Windesheimerweg 13, Zwolle
Omschrijving onderdeel 12: DIENSTWONING.
Markant op de grens van het voormalige moestuincomplex en een akker gelegen dienstwoning uit 1913. Het decoratief vormgegeven pand op rechthoekige grondslag is opgetrokken uit rode baksteen en wordt overkapt door een rietgedekt schilddak met forse overstek en rode nokvorsten, waarin op organische wijze enkele halfronde dakkapellen zijn opgenomen. Op de nokeinden en op het zuidelijke dakschild ornamentele gemetselde schoorstenen. Het zuidelijke dakschild loopt door over een lagere gemetselde aanbouw aan de achter (zuid)zijde. De symmetrische voorgevel (noord) is drie traveeën breed en bestaat uit een decoratief vormgegeven entreepartij geflankeerd door houten kruisvensters met halve luiken. De paneeldeur met bovenlicht, voorzien van snijwerk, ovaal glas-in-lood-venster en origineel hang- en sluitwerk, is toegankelijk via een gemetselde stoep van twee treden, gelegen tussen twee plinthoge, gemetselde muurtjes. Deze muurtjes vormen de plint van de portiek, die verder bestaat uit twee gesneden houten stijlen, bekroond door een gesneden, houten legger, een keramische, geglazuurde sierlijst en twee houten consoles, waarop het plaatselijk doorlopende dakschild rust. De oostgevel is voorzien van twee vensters van verschillende grootte met aan één zijde een luik. De zuidgevel van de woning is blind. De aanbouw tegen het westelijke deel is aan de voor (oost)zijde gedeeltelijk voorzien van een modern houten front met moderne beglaasde (tuin)deur. Aan de zuidkant twee kleine ontluchtingsvensters en aan de westzijde een dubbel draairaam met éénzijdig luik. In de westgevel van de woning een kruisvenster met halve luiken als in de voorgevel. Op de ontluchtingsvensters en het grotere venster in de oostgevel na, hebben alle vensters een roedenverdeling. Ook zijn bij alle vensters gemetselde rol- en streklagen aanwezig. Het witte zandlopermotief op de luiken heeft een rode achtergrond en wordt door een donkergroene rand omlijst.
Waardering
De DIENSTWONING is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de architectonische vormgeving;
- vanwege de ornamentele waarde;
- vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur;
- als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats;
-vanwege de markante ligging op de rand van voormalige moestuin, akker en bos.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex.
De buitenplaats Windesheim ligt in het stroomgebied van de IJssel direct ten westen van het dorp Windesheim, ervan gescheiden door de spoorlijn van Zwolle naar Deventer; het omgrachte huis, waarvan de oudste delen van rond 1600 dateren, werd in 1944 door brandbommen vernietigd en is niet meer opgebouwd; samen met de beide 18de-eeuwse bouwhuizen ligt de ruïne in het zuidelijk deel van de aanleg; een korte oprijlaan leidt vanaf het imposante toegangshek op de brug over het voorgazon naar het symmetrische voorplein; links en rechts van de ruïne liggen (de restanten van) neogeometrische tuinen, die in het begin van de 20ste-eeuw ontworpen zijn door L.A. Springer; om het geheel ligt een buitengracht, die behalve aan de noordzijde niet meer is dan een sloot; de noordarm valt voor een deel samen met de binnengracht. Er is een aantal belangrijke tuinsieraden. Het grootste (= noordelijke) deel van het complexgebied wordt ingenomen door het grote landschapspark, dat in 1789 ontworpen werd door de Amsterdamse architect Jacob Otten Husley. In het zuidelijke deel bevinden zich de voormalige dienstwoningen en nutstuinen. De dienstwoningen zijn, met uitzondering van het oudere Windesheimerweg 17-19, opgetrokken in dezelfde decoratieve stijl, waarbij kenmerken uit de Chaletstijl en de Neorenaissance worden gecombineerd met de rieten daken en verspringende bouwvolumes van Engelse cottages. Ze dateren uit de jaren '10 van de 20ste eeuw. Als architecten worden zowel De Maaker als Van Nieuwkerken genoemd. Het complex wordt in het westen en noorden begrensd door agrarisch gebied en in het oosten door de spoorlijn. Aan de zuidkant loopt de grens om het voormalige moestuincomplex met dienstwoningen en gedeeltelijk langs de Windesheimerweg, die met zijn monumentale, regelmatige beplanting een belangrijk structurerend element van het zuidelijke deel van de parkaanleg vormt.
De historische buitenplaats Windesheim omvat de volgende onderdelen: HUISRUïNE (1), PARKAANLEG (2), BOUWHUIZEN (3A en 3B), TOEGANGSHEK (4A), HEK (4B), TOEGANGSBRUG (5A), BRUG (5B), BRUG (5C), TUINSIERADEN (6A t/m 6G), STAL (7), BOSBAASWONING (8), DUBBELE DIENSTWONING (9), DUBBELE DIENSTWONING (10), TUINMANSWONING (11), DIENSTWONING (12).
Binnen het complex bevinden zich de volgende elementen, die van ondergeschikt belang c.q. niet beschermenswaard zijn: de nieuwe houten parkbruggetjes.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex evenals de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering
De historische buitenplaats Windesheim is van algemeen belang vanwege de ouderdom en de cultuurhistorische en landschapsarchitectonische waarden; voor zover bekend is Windesheim het enige door Husley ontworpen landschapspark, dat bovendien in hoofdlijnen zeer goed bewaard is gebleven.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Windesheimerweg | 13 | – | 8015 PR | Zwolle | – | – | – |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | U | 973 | – | Zwolle |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1913 | 1913 | – | vervaardiging |