Windesheimerweg 21, Zwolle
Omschrijving onderdeel 9: DUBBELE DIENSTWONING.
De ornamentele, dubbele dienstwoning uit 1916 vormt de visuele beëindiging van een deel van de Windesheimerweg. Het gaat om een pand op rechthoekige grondslag, opgetrokken uit rode baksteen, dat bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping onder een zadeldak, gedekt met rode tuile du Nord-pannen. Dat het om twee dienstwoningen gaat, uit zich aan de voorzijde, waar twee identieke voorgevels herkenbaar zijn. Twee deels beglaasde voordeuren, voorzien van decoratief traliewerk en een meerruits bovenlicht, worden geflankeerd door een neo-kruisvenster, waarvan de bovenlichten een roedenverdeling hebben en de onderlichten halve luiken. In de tot nokhoogte opgetrokken puntgevel boven de beide voordeuren is een T-venster geplaatst, dat uit een dubbel draairaam en een meerruits bovenlicht bestaat. De rechter woning (nr. 23) is ook aan de zij- en achterkant grotendeels in oorspronkelijke staat. In de rechter zijgevel een klein meerruits venster met luik, een kruisvenster als in de voorgevel en in de top een venster als in de punt aan de voorzijde. Aan de achterzijde twee deuren, waarvan één houten deur met meerruits bovenlicht en een gedeelde, deels beglaasde deur met smal ongedeeld bovenlicht en enkele vensters. De linker woning is aan de achterzijde uitgebreid met een moderne aanbouw. In de linkerzijgevel zijn een nieuw venster en een moderne schuifpui aangebracht. In de top van de linker zijgevel een venster als aan de voorzijde. De gemoderniseerde gevels zijn vanaf de straat niet zichtbaar. Alle gevels zijn verfraaid met hardstenen details in de vorm van strekbogen, onderdorpels en een omlopende band ter hoogte van de balklaag tussen begane grond en kapverdieping. De beide eindgevels en de beide puntgevels aan de voorzijde zijn voorzien van een gemetselde tandlijst langs de dakrand.
Waardering
De DUBBELE DIENSTWONING is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de ornamentele waarde;
- vanwege de relatief gaaf bewaarde architectonische vormgeving;
- vanwege de ensemblewaarde met de andere dienstwoningen;
- als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats;
- vanwege de functioneel- en visueel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats;
- als visuele beëindiging van de Windesheimerweg.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex.
De buitenplaats Windesheim ligt in het stroomgebied van de IJssel direct ten westen van het dorp Windesheim, ervan gescheiden door de spoorlijn van Zwolle naar Deventer; het omgrachte huis, waarvan de oudste delen van rond 1600 dateren, werd in 1944 door brandbommen vernietigd en is niet meer opgebouwd; samen met de beide 18de-eeuwse bouwhuizen ligt de ruïne in het zuidelijk deel van de aanleg; een korte oprijlaan leidt vanaf het imposante toegangshek op de brug over het voorgazon naar het symmetrische voorplein; links en rechts van de ruïne liggen (de restanten van) neogeometrische tuinen, die in het begin van de 20ste-eeuw ontworpen zijn door L.A. Springer; om het geheel ligt een buitengracht, die behalve aan de noordzijde niet meer is dan een sloot; de noordarm valt voor een deel samen met de binnengracht. Er is een aantal belangrijke tuinsieraden. Het grootste (= noordelijke) deel van het complexgebied wordt ingenomen door het grote landschapspark, dat in 1789 ontworpen werd door de Amsterdamse architect Jacob Otten Husley. In het zuidelijke deel bevinden zich de voormalige dienstwoningen en nutstuinen. De dienstwoningen zijn, met uitzondering van het oudere Windesheimerweg 17-19, opgetrokken in dezelfde decoratieve stijl, waarbij kenmerken uit de Chaletstijl en de Neorenaissance worden gecombineerd met de rieten daken en verspringende bouwvolumes van Engelse cottages. Ze dateren uit de jaren '10 van de 20ste eeuw. Als architecten worden zowel De Maaker als Van Nieuwkerken genoemd. Het complex wordt in het westen en noorden begrensd door agrarisch gebied en in het oosten door de spoorlijn. Aan de zuidkant loopt de grens om het voormalige moestuincomplex met dienstwoningen en gedeeltelijk langs de Windesheimerweg, die met zijn monumentale, regelmatige beplanting een belangrijk structurerend element van het zuidelijke deel van de parkaanleg vormt.
De historische buitenplaats Windesheim omvat de volgende onderdelen: HUISRUïNE (1), PARKAANLEG (2), BOUWHUIZEN (3A en 3B), TOEGANGSHEK (4A), HEK (4B), TOEGANGSBRUG (5A), BRUG (5B), BRUG (5C), TUINSIERADEN (6A t/m 6G), STAL (7), BOSBAASWONING (8), DUBBELE DIENSTWONING (9), DUBBELE DIENSTWONING (10), TUINMANSWONING (11), DIENSTWONING (12).
Binnen het complex bevinden zich de volgende elementen, die van ondergeschikt belang c.q. niet beschermenswaard zijn: de nieuwe houten parkbruggetjes.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex evenals de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering
De historische buitenplaats Windesheim is van algemeen belang vanwege de ouderdom en de cultuurhistorische en landschapsarchitectonische waarden; voor zover bekend is Windesheim het enige door Husley ontworpen landschapspark, dat bovendien in hoofdlijnen zeer goed bewaard is gebleven.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Windesheimerweg | 21 | – | 8015 PR | Zwolle | – | – | Ja |
| Windesheimerweg | 23 | – | 8015 PR | Zwolle | – | – | – |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | U | 969 | – | Zwolle |
| – | U | 636 | – | Zwolle |
| – | U | 818 | – | Zwolle |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1916 | 1916 | – | vervaardiging |