Inleiding

Voormalig RAADHUIS daterend uit XIXA. Het pand is opgetrokken in de stijl van het Neoclassicisme. Hoog op de dijk gelegen op de hoek van de Witboomstraat, tegenover de aanlegplaats van het veer naar Aalst. De bovenverdieping van het pand, met rijk interieur, is in 1993 uitgebrand, nadien is het gehele huis gerestaureerd. Het pand is in gebruik als woning.

Omschrijving

Het tweelaags huis op rechthoekige plattegrond is boven een hardstenen plint opgetrokken uit smalle rode handvormbaksteen (22 x 10 x 4 cm) in kruisverband met knipvoegen. Het schilddak is gedekt met gesmoorde Hollandse dakpannen. Op de uiteinden van de nok forse gemetselde schoorstenen. Hoekkepers en nok afgedekt met lood. Centraal op voor- en achterdakschild een dakkapel met kruisroedenraam en gezwenkte wangen onder platdak. Hardstenen stoep met dito stoeppalen, voorzien van gesmede ijzeren schakelkettingen. De 5-assige symmetrische voorgevel heeft in het midden een vernieuwde voordeur met panelen en bovenlicht met rijke gietijzeren arabeskenversiering (levensboom). Het bovenkalf is geprofileerd. Monumentale houten omlijsting met pilasters en florale motieven in kaders op geprofileerde hardstenen basementen. Geprofileerde kroonlijst. Aan weerszijden twee vensters met grote 6-ruits schuiframen en dubbele luiken. Strekken en hardstenen vensterbanken. Op de verdieping in het midden een kozijn met 6-ruits deur achter Frans balkon met ijzeren krulhekje. Aan weerszijden twee vensters met grote 6-ruits schuiframen. Geprofileerde houten kroonlijst, die zich over zij- en achtergevels voortzet als smallere geprofileerde gootlijst. Linker zijgevel, voor zover niet verdekt door recente aanbouw onder platdak, op begane grond met groot venster met 6-ruits schuifraam en dubbele luiken als voorgevel. Op de verdieping twee grote 6-ruits schuiframen met dubbele luiken. Daartussen een klein, recent getralied raampje met rollagen. Rechter zijgevel met vier grote vensters met 6-ruits schuiframen met dubbele luiken. Staafankers. In de hardstenen plint op kelderniveau een vierruits schuifraam met dubbele luiken. In de plint rozetvormige gietijzeren ventilatieroosters. De 5-assige achtergevel is asymmetrisch met dien verstande dat zich op de begane grond links van het midden slechts één muuropening in plaats van twee bevindt. Op de verdieping 5 grote vensters met 6-ruits schuiframen; op de begane grond 4 stellen openslaande deuren volgens hetzelfde model, echter voorzien van dubbele luiken. Staafankers. De vensters en deuren van het hele pand hebben voor zover mogelijk strekken en hardstenen vensterbanken.

Het oude interieur van het huis is op de begane grond en in het ruime souterrain in hoge mate gaaf bewaard gebleven. Ook de oude indeling is grotendeels gebleven. In het souterrain met kelder een keuken met oude tegeltjtes, voornamelijk witjes en enkele Delftsblauwe medaillontegels. Opmerkelijk zijn vier tegels van een oorspronkelijke groter tableau met een mangaankleurige voorstelling van musicerende engelen (XVIIIB). Geprofileerd kozijn met openslaande ramen met ieder 6 ruiten naar de kelder. Zware oude kelderdeur met gesmede gehengen. Op de begane grond een lange gang met stucplafond en grijs geaderde marmeren vloer, overal oude paneeldeuren. Links in de gang een oud getoogd nisje met Delftsblauwe medaillontegels en enkele mangaankleurige tegels met identieke bloemmotieven. In de kamer rechtsachter (mogelijk de vroegere raadszaal) balkenplafonds met kraalprofiel, zoals overal op de begane grond. Grote kasten met in- en uitgezwenkt profiel en paneeldeuren, schuine hoekkast. Ronde schoorsteen met eenvoudig geprofileerde zwarthouden mantel en halfronde hardstenen vloerplaat. Mangaankleurige halve tegeltjes met ruitmotief (XVIIIB), spiegelboogvormige opening en gietijzeren haardplaat met afbeelding van Sint-Joris met de Draak. De kamer rechtsvoor met "zwartmarmeren" schoorsteenmantel (XIXB), schoorsteen met houten kroonlijst rustend op gecanneleerde pilasters met rozetten. Alle vensters van de begane grond hebben vernieuwde binnenluiken. Bovenverdieping en kap dateren uit 1994.

Waardering

Het voormalig raadhuis uit XIXA is van algemeen belang. Het pand heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, als voorbeeld van een raadhuis op het platteland. Het pand heeft architectuurhistorische waarde vanwege de in- en uitwendig gaaf behouden hoofdstructuur en het traditioneel materiaalgebruik alsmede vanwege het rijke en gaaf bewaard gebleven interieur. Als betrekkelijk vroeg voorbeeld van een fors plattelandsraadhuis heeft het tevens zeldzaamheidswaarde. Het heeft samen met de overige dijkbebouwing ensemblewaarde wegens de verbondenheid met de historisch-ruimtelijke ontwikkeling van het dorp en is straatbeeldbepalend.