Inleiding

Uit drie resterende onderdelen bestaand complex van de Gemeentewaterleidingen van Amsterdam gelegen op een groot en nagenoeg rechthoekig terrein aan de voormalige Van Hallstraat/Haarlemmerweg, thans Watertorenplein. Het complex bestaat uit een POMPGEBOUW, een WINDKETELGEBOUW en een MAGAZIJNGEBOUW. In 1941 werd de binnenruimte van de hallen verdeeld door plaatsing van een scheidingswand. Het nieuwe ketelhuis tegen de zuidgevel van de westelijke hal van het pompgebouw valt buiten de bescherming.

Het in Leiduin gewonnen en gezuiverde water werd van transportleidingen naar het pompstation gevoerd en opgeslagen in het inmiddels gesloopte laagreservoir op het achterterrein. Het pompgebouw stuwde het vandaar voor distributie in het stadsnet. De leidingen liepen onder het voorterrein en passeerden het windketelgebouw alwaar eventuele overdruk middels een groot expansievat kon ontsnappen. De stoommachines bevonden zich in de twee centrale hogere hallen. Het ketelhuis, de westelijke hal, bevatte vijf stookketels en een inmiddels gesloopte schoorsteen.

Omschrijving

Het complex bestaat uit het POMPGEBOUW, het centraal op het voorterrein gelegen WINDKETELGEBOUW (expansiehuis) uit 1897-1899 en het vroeg twintigste-eeuwse MAGAZIJNGEBOUW aan de rand van het voorterrein. De gevels van de gebouwen zijn in bruine en bruinrode baksteen gemetseld. Het pompgebouw kenmerkt zich door de geschakelde bouw en door de detaillering met kantelen, klimmende blindnissen, lisenen en vensterseries met natuurstenen accenten. Het vrijstaande windketelgebouw heeft een octogonale plattegrond onder een licht overstekend achtzijdig tentdak. De gebouwen zijn uitgevoerd in een utilitaire eclectische trant.

Waardering

Voormalig pompstationcomplex van de Gemeentewaterleidingen, van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van laat 19de-eeuwse en vroeg 20ste-eeuwse bedrijfsgebouwen in een functionele baksteenarchitectuur. Van typologisch belang als zeldzaam voorbeeld van utilitaire architectuur van een nutsbedrijf ten behoeve van de watervoorziening.