Het Warmelo, Diepenheim
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving
HISTORISCHE TUIN - EN PARKAANLEG. De tuin- en parkaanleg van Het Warmelo heeft kenmerken uit de 17de, 18de, 19de en 20ste eeuw. De oude structuur van de lanen en de deels driedubbele omgrachting duiden op een vroeg 17de-eeuwse aanleg. Het gehele terrein is omgeven door bosaanplant en open velden. Baron Creutz heeft halverwege de jaren twintig van de 20ste eeuw opdracht gegeven de tuinen te restaureren. Vanaf circa 1930 is hiermee, waarschijnlijk deels naar ontwerp van tuinarchitect H. Poortman, begonnen. Dit leidde tot een gemengde tuinstijl. Achter het huis kwam, binnen de oorspronkelijke 17de-eeuwse Hollands classicistische tuinaanleg, een grote omgrachte gazontuin met borders. Resten van de 19de-eeuwse landschapstuin liggen buiten de watergangen en bevatten veel romantische kleine 'parkkamers' en 'parkgangen' en rododendrons. Uit de 19de eeuw stamt tevens het idee van de bomenverzamelingen (arboreta en pineta) en bijzondere vogelverzameling, in de vorm van een menagerie. Na de familie Creutz zijn in de periode 1952 -1971 de tuinen in stand gehouden en deels vernieuwd door prinses Armgard van Lippe Biesterfeld. Sinds 1977 is de oorspronkelijke aanleg in stand gehouden en vinden nog steeds aanvullingen, verfijningen en reconstructies plaats. Tot de historische tuin- en parkaanleg behoort het aan de voorzijde van het hoofdgebouw gelegen plein. Dit plein heeft een vierkant gazon met afgeronde hoeken, omgeven door grind. Op het middengazon zijn op decoratieve wijze lage buxushagen aangeplant, de inrijpoorten van de bouwhuizen worden geflankeerd door taxus (vormsnoei). Tevens omvat de historische tuin- en parkaanleg een dicht bij het huis liggende 17de-eeuwse 'Franse tuin' met een rococovijver, een rozentuin met een nieuwe kas die als oranjerie fungeert, en een vogeltuin. Rond de Franse tuin is in de 18de eeuw een park aangelegd in de Engelse stijl met onder meer meerdere soorten exotische bomen. Vermoedelijk is er in de periode van de familie Creutz de grote ronde vijver achter het huis aangelegd. De 19de-eeuwse, ten oosten van het hoofdgebouw gelegen Victoriaanse tuin (Pinetum) wordt gekenmerkt door een groot gazon dat wordt omzoomd door grote naaldbomen. In de 20ste eeuw is aangrenzend aan de moerastuin de puttuin aangelegd, symmetrisch van opbouw, kleinschalig en intiem van sfeer. Deze puttuin wordt omgeven door taxushagen en heeft oosterse stijlvormen in de vorm van twee langwerpige, natuurstenen vijvertjes en een hoge waterput van zandsteen. De puttuin is te bereiken middels een smeedijzeren tuinhek en enkele zandstenen treden.
Waardering
De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG is van algemeen belang vanwege:
- de voorbeeldfunctie als een zeldzaam en representatief vroeg 17de-eeuwse tuinaanleg;
- de aanwezigheid van de oorspronkelijke structuren van de verschillende perioden van aanleg;
- het belang van de aanleg voor de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur;
- de helderheid van het concept van aanleg;
- de, deels ook in detail, nog vrij gaaf bewaarde structuur;
- de aanwezigheid van monumentale pineta en een bijzondere vogelverzameling;
- de aanwezigheid van tuinsieraden;
- de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats;
- zijn verbinding met het omringende kampenontginnings- en essenlandschap;
- zijn geografische samenhang met het nabij gelegen kasteel Diepenheim, het oude stedeke Diepenheim en het dorp Diepenheim.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde HISTORISCHE BUITENPLAATS HET WARMELO met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), OOSTELIJK BOUWHUIS (3), WESTELIJK BOUWHUIS (4), BOERDERIJ MET SCHUUR (5), DIENSTWONING (6), DIENSTWONING (7), HEK (8), HEK (9), BRUG MET TOEGANGSHEK (10), SOKKEL MET VAAS (11), TWEE BANKEN (12), SOKKEL MET VAAS (13), TOEGANGSHEKJE (14), WATERPUT (15), TOEGANGSHEK (16), BANK (17), SOKKEL MET VROUWENKOP (18), PRIEEL (19), BRUG (20), SOKKEL MET MANNENKOP (21), BANK (22), BANK (23), VIJVER (24), POORT (25), BANK (26), SOKKEL MET PUTTI (27), BANK EN TAFEL (28), ROCOCOVIJVER (29), VAAS (30), TUINBEELD (31), TWEE SIERVAZEN (32), TWEE TUINBEELDEN (33), SOKKEL MET BORSTBEELD (34), SOKKEL MET GIETIJZEREN VAAS (35), BEELD (36), TRAP (37), BEELD (38), POORTJE (39), DOOPVONT (40), TWEE PUTTI (41).
De historische buitenplaats Het Warmelo is gelegen ten zuidwesten van het oorspronkelijke esdorp Diepenheim, in het moerassige rivierdal van de Regge. Het Warmelo is een voormalige havezate en wordt in 1457 in een leencharter genoemd, waarbij bisschop David van Bourgondië Wibolt van Warmelo met het huys te Warmelo beleent. Door huwelijk van Charlotte van Gelre -tot -Warmelo gaat in 1633 het landgoed over naar de familie Sloet, die het van 1633 tot 1872 heeft bewoond. Op de Hottingerkaart uit 1738 is de situatie van de buitenplaats Het Warmelo voor het eerst duidelijk waarneembaar: op een symmetrisch ingedeeld omgracht terrein liggen het hoofdgebouw en twee bouwhuizen. Deze indeling van het terrein duidt op een Hollands classicistische aanleg uit de eerste helft van de 17de eeuw, waarbij toentertijd een Frans geometrisch park werd ontworpen. De ligging en de structurele samenhang met haar omgeving is in principe sinds zeventiende eeuw nauwelijks veranderd. In de jaren twintig van de twintigste eeuw heeft baronesse F.S.A. Creutz het huis en de tuinaanleg deels laten restaureren door de tuinarchitect H.A.C. Poortman, waarmee de buitenplaats voor het grootste deel haar huidige aanzien en karakter verkreeg. Sedert 1977 hebben reconstructies en aanvullingen plaats gevonden.
De geografische samenhang tussen kasteel Diepenheim, de oorspronkelijk middeleeuwse kerk, de toegangspoort van Huis Warmelo en de streekbebouwing binnen de stadsgracht is tegenwoordig nog steeds hetzelfde als in de tijd dat Diepenheim haar stadsrechten verkreeg in 1602. De omgrenzing van de historische buitenplaats Het Warmelo is aangegeven op de bij de registeromschrijving bijbehorende kaart. De omgrenzing wordt aan de zuidzijde bepaald door de Borculoseweg. Het gehele terrein wordt omgeven door bosaanplant en open velden.
Waardering van het complex
De historische buitenplaats Het Warmelo is in cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch opzicht van algemeen belang vanwege:
- het huis Warmelo, dat omstreeks 1633 werd gebouwd op de plaats van een oudere havezate en in 1874 ingrijpend werd verbouwd en uitgebreid tot het huidige huis;
- het historische interieur van het hoofdgebouw werd grotendeels in de periode 1927 - 1929 ingebracht;
- de deels in structuur en deels in detail gaaf bewaard gebleven historische tuin- en parkaanleg in landschapsstijl, aangelegd binnen en rondom een nog in hoofdlijnen bestaande 17de-eeuwse formele tuinaanleg, bestaande uit lanen en waterlopen, waaronder de grachten. Het totale complex werd later aangevuld met een Victoriaanse tuin, ten zuiden van het Frans geometrische gedeelte. In de jaren twintig van de twintigste eeuw werd in directe relatie tot de Franse geometrische tuin, een besloten symmetrische tuin toegevoegd;
- de twee bouwhuizen die respectievelijk uit de laatste kwart van de 17de eeuw en 1777 dateren;
- de functionele en visuele samenhang tussen de diverse gebouwen en de overige complexonderdelen;
- de karakteristieke vormgeving van de tuinsieraden.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stedeke | 11 | – | 7478 RV | Diepenheim | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschappelijke tuin |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | B | 529 | – | Diepenheim |
| – | B | 1936 | – | Diepenheim |
| – | B | 2631 | – | Diepenheim |
| – | B | 3314 | – | Diepenheim |
| – | B | 3628 | – | Diepenheim |
| – | B | 524 | – | Diepenheim |
| – | B | 3156 | – | Diepenheim |
| – | B | 2853 | – | Diepenheim |
| – | B | 3313 | – | Diepenheim |
| – | B | 3645 | – | Diepenheim |
| – | B | 2634 | – | Diepenheim |
| – | B | 2629 | – | Diepenheim |
| – | B | 3267 | – | Diepenheim |
| – | B | 2509 | – | Diepenheim |
| – | B | 2636 | – | Diepenheim |
| – | B | 3627 | – | Diepenheim |
| – | B | 2852 | – | Diepenheim |
| – | B | 530 | – | Diepenheim |
| – | B | 3739 | – | Diepenheim |
| – | B | 1918 | – | Diepenheim |
| – | B | 3646 | – | Diepenheim |
| – | B | 3189 | – | Diepenheim |
| – | B | 2508 | – | Diepenheim |
| – | B | 3738 | – | Diepenheim |
| – | B | 3188 | – | Diepenheim |
| – | B | 1919 | – | Diepenheim |
| – | B | 3155 | – | Diepenheim |
| – | B | 1899 | – | Diepenheim |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1930 | 1940 | – | restauratie |