren met rijk gesneden omlijsting en (aan voorkamerzijde) betegeling (ornamenttegel Harmonie open); de betegelde schouwpartij. Kelder met balkenplafond. SCHUUR. Aan noordzijde aangebouwde (contemporaine) schuur, opgetrokken uit rabatdelen en gedekt door een (thans met sneldek) pannen belegd zadeldak; de topgevel met verticale beplanking; windveren; hangwerk; goten op houten klossen; vierruits raam in westgevel; topgevelraam met wybertverdeling in oostgevel; opgeklampte deur in zuidgevel.

Waardering

Voormalige DIRECTEURSWONING uit omstreeks 1900 met aangebouwde SCHUUR is van algemeen belang:

- wegens de ouderdom van de verschillende onderdelen;

- wegens de architectuurhistorische en kunsthistorische waarde (ontwerp, plattegrond, materiaalgebruik, vormgeving en detaillering);

- wegens de aanwezigheid van betegelingen met zeldzame tot unieke decors (platteelbakkerij Van Hulst te Harlingen) ;

- wegens de aanwezige waardevolle interieuronderdelen;

- als voorbeeld van een in rijke eclectische stijl uitgevoerde vervenerswoning;

- als een van de weinige vrij gaaf bewaarde gebouwde getuigen van de eind 19de-eeuwse welvaart van de Oost-Drentse verveningen;

- als een van de weinige vrij gaaf bewaarde gebouwde getuigen van de N.V. Friesche Veen Maatschappij;

- vanwege de markante ligging op een kruising van water- en landwegen.