Stadhouderskade 78, Amsterdam
Omschrijving
In 1925 tot stand gekomen voormalige SILO naar ontwerp van B.J. Ouëndag bestemd voor de moutopslag van de Heineken's Bierbrouwerij op rechthoekig grondplan en met verbijzonderde begane grond en onder plat dak. De silo heeft een inwendig betonskelet. In oorsprong bevatte de silo ongeveer dertig opslagplaatsen. Een deel van deze silo's/opslagplaatsen is nog aanwezig. Het silogebouw is gelegen aan de linkerzijde van het brouwhuis en is opgenomen in een aaneengesloten gevelwand en heeft de zes traveeën brede voorgevel aan de Stadhouderskade. Gemetselde gevels in bruinrode baksteen in Noors verband met hoge en verspringende sokkel in donkere baksteen op ruw behakte natuurstenen plint. Het lagere deel van de voorgevel heeft decoratief metselwerk. Gebruik van natuursteen bij bouwbeeldhouwwerk, gevellijsten, decoraties en afdekkingen. Viertal eenvoudige drieruits vensters van de begane grond in het verlengde gelegen onder hoge muursegmenten temidden van vijf smalle en even hoge terugzettingen in het metselwerk, die de gevel verticaal en ritmisch geleden. Aan de boven- en benedenzijde hiervan bevinden zich natuurstenen lijsten en uitkragingen. Tussen de vensters een drietal figuratieve gebeeldhouwde reliëfs naar ontwerp van de beeldhouwer Lambertus Zijl met voorstellingen die betrekking hebben op de bierbrouwerij: (van links naar rechts) groeiend gerst en hopbellen/een hooiberg met geoogst graan, met verwijzing naar 'De Hooybergh'/een houten kuip met bierbrouwersgereedschap zoals een roerstok. Aan de rechterzijde in de sokkel een kleine vierkante muuropening; hierboven een hogere en grotere rechthoekige muuropening met vijfvoudige verticale geleding. Rechte gevelbeëindiging met natuurstenen accenten op de hoeken en met eenvoudige lijst op natuurstenen klossen. Ritmisch gelede achtergevel met vijf smalle en hoge terugzettingen in het metselwerk en met rechte gevelbeëindiging met lijst op natuurstenen klossen. Links van het midden doorbreekt een hogere opbouw de rechte afsluiting van de gevel. Een deel van de silo's loopt van het dak tot de derde verdieping; andere silo's lopen door tot in de kelder. Aan de onderzijde bevindt zich nog het open- en sluitmechanisme met kleppen en wielen.
N.B. (interieur)onderdelen (zoals recente trappen) die niet tot de oorspronkelijke silofunctie behoren maar die zijn aangebracht ten behoeve van het huidige gebruik zijn voor de bescherming niet van belang.
Waardering
Voormalige silo uit 1925 van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde, alsmede wegens de typologische en ensemblewaarde. Van belang als essentieel onderdeel van het Heineken-complex.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
In drie fasen tot stand gekomen complex van Heineken's BIERBROUWERIJ, bestaande uit een voormalig BROUWHUIS (midden) uit 1911-1913 in een eclectische stijl met invloeden van de neo-romaanse stijl gebouwd voor de productie van ondergistend bier, een voormalige SILO (links) uit 1925 naar ontwerp van B.J. Ouëndag in zakelijk expressionistische trant en op de hoek met de Ferdinand Bolstraat een voormalig BEDRIJSGEBOUW/OPSLAGGEBOUW/KOELHUIS (rechts) met leg- en gistkelders en een koelschip uit 1933-1934 naar een ontwerp van de architecten B.J. en W.B. Ouëndag in een zakelijk expressionistische trant. De gebouwen hebben gemetselde gevels en maakten deel uit van een groter complex omgeven door Stadhouderskade, Ferdinand Bolstraat, Quellijnstraat en de Eerste Van der Helststraat. De thans resterende bebouwing is grotendeels aaneengesloten en op geschakelde rechthoekige grondplannen met de voorgevels gelegen aan de Stadhouderskade, gedeeltelijk ter plaatse van de eerdere brouwerijbebouwing uit 1867 door I. Gosschalk.
N.B. Het brouwhuis uit 1911-1913 is in 1956-1958 aan de rechterzijde uitgebreid: de brouwzaal bevindt zich deels in het oude brouwhuis en deels in de uitbreiding. De uitbreiding uit 1956-1958 en de zich in dit nieuwe deel bevindende inrichting van de brouwzaal zijn voor de bescherming niet van belang. Sinds 1988 doen de gebouwen niet meer als zodanig dienst en fungeren zij als bedrijfsmuseum (sinds 2000 Heineken Experience) en ontvangstruimte.
N.B.2 De monumentale waarden van het complex zijn gelegen in de bouwkundige onderdelen die behoren tot de oorspronkelijke structuur van het gebouw, alsmede die bestanddelen die onderdeel uitmaakten van het bedrijfsproces of behoren tot de oorspronkelijke versiering. Later aangebrachte vloeren, muren en aanbouwen, alsmede (interieur) onderdelen die zijn aangebracht in het kader van de Heineken Experience zijn voor de bescherming niet van belang.
Waardering
Voormalig brouwerijcomplex van Heineken met bedrijfsbebouwing uit 1911-1913, 1925 en 1933-1934 van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische, industrieel-archeologische, typologische en ensemblewaarde als in omvang en betekenis toonaangevend voorbeeld van een vroeg-20ste eeuws industrieel bierbrouwerij-bedrijf in Nederland. Het geheel vormt een heldere illustratie van de sociaal-historische betekenis van industriële brouwerijen in ondergistend (Beiers) bier/pilsener en staat symbool voor Amsterdam als brouwerijstad en vestigingsplaats van de verscheidene rond 1870 opgerichte grote ondergistend bier producerende fabrieken.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Bierbrouwerij | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | – |
Silo | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Opslag | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Stadhouderskade | 78 | – | 1072 AE | Amsterdam | Oudzuid | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | R | 6562 | – | Amsterdam |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1925 | 1925 | Ontwerp wellicht 1924 | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Ouëndag, B.J. ; Stad Amsterdam | architect / bouwkundige / constructeur | – |