Villa Hoog Sandveld, Nieuwegein

Omschrijving complexonderdeel 4

De markant op hoek Koninginnenlaan / Jaagpad, ten noordoosten van de sluis gelegen VILLA 'Hoog Sandveld' is in 1904 gebouwd als woning voor de hoofdopzichter. De serre aan de achterzijde was oorspronkelijk een open veranda. Deze is rond 1910 dichtgezet. Het balkon aan de voorzijde was oorspronkelijk uitgevoerd met een gietijzeren hekwerk met Art Nouveau-detaillering en consoles. Het pand bestaat uit twee bouwlagen onder een samengesteld dak, gedekt met blauwe bouletpannen. Aan de rechterzijde bevindt zich een éénlaags bouwdeel onder een afgeplat schilddak gedekt met blauwe bouletpannen. De gevels zijn opgetrokken in baksteen in kruisverband en platvol gevoegd. De uitgemetselde plint, waterlijsten en horizontale banden zijn evenals de getoogde strekken uitgevoerd in groen geglazuurde baksteen. De boogvelden hebben een groen / wit tegelmozaïek. De regendorpels onder de vensters zijn van natuursteen. Alle vensters met uitzondering van die in de achtergevel zijn voorzien van louvreluiken uit 1939. De voorgevel van bet hoofdvolume, aan de Koninginnenlaan, heeft links een licht risalerende gevelpartij, die eindigt in een tuitgevel met schouderstukken. Op de begane grond bevindt zich een gekoppeld schuifvenster. Op de verdieping is een balkon aangebracht met balkondeuren voorzien van zij- en bovenlichten en op de zolderverdieping een klein schuifvenster. Rechts in de voorgevel is de ingang met een paneeldeur voorzien van smeedijzeren deurroosters en met een natuurstenen stoep en een betonnen luifel uit 1939. Boven de luifel bevindt zich een bovenlicht met glas-in-lood. Op de verdieping is een schuifvenster met louvreluiken geplaatst. De aanbouw bevat in de voorgevel een en de rechterzijgevel twee schuifvensters met louvreluiken. De rechterzijgevel heeft voorts boven de éénlaags hoge aanbouw slechts een zeszijdig venster voorzien van glas-in-lood. Links hiervan is een uitgemetselde schoorsteen geplaatst. De linkerzijgevel heeft op de begane grond twee en op de verdieping één schuifvenster. Aan de achterzijde is op de begane grond rechts de houten serre gebouwd onder een met zink gedekt lessenaarsdak. Links hiervan is een ingang, voorzien van een paneeldeur met een smeedijzeren deurrooster en een bovenlicht en voorts een klein rechthoekig venster met diefijzers van het toilet; links daarvan het raampje van het personeelstoilet. Op de verdieping zijn twee schuifvensters aangebracht. Geheel links in de aanbouw bevindt zich een paneeldeur en twee kleine rechthoekige venstertjes van de bijkeuken. Het huis heeft nog de oorspronkelijke indeling en detaillering met links van de gang kamers-en-suite met aansluitend de serre en rechts in het lage gedeelte een kleine salon en woonkeuken. De kamers-en-suite hebben stucplafonds met decoratieve rozetten en hoekstukken. De schuifdeuren zijn voorzien van opvallend hang- en sluitwerk, waarop gekruiste sleutels, een klimmende leeuw en de letters DRGM zijn aangebracht. In de gang en kelder liggen gekleurde plavuizen. Op zolder is een afgetimmerde dienstbodekamer. Voor het huis staat een smeedijzeren spijlenhek.

Waardering complexonderdeel 4

Van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van als opzichterswoning gebouwde villa, alsmede vanwege de gaafheid van hoofdvorm, indeling en detaillering van zowel het exterieur als het interieur. Voorts is de villa van belangrijke ensemblewaarde in samenhang met de nabij gelegen Koninginnensluis en andere dienstwoningen. Tenslotte is de villa waardevol vanwege de markante situering op een lichte verhoging nabij de Lage Brug aan de entree van het oude dorp Vreeswijk.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
526674
Complexnaam
Koninginnensluis
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding complex

De Koninginnensluis is een gekoppelde schutsluis in bet Merwedekanaal, die gebouwd werd tussen 1882 en 1886. Het Merwedekanaal zelf kwam in 1892 gereed en volgde deels het traject van de -oude- Vaartse Rijn. De naam van de sluis heeft betrekking op koningin-regentes Emma en koningin (toen nog prinses) Wilhelmina, die de sluis en bet toen tot aan Vreeswijk voltooide Merwedekanaal openden. De sluis heeft twee kolken van ongeveer 12 meter breed en 120 meter lang. De sluis ligt buiten de oude kern van Vreeswijk, die wordt doorsneden door de Oude Sluis. Deze werd door de aanleg van de Koninginnensluis ontlast. Bij een gekoppelde sluis wordt bet niveauverschil tussen de waterlopen voor en achter de sluis over beide sluiskolken verdeeld. Voor 1900 werd een schuthoogte van drie meter als maximum beschouwd. Omdat bij de monding van de rivier de schuthoogte grote variaties vertoonde is in Vreeswijk gekozen voor de aanleg van een gekoppelde sluis. Ten behoeve van bet wegverkeer werden twee bruggen gebouwd. De Emma- of Hoge brug is een dubbele ophaalbrug die werd gebouwd in 1884. Deze ligt over bet zuidelijk sluishoofd en vormt de verbinding tussen de Lekboulevard en de Molenstraat. De Wilhelmina- of Lage brug is een enkele ophaalbrug en werd in 1959 gebouwd ter vervanging van een ouder exemplaar, dat identiek was aan de Emma- of Hogebrug. Deze brug ligt over bet noordelijk sluishoofd en verbindt de Koninginnenlaan met de Lekboulevard. De brug valt buiten de bescherming. Het rijtje van zeven arbeiderswoningen aan de oostzijde van de sluis is in verschillende etappes tussen 1882 en 1929 in identieke vormgeving gebouwd. Allereerst zijn tegelijk met de bouw van de sluis in 1882-1886 de woningen nummer 2, 3 en nummer 4 gebouwd, respectievelijk als knechtenwoningen en als sluiswachterswoning. Later volgden woning nummer 1 en 5, vervolgens nummer 6 en tenslotte in 1929 woning nummer 7. Dit laatste huis was aanvankelijk bestemd voor de hulpsluismeester en is ontworpen door J. Sizoo. Nadien werd het de kantonnierswoning. De villa 'Hoog Sandveld', op de hoek van de Koninginnenlaan en het Jaagpad bij de Lage Brug of Wilhelminabrug, is in 1904 gebouwd als woning voor de hoofdopzichter, die belast was met het toezicht op een gedeelte het kanaal en de sluis. Het huis is gebouwd op bet hoogste punt in de polder Zandveld. De aan de westzijde van de sluis aan de Lekboulevard 2 gelegen schotbalkenloods is tussen 1890 en 1900 opgetrokken. Deze loods valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Het ten westen van de kern Vreeswijk in het Merwedekanaal gelegen SLUISCOMPLEX,

genaamd Koninginnensluis, omvat de volgende complexonderdelen:

1. gekoppelde sluis

2. dubbel ophaalbrug (Emmabrug)

3. arbeiderswoningen

4. villa (opzichterswoning)

Waardering

Het sluiscomplex is van algemeen belang vanwege architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als gaaf bewaard waterstaatkundig bouwwerk met bij behorende arbeiderswoningen en opzichterswoning. Het complex is van waarde als materiële uitdrukking van de ontwikkelingsgeschiedenis van Vreeswijk, in relatie tot de Oude Sluis.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Opzichterswoning Woningen en woningbouwcomplexen Dienstwoning(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Koninginnenlaan 28 3433 CT Nieuwegein Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 1752 Vreeswijk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1904 1904 vervaardiging
Naar boven