Omschrijving van het complex

Inleiding

HISTORISCHE BUITENPLAATS PARK VOORN. Het terrein ligt bij het kruispunt van de Leidsche Rijn en een restgeul van de Oude Rijn. De oudste vermelding van een hofstede op deze plek dateert van 1395, de oudste afbeelding van het huis dateert van 1615. De oorspronkelijke ingang van het kasteelterrein lag aan de noordzijde, aan de oude Rijndijk (en de restgeul van de Oude Rijn). Deze Rijndijk of Voornse Steeg is evenals de restgeul van de Oude Rijn deels nog aanwezig aan de rand van het landschapspark. De oprijlaan naar het kasteelterrein is - hoewel begroeid - nog herkenbaar. Midden 17e eeuw werd de Leidsche Rijn verbeterd en werd er een jaagpad aangelegd, waarmee het belang van deze verbinding toenam in de volgende eeuwen (de Rijksstraatweg). In de 17e eeuw werd het kasteel eveneens flink verbouwd en de oprijlaan verschoof in de richting van de Leidsche Rijn (Stadsdam), een oriëntatiewijziging die zich hier bij meer kasteelterreinen in die periode voordeed. De beide duiventorens dateren van deze verbouwing. Ook de lindes op het voorterrein van kasteel en oprijlaan horen bij deze opzet en dateren vermoedelijk uit de 18e eeuw. Eind 18e eeuw, begin 19e eeuw werd het landschapspark aangelegd in de voor die tijd typerende landschappelijke stijl met boomgroepen, hoogteverschillen en waterpartijen. In 1850 werd het kasteel gesloopt met uitzondering van de twee hoek(duiven)torentjes. De ruïne werd opgenomen in de tuinaanleg. In 1873 werd het huidige hoofdhuis gebouwd, nu geheel georiënteerd op de Leidsche Rijn en recht tegenover de Stadsdam. Die oriëntatie is in de situering van voorgevel en ronde hoektravee beklemtoond.

Omschrijving

De HISTORISCHE BUITENPLAATS PARK VOORN bestaat uit de volgende onderdelen: Een HOOFDHUIS uit 1873 (1), een HISTORISCHE PARKAANLEG (2) en een middeleeuwse KASTEELRUINE (3), zie verder ook monumentnr. 522611 (ROB). Het complex wordt begrensd door de Leidsche Rijn/de Rijksstraatweg in het zuiden, de restgeul van de Oude Rijn/Voornse steeg in het noorden. In het oosten vormt de geprojecteerde waterloop van de stadsweg/A2 de grens. In het westen de aldaar gelegen sloot met een uitstulping om de dienstwoning.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is deze grens aangegeven alsmede de cijferaanduiding van de onderdelen.

Waardering

De HISTORISCHE BUITENPLAATS PARK VOORN is van algemeen belang vanwege:

- de ouderdom;

- de archeologische waarde;

- de goed waarneembare individuele historisch-geografische ontwikkeling, die bovendien karakteristiek is voor de streek;

- de tuinhistorische waarde als goed voorbeeld van een vroeg landschapspark met een oudere formele laan;

- de architectuurhistorische waarde van het hoofdhuis;

- de ruimtelijk-visuele samenhang van de onderdelen.