Rinia-State, Oudemirdum
Omschrijving onderdeel 2: (Numanwei 7, Oudemirdum) HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG VAN RINIASTATE.
Omstreeks 1843 tot stand gekomen historische parkaanleg (zichtbaar op Topografische en Militaire kaart uit 1855), in relatie met het toendertijd gebouwde hoofdgebouw landhuis Riniastate geconcipieerd. De aanleg bestaat uit een patroon van in curven verlopende verdiepte wandelpaden door een parkbos met eik, beuk en hulst als onderbegroeiing (oorspronkelijke assortiment opvallend goed bewaard), die zowel gezien het effect wat deze padenaanleg sorteert (eindeloos dwalen zonder precies te weten waar de wandeling naar toe leidt) als de stijl van aanleg grote overeenkomsten vertoont met de wijze van aanleg van de Friese tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard. De wandeling biedt geen doorzichten naar buiten, met uitzondering aan de westzijde, waar de wandeling bij het meer open gedeelte aan de westzijde van het huis uitmondt. Aan de zuidzijde de ovaalvormige nutstuin, omlijst door een wandeling, eveneens een motief dat Roodbaard toepaste. Even ten noordoosten van het huis een cirkelvormige plantage van eiken, die een ronde manege omsluiten. Ook dit motief komt meer in Roodbaards parken voor (Fogelsanghstate). Aan de zuidwestzijde van het huis vertoont de aanleg een meer open structuur met solitairen. Oude ansichten geven een beeld van de oorspronkelijke inrichting aan de westzijde (cirkelvormige paden en solitairen) waar in de jaren '90 van de 20ste eeuw een aanleg in meer historiserende trant tot stand is gekomen. De hoofdentree van het park lag aan de zuidzijde (als entree bewaard; entreepijlers met hek recent gebouwd, geen onderdeel van de bescherming). Omstreeks 1970 werd de huidige oprijweg in landschappelijke trant aangelegd, die de parkweide aan de noordzijde in een curve afsluit. De aanleg van deze weg alsmede de hekpijlers met het toegangshek vallen buiten de bescherming
Waardering
De historische tuin- en parkaanleg van Riniastate is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang:
- vanwege gaafheid, zowel wat de aanleg als het oorspronkelijke assortiment betreft;
- vanwege de hoge kwaliteit van de landschappelijke aanleg;
- vanwege de ensemblewaarde;
- vanwege de historisch-visuele relatie met het huis;
- als gaaf bewaard voorbeeld van een landschapspark dat tesamen met het hoofdgebouw is geconcipieerd.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex: (Numanwei 7, Oudemirdum) COMPLEX HISTORISCHE BUITENPLAATS RINIASTATE (Gemeente Caasterlân-Sleat).
Markant en ten aanzien van het open omringende land iets verhoogd gelegen compacte historische buitenplaats Riniastate, genaamd naar een bewoonster uit de tweede helft van de 19de eeuw, mevrouw Rinia van Nauta, in 1843 aangelegd voor de weduwe Drieling (vermeld op het bestek van het ontwerp voor het huis); verondersteld kan worden dat de buitenplaats in 1843 nog niet de naam Riniastate droeg. Het hoofdgebouw, landhuis Riniastate, werd in 1843 in neoclassicistische stijl ontworpen door de architect Thomas Romein (1811-1881) en geldt als een der weinige van zijn hand bewaard gebleven landhuizen. Het huis is ongeveer op het hoogste punt van de flauwe heuvel gesitueerd en neemt door de openheid van de voorzijde van deze heuvel een dominante plaats in de aanleg in, die wordt versterkt door de neoclassicistische ornamentele kwaliteit die het huis aan deze (voor)zijde heeft meegekregen. Aan weerszijden en aan de achterzijde wordt het huis als het ware omarmd door een parkbos in landschapsstijl, dat niet alleen een meerwaarde als 'arcadische stoffering' van dit landhuis heeft, maar dat op zichzelf een grote tuinarchitectonische kwaliteit vertegenwoordigt. Aangenomen kan worden dat deze aanleg tegelijkertijd met de bouw van het huis tot stand is gekomen. Deze parkaanleg vertoont karakteristieken - ruim curvende diep in het terrein uitgesneden wandelpaden door besloten groen, een ovale voormalige nutstuin, een aanleg van een manege door een cirkelpatroon van eiken, en een opzet die, met uitzondering van de voorzijde, naar de buitenwereld is afgesloten - die kenmerkend is voor de hand van de bekende Friese tuin- en landschapsarchitect Lucas Pieters Roodbaard. De parkaanleg is ook ten aanzien van het assortiment (eik, beuk en onderbegroeiing van hulst) gaaf bewaard gebleven. Over de volle breedte van de ovale voormalige nutstuin een moestuinmuur uit de aanlegperiode. Pal achter het huis een dienstwoning annex stal, gedeeltelijk later gebouwd, maar vermoedelijk deels uit de aanlegperiode van de buitenplaats.
Het complex historische buitenplaats Riniastate bestaat uit de volgende samenstellende onderdelen: 1. HOOFDGEBOUW VAN HET COMPLEX RINIASTATE LANDHUIS RINIASTATE; 2. HISTORISCHE PARKAANLEG VAN RINIASTATE; 3. VOORMALIGE DIENSTWONING ANNEX STAL OP RINIASTATE; 4. MOESTUINMUUR
De omgrenzing van het complex alsmede de complexonderdelen staan op de bij de bescherming behorende kaart aangegeven.
Waardering
Het complex historische buitenplaats Riniastate is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang:
- vanwege de markante visuele waarde die de buitenplaats ten aanzien van het omringende landschap vertegenwoordigt;
- vanwege de gaafheid en hoge architectonische kwaliteit van het huis en de parkaanleg;
- als zeldzaam voorbeeld van een buitenplaats uit de eerste helft van de 19de eeuw, waarvan de belangrijkste onderdelen (huis, park en moestuinmuur) uit de aanlegperiode dateren en bewaard zijn gebleven;
- vanwege de ouderdom en hoge ensemblewaarden van de onderdelen en van het complex.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Star Numanwei | 7 | – | 8567 JX | Oudemirdum | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | M | 808 | – | Balk |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1843 | 1844 | – | vervaardiging |