Omschrijving onderdeel 1: HOOFDGEBOUW KASTEEL BEVERWEERT.

Exterieur kasteel

Noordwestgevel

Tussen de twee hoge torens zes venstertraveeën met gepleisterde omlijstingen van vensters en deuren; hier drie bouwlagen boven het maaiveld; deze gevel is niet geheel in grote baksteen opgetrokken, maar in van beneden naar boven kleiner wordend formaat; in het souterrain stolpvensters in diep gelegen rondboogopeningen; op de eerste verdieping fenêtres à terre met twee vierpassen aan de onderzijde en in de bovenlichten; de deuren komen uit op het balkon met gietijzeren hekken ondersteund door vijf rechthoekige gietijzeren kolommen op hardstenen voetstukken; in de balkonhekken het wapen van de familie Van Zuylen; op de tweede verdieping eveneens fenêtres à terre met smeedijzeren hekjes; deuren en vensters op de eerste en tweede verdieping zijn omlijst in een gepleisterde rand met oren; gepleisterde cordonlijst onder derde bouwlaag; boven de vensters van deze bouwlaag zes ontlastingsbogen in bak- en natuursteen van vroegere vensters; daarboven gepleisterde kantelen; het zadeldak is met gesmoorde pannen gedekt.

TORENS: De vier bouwlagen hoge vierkante torens hebben boven het maaiveld gepleisterde hoekkettingen; de afdekking van de torens is een tentdak met leien belegd en omgeven door gepleisterde kantelen, waaronder een rondboogfries, en dito arkeltorentjes; op de spitsen windwijzers met het wapen van Van Zuylen; de cordonlijsten en vensteromlijstingen van de torens zijn ook gepleisterd; de omlijstingen van de eerste en tweede verdieping zijn recht aan de bovenzijde, de omlijsting op de derde verdieping heeft de spitsboogvorm; links en rechts daarvan steeds aan alle zijden een dichtgezette oculus in gepleisterde omlijsting; voor de fenêtres à terre van de bel-etage kleine balkons met als ondersteuning twee natuurstenen bevers, en enig bijwerk in de vorm van parels (?); elk balkon heeft gietijzeren hekken met het wapen van de Nederlandse leeuw en het wapen van de familie van Heeckeren van Enghuizen aan de voorzijde en wapens van de familie Van Zuylen aan de zijkanten; onder het rechter balkon nog een venster.

Voorgevel zuidwestzijde

Links (west) de hoge toren met hoekketting, hier in natuursteen, evenals de lijst tussen de eerste en tweede bouwlaag; die tussen de volgende bouwlagen is gepleisterd; beneden een venster met dubbele vierpassen, dan volgt een fenêtre à terre met hekje en daarna een spitsboogvenster met hekje; in de oostgevel van deze toren dito vensters; een dubbele gebogen trap leidt via een bordes naar de hoofdingang; de voorgevel kent drie traveeën, de middelste is gevat in een hardstenen omlijsting die is geprofileerd en van een kroonlijst voorzien. Daarboven een gevelsteen met de volgende tekst "MCC 1200 was ik reeds gesticht MDCCCXXXVI 1836 ben ik door H.J.C.J. Baron van Heeckeren heer van Enghuizen, Beverweert, Odijk enz. verbouwd"; erboven een spitsboognis met klok; in de buitenste traveeën met bepleistering omlijste vensters; op de bel-etage fenêtres à terre met dubbele vierpas in het bovenlicht en aan de onderzijde; op de verdieping 8-ruits fenêtres à terre met hekjes; in het gevelvlak boven de vensters ontlastingsbogen (van vroegere muuropeningen) in kleine rode steen; ingangsdeur in nis, terugliggend en uitgevoerd in glas met dubbele vierpas erboven; aan de voet van de bordestrap twee gietijzeren lantarens aan beide zijden; aan de voorzijde van de muur onder het bordes houten deur naar souterrain met vierpas beneden en grill voor het glas in de bovenste vakken; in de hoeken van deze gevel tussen de balusters op het bordes en de toren (respectievelijk vooruitspringende hoekpartij) venstertjes met grill; in de uitspringende hoekpartij beneden op de bel-etage fenêtre à terre met dubbele vierpassen aan de bovenzijde, op de verdieping 8-ruits venster met hekje.

Zuidoostgevel

Deze gevel telt zes traveeën; van links geteld is de eerste "ziend", de tweede "blind" (na het pleisteren van de gevel dichtgezet), de derde en vierde travee zijn ziend, de vijfde is blind (later dichtgezet) op het dubbele souterrainvenster na; de zesde travee is ook blind; in de eerste travee een dubbel souterrainvenster met grill, op de bel-etage een dubbel fenêtre à terre met hekjes en vierpassen (zonder horizontale roeden) en op de eerste verdieping met hekjes (en roeden), en zonder vierpassen; in de derde travee in het souterrain een deur met aan de onderzijde een houten vierpas en een grill voor het glas aan de bovenzijde; de vensters in de overige ziende traveeën gelijk aan die in de eerste travee.

Noordoostgevel

Deze gevel is nog geheel bepleisterd, evenals het torengedeelte aan die zijde; de westgevel kent zes traveeën; de vierde travee van links is blind, de overigen zijn ziend, de toren is eveneens blind, op het bovenste deel met venster na.

Interieur kasteel

In het interieur onder meer:

Hal: neorenaissance cassetten stucplafond met culs-de-lampe, vier vakken van zuid naar noord en drie vakken van oost naar west; de deuren hebben een neogotische spitsboogomlijsting; de drie deuren naar het bordes voor de zuidwestgevel hebben aan de binnenzijde houten zijpanelen met colonetten; boven de deuren naar de grote salon aan de noordwestzijde en het vertrek aan de oostzijde wapens van Van Zuylen (drie zilveren zuilen in blauw) en de familie Van Heeckeren van Enghuizen; in de achterwand van de hal midden een boogvormige nis met schelpmotief bovenin, boven de nis een gekroond wapen met de Nederlandse leeuw met ernaast engeltjes en guirlandes; in de deuren naar de kleine salon aan de noordwestzijde en voormalige kleine kamer aan de noordoostzijde (thans toiletgroep) gietijzeren raamwerk met aan de bovenzijde houten driepassen en toten; boven de deuren het gekroonde wapen van Van Zuylen; de vloer bestaat uit oude brede houten delen.

Kamer aan de oostzijde: marmeren spitsboognis om de stookplaats, vensters voorzien van luiken, stucplafond van hoge kwaliteit.

Hoekkamer in zuidtoren: stucwerk plafond tweede helft 19de eeuw, daarin kruisribgewelf met in de velden rozetten; deuromlijsting geprofileerd en voorzien van bladwerk; dessus de porte met de letters I en J; bijzonder aangelegde parketvloer met grote rozet in het midden.

Grote salon aan de noordwestzijde: stucplafond in drie vakken gedeeld; parketvloer draagt in het midden ovaal medaillon dat een gekroond wapen bevat met als wapendragers een adelaar en een leeuw; het wapen is gevuld met leeuwen in verschillende kleuren en afmetingen.

Kleine salon aan de noordwestijde: vierkant stucplafond.

Kleine kamer aan de noordzijde: stucplafond met vrouwenkopjes in het midden en voluten naar de hoeken.

Westelijk van deze kamer een oude badkamer met glazen bovenlicht boven scheidingswand.

Grote kamer aan de noordzijde: ondiep neorenaissance cassettenplafond; stookplaats met gekoppelde marmeren pilasters; langs de diepe raamnissen houten colonetten met verguld en rood geschilderde kroontjes; ingelijste stucwerk taferelen van vrouwenkopjes temidden van ranken en bladwerk aan beide zijden van de schoorsteen; op de westwand met putti die symbolen van de jacht, respectievelijk van de visserij dragen; op de houten vensterluiken kolonetten en vierpassen.

Kelder: veel wijzigingen aangebracht vanwege de bestemming; een oude keuken met stookplaats resteert aan de noordzijde; een laat negentiende eeuwse wijnkelder is nog aanwezig met gemetselde vakken in gele steen voor wijnflessen; enkele gedeelten van de kelder bezitten troggewelfjes, overigens veel zwaar muurwerk.

Trap: vanuit de hal voert een laat 19de-eeuwse trap naar de eerste verdieping; de forse houten trappaal is bekroond met een schilddragende leeuw die het wapenschild van Van Zuylen draagt; gedraaide gietijzeren balusters in neorenaissance stijl ondersteunen de houten leuningen; het plafond in het trappenhuis is een stucplafond in neorenaissance stijl.

Op de eerste verdieping bevinden zich aan de oost- en zuidzijde vertrekken voorzien van een schoorsteen met grijs marmeren pilasters; de hoekkamer aan de zuid/west zijde is in het bezit van gestucte medaillons met vrouwenkopjes; mogelijk is deze kamer de zogenaamde Koningskamer, het vertrek waar prins Willem III (de latere koning-stadhouder) logeerde, één van de vele malen dat hij Beverweert bezocht; boven de vensters en op het plafond loofwerk; de kleine kamer aan de noordzijde heeft een stookplaats met witmarmeren pilasters; de grote kamer aan de noordzijde heeft een soortgelijke stookplaats.

In de torens wenteltrappen uit de tweede helft van de 19de eeuw, die leiden naar de zolders en kamers in de dwarskappen achter de kantelen; de rechthoekige noordtoren is door schijnmuren verbouwd tot een achthoek.

Waardering

Het HOOFDGEBOUW KASTEEL BEVERWEERT is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang:

- als gaaf bewaard voorbeeld van een voor het midden van de 19de eeuw in eclectische trant verbouwd Utrechts Middeleeuws kasteel;

- als gaaf bewaard voorbeeld uit het oeuvre van de Utrechtse architect Christiaan Kramm;

- als zeldzaam en zowel in- als uitwendig gaaf bewaard voorbeeld van eclectische Nederlandse kasteelarchitectuur voor het midden van de 19de eeuw;

- vanwege de hoge ensemblewaarde;

- vanwege de zeldzaamheidswaarde en ouderdom.