Inleiding

Op binnenterrein tussen Bakkerstraat en Weverstraat gelegen L-vormig huis, in XVIIIc tot stand gekomen na verbouwing van waarschijnlijk midden 16de eeuwse bebouwing aan de Papagaaigang. Nog oudere muurdelen in kelder (XIV). 18de eeuwse voorgevel met middels rijk gesneden ornamenten (Lod.XV) geaccentueerde deur- en vensterpartij. Overige detaillering grotendeels XIXA. In het inwendige voorts schoorsteenmantel, servieskast, binnenluiken en vensterbanken, keukenschouw, fragment trappenhuis (alles XVIII), kapconstructies (ws.XVI-XVIII).

Het forse L-vormige huis, thans in gebruik als horeca-gelegenheid en woonhuis, maakt wat zijn uiterlijke verschijningsvorm betreft een grotendeels 18de eeuwse indruk. In kern betreft het een nog deels laat middeleeuws gebouw (XVIm), waarvan de gevel aan de Papagaaigang en delen van de kelders en kap (westelijk gedeelte) bewaard gebleven. Ondertussen werden in de kelder ook oudere muurfragmen- ten, ws. uit de 14de eeuw, aangetroffen. In de kelder blijkt, dat het huis tot stand kwam na samenvoeging van enkele kleinere dwarshuizen, gelegen aan de Papagaaigang. In de 18de eeuw volgde een ingrijpende verbouwing, waarij de hoofdgevel aan de zuidzijde kwam te liggen. Vele inwendige elementen dateren uit deze periode. In de eerste helft van de 19de eeuw enige moderniseringen van de ramen en deuren. In het recente verleden werd aan de zuidzijde van het L-vormige gedeelte uiterst links een lage aanbouw toege- voegd.

Omschrijving

Het pand is gelegen op een binnenterrein aan de weste- lijke zijde van de Bakkerstraat. De achtergevel grenst aan de Papagaaigang, een smalle steeg tussen Bakkerstraat en Weverstraat. Het pand bezit een L- vormige plattegrond. Hoofdonderdeel is een rechthoekig hoofdblok met twee bouwlagen en een hoog schilddak met gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse pannen en bakstenen schoorstenen op de nokeinden. Tegen de linker zijgevel hiervan bevindt zich een lagere L-vormige aanbouw, eveneens met twee bouwlagen en een L-vormig schilddak met dezelfde pannen. Dit bouwdeel is in het recente verleden naar het zuiden toe verlengd met eenlaags uitbouw met balkon. Op de daken enige niet oorspronkelijke dakkapellen.

Gevels gemet- seld in 18de eeuwse baksteen in kruisverband en bij het hoofdblok voorzien van natuurstenen plint (thans grotendeels verdwenen). Dit bouwdeel bezit een vijf traveeen brede symmetrisch ingedeelde voorgevel met middels houten pilasters met kroonlijst geaccentueerde ingangspartij in de middenas. Het venster hierboven is voorzien van een rijk gesneden houten omlijsting in Lod.XV stijl en bekroond door een schouderboogvormige lijst met in cartou- che het opschrift "Anno 1557". In het venster een 6-ruits schuifraam. De traveeen aan weerszijden van middenas bezitten in beide bouwlagen vensters met strekken, rollagen aan de onderzijde, kozijnen met duivejagerprofile- ring en 6-ruits schuiframen. De gevel sluit aan de bovenzijde af met een architraaf, een glad houten fries en een geprofileerde kroonlijst. Onder het venster uiterst rechts een kelderlicht met afdekluik. De achtergevel van dit bouwdeel is gepleisterd en bezit in beide bouwlagen grote Y- en X- ankers. In de eerste bouwlaag een ingang en enige kleine vensters, in de tweede bouwlaag een venster met veelruits schuifraam.

Het L-vormige bouwdeel bezit aan de zijde van het Hemelrijk in de zuidgevel een brede ingang met dubbele deur en bovenlicht met ruitvorm in de roedenverdeling. Voorts in deze gevel vensters met strekken, rollagen aan de onderzijde, kozijnen met duivejager en 6-ruits schuiframen. In de oostelijke gevel bevindt zich een tweede dubbele 2-ruits deur met 2-ruits bovenlicht, hierboven een venster met dubbel draairaam. De achtergevel van dit bouwdeel aan de Papagaaigang is gemetseld in baksteen en bezit in de eerste bouwlaag twee vensters met strekken, zware houten lekdorpels, kozijnen met kraal en 2-ruits ramen met 3-ruits bovenlichten. In de tweede bouwlaag twee vensters met kozijnen met ojiefprofiel en enkelruits schuiframen, Voorts een ovaal venster met kruisvormige roedenverdeling.

In het inwendige zijn onder meer van belang: een zich over de volledige breedte van het pand uitstrek- kende smalle kelder met tongewelf, gelegen langs de gevel aan de Papagaai- gang. De kelder is middels dwarsmuren met doorgangen in segmenten verdeeld. Deze dwarsmuren kunnen corresponderen met de vroegere scheidingsmuren van hier vroeger aanwezige kleineren huizen. De onderbouw van de gewelven dateert gezien de baksteenformaten uit de late middeleeuwen. In gevel langs steeg ouder metselwerk (29-30x6-6«x13-14, 10 lgn = 77-79) waarschijnlijk 14de eeuw. De gewelven in de 18de eeuw vernieuwd. In het westelijke deel van de kelder een dichtgezette doorgang naar kelderruimte in het zuidelijke deel van het pand. In de kelders diverse bouwsporen, kelderlichten/- toegangen, etc. Kelder loop aan oostzijde deels door onder een achterbouw van het pand Bakkerstraat 74.

Voorts zijn van belang: in het hoofdvertrek vensters met oude binnenluiken en vensterbanken, fraaie 18de eeuwse marmeren schoorsteenmantel, 18de eeuwse siervieskast met rijk geprofileerde kroonlijst met goud geschilderde schouderboogmotieven. In de keuken een schouw met geprofileerde boezem, oud kozijn met paneeldeur (XVIII). Trap- opgang met 18de eeuwse lambrizering met rocaillemotieven, geprofileerde leuningen. Kapconstructie (XVIII) met dekbalkgebinten met pengatverbin- dingen. Boven het westelijke gedeelte bevindt zich nog een restant van een laat middeleeuwse kap met dekbalkgebinten, pengatverbindingen en gehakte telmerken. Vanuit de kap is een zolderruimte bereikbaar, gelegen boven een achterbouw van het pand Bakkerstraat 74. Hier is een laat middeleeuwse bakstenen topgevel zichtbaar, voorzien van een staafanker met krul en de bouwsporen van een segmentboogvenster.

Waardering

Het huis met markante,18de en 19de eeuwse verschijningsvorm, fraaie voorgevel met geaccentueerde middenpartij in Lod.XV, middeleeuwse bouwfragmenten en vele karakteristieke inwendige elementen uit de 18de eeuw, heeft een interessante bouwgeschie- denis, welke grotendeels afleesbaar is. Het huis is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde. Voorts van stedebouwkun- dig belang vanwege de bijzondere situering op het binnenterrein tussen Bakkerstraat en Weverstraat, met de achtergevel aan de Papagaaigang en als onderdeel van de oorspronkelijke nederzettingsstructuur (rooilijn, verka- veling) van de middeleeuwse stadskern van Arnhem.