Inleiding

KASTEEL Groot-Bijsterveld, sinds 1903 in gebruik als klooster door de paters Montfortanen. Het geheel is gelegen in een landschappelijk park. Het kasteel is gesticht in 1772 door baron L. Sweerts de Landas, heer van Oirschot. Nadat de paters Montfortanen, de Fils de Marie, er zich gevestigd hadden werd in 1907 de oostelijke vleugel aangebouwd. In 1930 werd de westelijke vleugel aangebouwd, die de in 1910 gebouwde kapel verbond met het kasteel. In 1957 werd aan de oostzijde, haaks op de oostvleugel, nog een fors volume aangebouwd. De bescherming richt zich op het kasteel met de beide zijvleugels.

Omschrijving

Samengesteld volume, bestaande uit het oorspronkelijke KASTEEL, in het verlengde daarvan in oostelijke en westelijke richting uitgebreid met twee vleugels. Het oorspronkelijke kasteel en de vleugels hebben met leien gedekte afzonderlijke afgeknotte schilddaken en vormen samen een langgerekt gebouw in baksteen met vóór en achter doorlopende lijsten. Het kasteel heeft dakkapellen, de vleugels dakvensters. In de voor- en achtergevel risaleren de beide vleugels ten opzichte van het kasteel. Het kasteel, in totaal vijf traveeën breed, heeft een licht vooruitspringende middentravee, beëindigd door een fronton waarop een wijzerplaat en de tekst "Ultima Latet". In de licht vooruitspringende middentravee een dubbele deur met bovenlichten met waaierzwikken in pilasteromlijsting, waar een trap naar toe leidt; daarboven een stenen decoratie met in het midden de letter M. Op de bel-etage en verdieping getoogde vierruitsvensters met dubbele bovenlichten en waaierzwikken onder strekken. Enigszins getoogde dakkapellen met vierruitsvensters met waaierzwikken. Het souterrain heeft getoogde meerruitsvensters onder strek. De achtergevel van het kasteel heeft dezelfde vensters als de voorgevel. In de middentravee over alle bouwlagen een ongelijkzijdige vijfzijdige uitbouw onder plat dak. Op de begane grond een gedenksteen aan de stichter. De beide vleugels zijn eenvoudiger uitgevoerd. De oostelijke vleugel heeft op beide verdiepingen in voor- en achtergevel brede zesruits stalen vensters onder getoogde strek met siermetselwerk in de boogvulling. De westelijke vleugel heeft brede houten "kruis"-vensters met roedenverdeling. Aan de westzijde daarvan bevindt zich een vierlaags aanbouw boven souterrain met plat dak en aan de achterzijde een uitbouw aan het souterrain. In het interieur op de bel-etage in de as van het kasteel een gang met aan weerszijden kamers en aan het einde hiervan een achtzijdig kabinet, voorzien van lambriseringen en binnenluiken met panelen. De gang is voorzien van een eind 18e-eeuws stucplafond; eveneens stucdecoraties boven de deuren. Van souterrain naar kapverdieping een fraaie houten trap met gesneden trappalen en leuning. In het souterrain van het kasteel oude tegelvloeren met stermotief. Haaks op de middengang de langsgangen die doorlopen in de vleugels, voorzien van doorlopende tegelvloeren in patroon, met aan weerszijden kamers en klaslokalen met paneeldeuren, de plafonds boven rondbogen. Op de verdieping dezelfde indeling, eveneens met doorlopende tegelvoeren in de gangen, deels korfbogen. De kapverdiepingen zijn ingedeeld met kleine cellen.

Waardering

KASTEEL Groot-Bijsterveld, uitgebreid tot klooster, van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang

- als voorbeeld van een betrekkelijk eenvoudig 18e-eeuws kasteel; - vanwege de herkenbare gebruiksgeschiedenis, van kasteel naar klooster; - vanwege de gaafheid van het kasteel zowel in interieur als exterieur.