Hindersteyn, Langbroek
Beschrijving onderdeel 5: Kas
Inleiding
Deze KAS dateert van omstreeks 1930 -1935 en is oorspronkelijk gebouwd op een kwekerij in Den Dungen (Noord-Brabant). Op deze plek kon de kas niet behouden blijven. In 2002 is de kas gedemonteerd en in 2006 herplaatst op zijn huidige locatie. Hierdoor is hij onderdeel gaan uitmaken van het complex historische buitenplaats Hindersteyn, meer in het bijzonder van het moestuinensemble alhier. De kas is gelegen in de oorspronkelijke moestuin ten westen van het kasteel, in de nabijheid van een Westlandse druivenserre en een tablettenkas uit 1845, allebei herplaatst in respectievelijk 1992 en 2001
Oorspronkelijk behoorde er tevens een bakstenen schoorsteen bij de kas. Deze is niet mee overgekomen.
Omschrijving
Langwerpige, op rechthoekige grondslag (circa 16 bij 5,5 m) gebouwde, glazen kas op een voet van in kruisverband gemetselde machinale baksteen. Bij de herbouw zijn nieuwe fabrieksbakstenen gebruikt in dezelfde kleur als de oorspronkelijke. De kas is opgebouwd uit een constructie van naar boven ingezwenkte ijzeren spanten waarin de glazen ruiten (39 x 52cm) schubsgewijs zijn gelegd. De onderste vier per rij bestaan uit gebogen glasplaten die de gebogen roeden volgen. De glasplaten worden door middel van gebogen geprofileerde ijzeren roeden bijeengehouden. Deze roeden zijn van voor 1930 en mogelijk afkomstig van een gesloopte kas uit 4de kwart 19de eeuw uit België waar deze vorm meer algemeen is dan in Nederland. Tegen de nok geplaatste, rechthoekige handbediende luchtramen zorgen voor de luchtcirculatie. Het stookhok met 19de eeuwse toegangsdeuren en de openslaande deuren in de westgevel zijn toegevoegd en niet oorspronkelijk.
Waardering
De KAS is van algemeen belang vanwege
- Cultuurhistorische waarde vanwege zijn oorspronkelijke relatie met de ontwikkeling van de tuinbouw in Noord-Brabant
- Architectuurhistorische waarde vanwege de plaats die de ijzer- en glasconstructies innemen in de geschiedenis van de bouwtechniek
- Ensemble waarde alhoewel niet oorspronkelijk op de buitenplaats Hindersteyn wel passend en karakteristiek voor nutstuin bebouwing op buitenplaatsen en als zodanig in ruimtelijk functionele samenhang met de overige onderdelen
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), POORTGEBOUW ANNEX KOETSHUIS (3), TUINMANSWONING (4) KAS (5). Ten westen van het dorp Langbroek aan de Wetering ligt de ridderhofstad Hindersteyn, welke in ca.1330 werd gesticht door Hinder van Wulven. De omgrachte middeleeuwse woontoren werd in het begin van de zeventiende eeuw uitgebreid met een woonvleugel (zie 'Hindersteyn naar een zeventiende-eeuwse tekening'). In 1841 kwam het goed in het bezit van Philip Julius baron van Zuylen van Nijevelt. Deze verbouwde het huis in pseudo-middeleeuwse stijl met neogotische elementen, ook het poortgebouw en de tuinmanswoning werden in deze stijl opgetrokken. Op de kaart van J.L. Bernhardi uit 1856 is te zien dat Hindersteyn was omgracht en omringd door nutstuinen, boomgaarden (grienden) en hakhoutbossen. In de laatste helft van de negentiende eeuw werd een kleinschalige aanleg in landschapsstijl gecreëerd (zie Lutgers 1869), waarbij de gracht rondom het huis werd gedempt en vergraven tot een kleine waterpartij.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Voor de bescherming van ondergeschikt belang zijn: - de garage (thans theehuis); de slangenmuur (1986); de fruitloods (1950) met werkplaats, garage en oranjerie (1980); de twee negentiende-eeuwse smeedijzeren toegangshekken van elders afkomstig; het schuurtje naast het huis; de ophaalbrug; de tuinsieraden en de recent aangelegde tuinonderdelen zoals de doolhof (1995), de vierkante vijver (1983) en de parterre de broderie voor de oranjerie.
Waardering De HISTORISCHE BUITENPLAATS HINDERSTEYN is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang: - vanwege de ouderdom;
- vanwege de middeleeuwse omgrachting en singelbeplanting;
- vanwege de vrij gaaf bewaarde structuur van de aanleg;
- als onderdeel van de reeks woontorens en kastelen aan de Langbroekerwetering;
- vanwege de visuele samenhang van de complexonderdelen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Kas(L) | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Langbroekerdijk A | 121 | – | 3947 BG | Langbroek | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 1595 | – | Langbroek |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1930 | 1935 | – | vervaardiging |