COMPLEX HISTORISCHE BUITENPLAATS TER WADDING

Omschrijving complex De historische buitenplaats Ter Wadding is gesitueerd in het noorden van Voorschoten aan de oostzijde van de Leidseweg richting Leiden, in de nabijheid van een bocht in de Oude Rijn. Oorspronkelijk had de naam betrekking op een veel groter gebied, al in 866 komt de naam in een charter voor. Waarschijnlijk gaf de naam een doorwaadbare plek van de Oude Rijn aan. In 1364 werd Elisabeth van Rodenburg beleent met 22 morgen land met deze naam. In 1471 was het gebied een achterleen van de heren van Naaldwijk. Pas in 1687 is er sprake van een "huizinge" Ter wadding en van een tuinmanswoning en een aanleg (plantagiën). Eigenaar in dat jaar van de het goed wordt de Leidenaar Johannes Minne. In een overdrachtsakte uit 1729 wordt een vijverpartij en een boomgaard genoemd. Het huidige in Lodewijk XV-stijl opgetrokken blokvormig statig HOOFDGEBOUW LANDHUIS TER WADDING werd gebouwd door Willem van Noort (1711-1777), telg uit een Leids geslacht van lakenververs, die de buitenplaats in 1768 verwierf. Het huis, dat inwendig is verfraaid met plafonds en trappenhuis in stuc met ornamentering in Lodewijk XV-stijl en dat grotendeels gaaf bewaard is gebleven, kwam gereed in 1770. De architect van het huis is onbekend. Op het plein voor het huis staat een hardstenen 18de-eeuwse zonnewijzersokkel in Lodewijk XV-stijl. Van de HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG omstreeks de tijd van de bouw van dit nieuwe huis is niets bekend, behalve dan dat er zich aan de achterzijde van het huis loodrecht in de as ervan zich een lange rechte waterloop bij wijze van 'Grand Canal' bevond, dat vòòr 1821 aan het west-einde in een sobere landschapsstijl in een curve werd vergraven, zoals tot het heden in het veld waarneembaar is. In laatstgenoemd jaar werd het Kadastraal Minuutplan Gemeente Voorschoten sectie A genaamd Hofland, tweede blad, vervaardigd, waarop deze vergraven waterpartij staat aangegeven. Deze aanleg in landschapsstijl op Ter Wadding kwam vermoedelijk in het begin van de 19de eeuw tot stand, wellicht kort na 1819, in welk jaar Matthieu van Noort (1768-1844) de buitenplaats van zijn moeder koopt. De huidige landschappelijke parkaanleg van Ter Wadding bestaat uit deze lange wateras als centraal motief, met aan weerszijden parkbos, dat door een patroon van slingerpaden wordt doorsneden. Het is heel goed mogelijk, dat deze gehele aanleg, die in 1988 werd gerenoveerd, uit het begin van de 19de eeuw dateert. Omstreeks 1900, toen aan de noordzijde van de buitenplaats een nieuw KOETSHUIS EN KOETSIERSWONING werd opgetrokken, werd de aanleg aan deze zijde met een driehoekig perceel uitgebreid, waarbij het padenpatroon werd aangepast aan het al bestaande padenpatroon in landschapsstijl. Omstreeks 1821 (Kadastraal Minuutplan) en eerder was de entree met brug over de waterloop langs de wegzijde in meer noordelijke richting, iets ten noorden van de as van het huis gesitueerd (Zie tekening Jacob Timmermans uit circa 1788). De huidige entree naar de buitenplaats aan de oosthoek van het terrein met ENTREEHEK kwam vermoedelijk in de tijd van de bouw van het nieuwe KOETSHUIS tot stand. In het parkgedeelte aan de linkerzijde van het huis staat een hardstenen 8-zijdige laat 16de-eeuwse WATERPUT, die in ieder geval sinds de eerste helft van de 20ste eeuw hier dienst doet als tuinornament. Het COMPLEX HISTORISCHE BUITENPLAATS TER WADDING bestaat uit de volgende onderdelen: 1. HOOFDGEBOUW LANDHUIS TER WADDING; 2. HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (gelegen in de gemeente Voorschoten en de gemeente Leiden); 3. ENTREEHEK MET PIJLERS; 4. WATERPUT; 5. KOETSIERSWONING (gelegen in de gemeente Leiden). De omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de complexonderdelen staan op de bij de bescherming behorende kaart aangegeven.

Waardering Het COMPLEX HISTORISCHE BUITENPLAATS TER WADDING is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang vanwege:

- de gaafheid van het complex

- de gaafheid van het blokvormige landhuis met in- en uitwendige decoraties in Lodewijk XV-stijl

- de gaafheid van het park in vroege landschapsstijl