Omschrijving van het complex

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), BOERDERIJ (4) MET BAKKEET (4a), LANDBOUWSCHUUR (5), PRIEEL 'DE RODE TENT' (6), TUINMANSWONING (7), (IJS)KELDER (8).

Ten noordoosten van de bebouwde kom van Oostkapelle ligt de historische buitenplaats Overduin in oorsprong daterend uit de zestiende eeuw als hofstede. In 1705 bestond het goed uit een boerderij, herenhuis en koetshuis, waarvan de boerderij gelegen op een oude dijk behoort tot de oudste, zestiende-eeuwse kern van de buitenplaats. In 1717 werd door Pieter de Vos een nieuw huis gebouwd en een uitgebreide aanleg in geometrisch stijl gerealiseerd, zoals te zien is op de Hattingakaart (1750) en vier tekeningen van J.Arends (1772). Dit huis, dat aan het einde van de achttiende eeuw is gesloopt, lag aan de oude zeedijk (huidige Kon. Emmaweg) en was met zijn front naar de duinen (noord) gekeerd. Door de duinen, het Prince- of Oranjebos genoemd, liep een toegangslaan loodrecht op het huis, die thans nog aanwezig is. Het Prince- of Oranjebos vormt het oudste onderdeel van de buitenplaats en wordt reeds in 1612 omschreven als een gebied bestaande uit elzen- en wilgenhakhout. Waarschijnlijk is het bos door de Heren van Veere aangelegd. De 18de-eeuwse formele aanleg met sterrenbossen en waterbassins lag ten westen van het huis, hiervan resteren thans enkele elementen, zoals de langwerpige vijver ten oosten van de oude oprijlaan, een deel van de dwarslaan tussen boerderij en de achttiende-eeuwse folly, genoemd 'rode tent'. In 1839 werd ten zuidoosten van de oude huisplaats het huidige huis in neoclassicistische stijl gebouwd door de bouwheer jhr. mr. Willem C.M. de Jonge van Ellemeet. Het nieuwe huis werd een halve slag gedraaid met de voorgevel naar het open weiland (zuid) gekeerd, waarbij het achterliggende Prince- of Oranjebos als coulisse functioneert. Rondom het huis werd een aanleg in landschapsstijl gerealiseerd. Waarschijnlijk is de buitenplaats naar ontwerp van de (tuin)architect K.G. Zocher (1796-1863) gerealiseerd. In de 19de-eeuw stond Overduin bekend om zijn plant- en boomcollectie; alle beplanting is echter bij de inundatie in 1944 verloren gegaan (opnieuw ingeplant). In 1918 werd Overduin verkocht aan mr. J.A. Heyse, inwendig gerestaureerd. Thans wordt het beheer gevoerd middels de Stichting Overduin.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De omgrenzing wordt bepaald door de Munnikweg, de Kon. Emmaweg (fietspad) inclusief de overplaats het Prince- of Oranjebos, grenzend aan de buitenplaats Zeeduin.

Waardering van het complex

De HISTORISCHE BUITENPLAATS OVERDUIN is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de ouderdom;

- als onderdeel van de strook buitenplaatsen evenwijdig aan de kust;

- vanwege de hoge mate van gaafheid van het hoofdgebouw in neoclassicistische stijl en de nagenoeg oorspronkelijke plattegrond;

- vanwege de 19de-eeuwse historische tuin- en parkaanleg in landschapsstijl, waarin een enkel 18de-eeuws element uit de formele aanleg bewaard is gebleven;

- vanwege de markante situering binnen de aanleg en het landschap;

- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.