Watertorenplein 2, Amsterdam

Inleiding

Voormalig MAGAZIJNGEBOUW uit het begin van de 20ste eeuw, onderdeel van het complex Pompstation Gemeentewaterleidingen Amsterdam, geheel vrijstaand en haaks op de noordgevel van het pompgebouw gelegen, aan de oostelijke rand van het voorterrein van het complex.

Omschrijving

Magazijngebouw op een samengesteld rechthoekig grondplan met één tot twee bouwlagen boven het maaiveld en onder zadeldaken met blauwgrijze kruispannen. Het gebouw is samengesteld uit een in totaal acht traveeën breed hoofdgebouw met hoger middendeel en een in het verlengde liggende lagere vleugel aan de zuidzijde. Tegen de oostgevel nog een lagere aanbouw onder plat dak. De daken hebben een overstek met bewerkte gordingkoppen en houten beschot. De lagere delen van het hoofdgebouw hebben aan de voor- en achterzijde een dakkapel met ingestoken kap, die de overstek met gootlijst doorbreekt. Hierin een breed getoogd venster met stijlen en tussendorpel en meerruits raamvulling.

Gemetselde gevels in roodbruine baksteen in afwisselend koppen- en strekkenlagen en kruisverband en op donkere plint. Gebruik van natuursteen bij de afgeschuinde benedendorpels, aanzetstenen van de segmentbogen boven vensters en deuren, en hoekstenen van de plint. De voor- en achtergevels van de lagere delen van het hoofdgebouw hebben een gemetseld en uitkragend tandfries waarin opgenomen de accentuering in het metselwerk onder de kapellen. De zijgevels hebben een getrapt oplopend gemetseld en uitkragend fries. De licht getoogde vensters hebben een middenstijl en tussendorpel: in de zuidelijke vleugel met twee zesruits ramen met twee vierruits bovenlichten met tuimelraam; in het hoofdgebouw op de begane grond twee dito vensters met twee twaalfruits ramen met twee zesruits bovenlichten en op de verdieping dito vensters met respectievelijk negen- en zesruits geleding. Aan de zuidzijde in de geveltop van het hoofdgebouw en vleugel een rond venster met respectievelijk zes- en vierruits roedenverdeling. Toegangen met dubbele openslaande deuren met lichten in de westgevel van het hogere middendeel en in de noordelijke en zuidelijke zijgevel van het hoofdgebouw. Verder een toegangsdeur met lichten in de achtergevel van de vleugel en paneeldeur en kleinere vensters in de achteraanbouw. De noordelijke zijgevel heeft in de top een met stijlen en tussendorpel gelede vensterpartij met hoog en dubbel hijsluik en hijsbalk.

Waardering

Magazijngebouw van algemeen belang wegens industrieel-archeologische waarde en als historisch-functioneel onderdeel van het complex Pompstation Gemeentewaterleidingen Amsterdam.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
526715
Complexnaam
Pompstation Gemeentewaterleidingen
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Uit drie resterende onderdelen bestaand complex van de Gemeentewaterleidingen van Amsterdam gelegen op een groot en nagenoeg rechthoekig terrein aan de voormalige Van Hallstraat/Haarlemmerweg, thans Watertorenplein. Het complex bestaat uit een POMPGEBOUW, een WINDKETELGEBOUW en een MAGAZIJNGEBOUW. In 1941 werd de binnenruimte van de hallen verdeeld door plaatsing van een scheidingswand. Het nieuwe ketelhuis tegen de zuidgevel van de westelijke hal van het pompgebouw valt buiten de bescherming.

Het in Leiduin gewonnen en gezuiverde water werd van transportleidingen naar het pompstation gevoerd en opgeslagen in het inmiddels gesloopte laagreservoir op het achterterrein. Het pompgebouw stuwde het vandaar voor distributie in het stadsnet. De leidingen liepen onder het voorterrein en passeerden het windketelgebouw alwaar eventuele overdruk middels een groot expansievat kon ontsnappen. De stoommachines bevonden zich in de twee centrale hogere hallen. Het ketelhuis, de westelijke hal, bevatte vijf stookketels en een inmiddels gesloopte schoorsteen.

Omschrijving

Het complex bestaat uit het POMPGEBOUW, het centraal op het voorterrein gelegen WINDKETELGEBOUW (expansiehuis) uit 1897-1899 en het vroeg twintigste-eeuwse MAGAZIJNGEBOUW aan de rand van het voorterrein. De gevels van de gebouwen zijn in bruine en bruinrode baksteen gemetseld. Het pompgebouw kenmerkt zich door de geschakelde bouw en door de detaillering met kantelen, klimmende blindnissen, lisenen en vensterseries met natuurstenen accenten. Het vrijstaande windketelgebouw heeft een octogonale plattegrond onder een licht overstekend achtzijdig tentdak. De gebouwen zijn uitgevoerd in een utilitaire eclectische trant.

Waardering

Voormalig pompstationcomplex van de Gemeentewaterleidingen, van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van laat 19de-eeuwse en vroeg 20ste-eeuwse bedrijfsgebouwen in een functionele baksteenarchitectuur. Van typologisch belang als zeldzaam voorbeeld van utilitaire architectuur van een nutsbedrijf ten behoeve van de watervoorziening.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Magazijn Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen Opslag oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Watertorenplein 2 A 1051 PA Amsterdam Westerpark Ja
Watertorenplein 2 E 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 J 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 F 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 G 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 B 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 I 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 M 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 H 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 K 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 L 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 D 1051 PA Amsterdam Westerpark
Watertorenplein 2 C 1051 PA Amsterdam Westerpark
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
3974 Y 3984 A1 Amsterdam
3974 Y 3984 A10 Amsterdam
3974 Y 3984 A11 Amsterdam
3974 Y 3984 A2 Amsterdam
3974 Y 3984 A3 Amsterdam
3974 Y 3984 A4 Amsterdam
3974 Y 3984 A5 Amsterdam
3974 Y 3984 A6 Amsterdam
3974 Y 3984 A7 Amsterdam
3974 Y 3984 A8 Amsterdam
3974 Y 3984 A9 Amsterdam
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1900 1925 Begin twintigste eeuw vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Onbekend ; Stad Amsterdam architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven