Jachthuis Kloetinge, Kloetinge

Omschrijving onderdeel 1.

Hoofdgebouw Het Jachthuis Kloetinge In 1871 liet ambachtsheer Johan Cornelis Clotterbooke Patijn bij een bestaande eendenput of kreek het Jachthuis, een 'jagerswoning' in eclectische stijl bouwen. Het ontwerp was van de hand van architect J.H. Hannink, die in Kloetinge ook de pastorie en het gemeentehuis heeft ontworpen. Het huis was bij de bouw uitsluitend voor de jacht bestemd en niet voor permanente bewoning. Dat manifesteert zich onder andere in de bouwwijze: eensteens muren voor de buitenzijde en halfsteens voor de binnenwanden. Het werd in twee delen ontworpen. Aanvankelijk was het voorste gedeelte uitsluitend het representatieve domein van de ambachtsheer, het achterdeel fungeerde als 'woning voor den jager' die tevens huisbewaarder was. Deze tweedeling heeft niet lang bestaan. In 1876 wordt het hele huis verhuurd. Bij verhuur blijkt dat het huis als een geheel in gebruik is. De aanbouw aan de oostkant is van 1886-1888. Het aan de achterzijde aangebouwde hondenhok is afgebroken.

Gebouw op T-vormige plattegrond van rode baksteen opgetrokken onder met zink bekleed, samengestelde daken. Het voorhuis bestaat uit een dwars geplaatst deel van vier traveeën onder overstekend zadeldak. De twee middentraveeën zijn als middenrisaliet uitgevoerd met een fors dakhuis onder zadeldak dat insteekt in het dakvlak van het voorhuis. Het achtergedeelte ligt eveneens onder een zadeldak. De bakstenen gevels zijn verlevendigd met gebosseerde (hoek)lisenen in stuc waarin verdiepte velden. Langs de dakoverstekken zinken druppellijst en palmetten op de daknokken. Het gebouw staat op een hoog bepleisterd basement.

De indeling van de zuidgevel van het dwarshuis is als volgt: basement, bel-etage en verdieping die alleen in de middenrisaliet een volwaardige verdieping kent, te weerszijden daarvan als mezzanino is uitgevoerd. In de middenrisaliet twee fenètres a terre onder segmentboog met forse stucomlijsting en sluitstuk. In de zijstukken segmentboogvormige T-vensters met forse stucomlijsting en sluitstuk met bladranken en hertenkoppen in Portlandcement. De verdieping van middenrisaliet en zijstukken heeft een cordonlijst. Op de verdieping een samengesteld venster met roedeverdeling en stuclijsten. Guttae langs de dakrand. De zijgevels van het dwarshuis worden met gestucte lisenen afgesloten. Langs de dakrand een klimmend fries. Twee van de drie smalle vensters met omgezette segmentboog en kleine natuurstenen vensterbanken met lamberkijn zijn in later tijd vervangen door een segmentboogvormig venster. Boven de cordonlijst een tweelichtvenster. Voor de zuidgevel een terras met bakstenen treden, van waaraf een fraai uitzicht over de waterpartij. De ingang met stoep zit in de westelijke of linkerzijgevel. In deze gevel thans vier vensters met gietijzeren roeden in honingraat verband. Boven de cordonlijst twee mezzaninovensters onderling door omlopend lijstwerk verbonden. Ook hier een terras. In de achtergevel de toegang tot de keuken die in 1963 is gemaakt. In het voorhuis ligt centraal de eetkamer/salon, geflankeerd door slaapkamers. Op de verdieping eveneens slaapkamers. In het achtergedeelte oorspronkelijk de woonkamer van de jager (later eetkamer) met bedsteden en aangrenzend de keuken. Onder de woonkamer van de jager werd een kelder aangebracht. Onder de keuken een bergplaats voor brandstof. Op de verdieping de zolder en een knechtskamer. Kapconstructie van de zolder met Philibertspanten.

Waardering JACHTHUIS KLOETINGE, behorend tot de historische buitenplaats Jachthuis Kloetinge, van algemeen historisch en architectuurhistorisch belang:

- wegens de ouderdom - wegens de geschiedenis

- als voorbeeld van een gebouw in eclectische stijl met kenmerken die naar de jacht verwijzen

- als hoofdmoment in de parkaanleg

- wegens de samenhang met de overige onderdelen van de buitenplaats

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
530970
Complexnaam
Jachthuis Kloetinge
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Complex historische buitenplaats Jachthuis Kloetinge

Kloetinge is een van de oudste woonkernen op Zuid-Beveland. Vanaf de 10de eeuw was hier sprake van permanente bewoning. De lokale machthebber, ambachtsheer genoemd, was verantwoordelijk voor de gang van zaken in zijn ambacht. Hieruit verkreeg hij ook zijn inkomsten. Over de oudste ambachtsheren van Kloetinge is weinig bekend. De vroegste vermeldingen dateren uit de 14de eeuw. Beroemde ambachtsheren waren de Van Borseles, de Brederodes, de graaf von Dohna. In 18de eeuw tot halverwege de 19de eeuw kwamen de ambachtsheren uit de geslachten De Jonge van Ellemeet en Van der Bilt. Na de dood in 1842 van de laatste Van der Bilt, Hubert Marinus verkochten de erfgenamen in 1843 het grootste deel van de nalatenschap, inclusief de heerlijke rechten. De nieuwe ambachtsheer werd de elfjarige Johan Cornelis Clotterbooke Patijn. De huidige ambachtsvrouwe stamt rechtstreeks van hem af.

Het eerste ambachtsherenhuis dateerde uit het midden van de 18de eeuw en stond ten oosten van de kerk. Achter het ambachtsherenhuis lag een vrij diepe L-vormige tuin met een rechthoekige vijver 'van vermaek' en een wandelbosje. Voorts hoorde tot het bezit een aanleg aan de oostkant met een grote kreek of eendenput, de pachtboerderij Weltevreden met erf aan de Jachthuisstraat en twee grote percelen weiland. In 1871 liet ambachtsheer Clotterbooke Patijn aan de kreek ('vijver' staat op de kadastrale minuut van 1824) een nieuw buitenhuis bouwen, het Jachthuis. Daarachter verrees het zg. Hazenhok (zie hiervoor onderdeel 3) Het ambachtsherenhuis werd, na jarenlange leegstand, in 1880 verkocht mét een aantal percelen achter het huis. De bouw van het Jachthuis en de verkoop van het ambachtsherenhuis betekende een verschuiving in het zwaartepunt van het bezit. Na 1880 kwam de nadruk te liggen op de oostelijke aanleg. Bij het Jachthuis kwam tussen 1871-1875 een bescheiden parkaanleg in landschapsstijl tot stand (zie hiervoor onderdeel 2). In het park en de tuin staat een aantal zandstenen tuinornamenten (zie hiervoor onderdeel 6). De toegangslaan tot het Jachthuis begint naast de boerderij Weltevreden (zie hiervoor onderdeel 4) en is met klinkers bestraat. Aan de straat staat het toegangshek (zie hiervoor onderdeel 5).

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Landhuis Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Jachthuisstraat 15 4481 AK Kloetinge Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats Jachthuis
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 2829 Kloetinge
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1871 1888 vervaardiging
Naar boven