Je moet heel goed analyseren waar je vochtprobleem vandaan komt

Zo kwam er iemand bij me met een vraag over ‘hydrofoberen’, dat is met een siliconengoedje de buitenkant van een monument insmeren om een vochtprobleem aan te pakken. Ik heb het ze afgeraden. Smeer je monument niet in met spul dat je er niet meer af krijgt. Het is een onomkeerbare maatregel en dat is sowieso bij een monument geen goed idee. Maar al pratend kwamen we er ook op uit dat je toch wel heel goed moet analyseren waar je vochtprobleem vandaan komt, voor je maatregelen neemt.

Dat dient het natuur- en landbouwbelang, maar kan in conflict komen met het erfgoedbelang

Je kunt de oorzaken van vochtproblemen in drie categorieën verdelen. De eerste is lekkage, bijvoorbeeld doordat een goot verstopt is of doordat een dakpan schade heeft opgelopen. Verder kan het verhogen van het grondwaterpeil in bepaalde gebieden problemen veroorzaken. Ik ken bijvoorbeeld een buitenplaats waar nu water in de kelder staat, omdat boeren in samenspraak met het Waterschap in de buurt het grondwaterpeil hoger houden dan voorheen. Dat dient het natuur- en landbouwbelang, maar kan in conflict kan komen met het erfgoedbelang. Niet alleen kun je last krijgen van ondergelopen kelders, maar ook is er het risico dat je in gevels last krijgt van wat optrekkend vocht. Mensen zien ook vaak aan de binnen- en buitenkant optrekkend zout in de gevel. Daar kun je niet zoveel aan doen, behalve zo nu en dan even met de bezem erlangs. Het probleem lost zich vanzelf op, het systeem werkt zelf overtollig vocht en mineralen eruit. Tenminste: wanneer de pleisterlaag open genoeg is voor het zout om doorheen te kunnen. Er wordt tegenwoordig wel gesproken over het injecteren van vochtschermen, maar dat is lang niet altijd effectief, terwijl het goud geld kost.

Je moet je afvragen waar het vocht gebleven is

Ten derde is er het ‘woonvocht’ dat mensen produceren. Dat wordt meer een probleem, naarmate mensen meer isoleren en minder ventileren. Als je isoleert, moet je goed kijken wat er met het vocht in je huis gebeurt. Wanneer je dubbel glas aanbrengt, zie je geen condens meer op de ramen. Maar dat vocht blijft natuurlijk wel ergens in je huis. Je moet je afvragen waar het vocht gebleven is. Het lastige met vocht is: je ziet het vaak niet. Je moet het METEN.  En dan kom ik toch weer met mijn welbekende zondagavond moment, waar ik op deze plek al eens eerder over vertelde. Ik bekijk iedere week op zondagavond mijn meterstanden. Meten is weten en dat geldt niet alleen voor je energieverbruik. Ook je vochtprobleem breng je met metingen goed in kaart. Er zijn niet al te dure metertjes te koop, waarmee je een goed beeld krijgt van de luchtvochtigheid in je pand.

Drie hoofdoorzaken van vochtproblemen

1. Lekkage
2. Wijzigingen grondwaterpeil
3. Woonvocht

Te veel fluctuatie in het binnenklimaat kan problemen opleveren. Zo zijn er houten vloeren waarbij de vloerdelen soms dicht op elkaar zitten en op een ander moment zitten er forse kieren tussen de planken. Je moet een stabiel binnenklimaat creëren in het belang van het interieur van je pand. Er wordt steeds meer gewerkt met zogenaamd ‘capillair actief isoleren’, dat betekent dat het isolatiemateriaal in staat is om vocht op te nemen en weer af te staan. Maar dan moet dat wel kunnen! Een beruchte fout die eigenaren soms maken, is latex  muurverf op de muren smeren. Dat is een afdichtend materiaal. Beter is het om een minerale verf op de muren te gebruiken, daar kan het vocht in en uit.

Een beruchte fout die eigenaren soms maken, is latex muurverf op de muren smeren

Naast de binnenkant kan ook de buitenkant van vocht te lijden hebben. Bijvoorbeeld door regenwater dat langs de muur stroomt, omdat het afschot richting jouw huis gaat, in plaats van richting de tuin. Of bij een rieten dak, waar dus geen goten zijn, kan het regenwater flink opspatten en daarmee de onderste rand van de muur aantasten. Geen harde bestrating dus strak tegen je buitenmuur. Denk eerder aan begroeiing of grind.

Wellicht krijgen we de komende zomer ook weer te maken met flinke stortbuien. Des te belangrijker om voor de vakantie even de goten te checken. Misschien is er een duif gaan nestelen in een vergaarbakje. Dat kan problemen geven.  Zorg dus voor vertrek dat de waterafvoer op orde is, dat voorkomt leed achteraf.

En tot slot: let op je ventilatie, dat kan ik niet genoeg benadrukken. Doe in de ochtend even de ramen open en laat de boel even goed doorluchten. Dat helpt bij het drogen van de lucht. En droge lucht wordt sneller warm dan vochtige lucht. Dat kan je dus ook nog eens energie schelen. Slim wonen in een monument betekent ook: slim ventileren! En je pand kennen. Blijf letten op veranderingen in je woning. Soms zien wij bij een inspectie een vochtplek, die duidt op lekkage. Dan horen we vaak dat de eigenaar die plek ook al eens waarnam, maar niet wist wat ie ermee moest. Bel op zo’n moment met de Monumentenwacht. We komen met plezier even kijken, dan kunnen we meteen op zoek naar de oorzaak!