Stationsplein 40, 's-Gravenhage
Vierbeukige perronoverkapping of treinhal.
Aansluitend aan het hoofdgebouw en de perrongebouwen is in twee fasen een reeks van vier evenwijdige overkappingen aangebracht in de lengterichting van het complex, waarbij de segmentboogvormige kappen afwisselend ca. 9,5 m en 17,5 m breedte overspannen en merendeels worden ondersteund door de oorspronkelijke gietijzeren balusterzuilen met Composiet-kapiteel, zowel op de perrons als in de spoorvakken. Deze door de Haagse firma Enthoven & Co vervaardigde zuilen dienden in oorsprong tevens voor de regenwaterafvoer; elders dienen moderne (buiten de bescherming vallende) kolommen van profielstaal ter ondersteuning. De kappen zijn samengesteld uit ijzeren, deels geklonken, deels van a-jourwerk voorziene, vakwerkbogen en -liggers met trekstangen en gewelfde, thans witgeverfde, dakvlakken van hout. Over de lengterichting bevinden zich verhoogde lichtkappen, in de dwarsrichting aan de Delftse zijde een gebogen dwarskap met in oorsprong twee opengewerkte ronde lantaarns midden boven de spoorvakken ter hoogte van het midden van perrongebouw B. De kappen hebben aan de uiteinden en bij de verbindingswanden boven het hoofdgebouw en het perrongebouw een vulling van glasruiten, deels voorzien van horizontale gele glasstroken, in een ijzeren raamwerk. Voor zover getroffen door de brand van 1989 worden de kappen zoveel mogelijk in oude vorm hersteld. De kap aan de stadszijde, uitgevoerd in 1891-93, heeft dezelfde lengte als het direct daaraangrenzend hoofdgebouw (ca. 96,7 m), terwijl de drie overige kappen, uitgevoerd in 1888-89, langer zijn (ca. 210 m) en daardoor vanaf de straat in het zicht komen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
In 1888-93 naar neo-Renaissancistisch ontwerp van D.A.N. Margadant, in opdracht van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij - ter vervanging van het in 1843 voltooide station - uitgevoerd stationscomplex genaamd 'Hollands Spoor' en bestaande uit een hoofdgebouw, Koninklijk Paviljoen, drie perrongebouwen en bijbehorende overkappingen, alsmede de verder niet afzonderlijk te beschermen eilandperrons en tunneltraverses met trappartijen en sierlijk gesmede hekwerken. De in 1907-1908 toegevoegde uitbreidingen ten behoeve van de Hofpleinlijn zijn in 1995 gesloopt met uitzondering van de luifel (1908) van het voorportaal van het Koninklijk Paviljoen. Het rijk geornamenteerde, markant in de as van de Stationsstraat gesitueerde stationscomplex heeft een op een representatieve functie gerichte typisch laat-19e-eeuwse internationaal georienteerde vormgeving, bijzondere kapconstructies met gebruik van ijzer, hout en glas, en een voor de tijd van ontstaan nieuwe functionele opzet door de introductie van een - via tunneltraverses toegankelijke - eilandperron met in afzonderlijke gebouwen ondergebrachte wacht- en dienstruimten aan een verhoogde spoorbaan. Zowel het gebruik van kostbare materialen, in het bijzonder in het Koninklijk Paviljoen, als de talloze symbolische voorstellingen benadrukken de bijzondere functie van het station als entree voor de Residentiestad.
Als zodanig is het rijk gedetailleerde en breed opgezette stationscomplex van algemeen belang wegens architectuur-, cultuur- en kunsthistorische waarde, alsook wegens typologische en stedebouwkundige betekenis en uit oogpunt van de geschiedenis van de techniek en het vervoer.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Transport | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Stationsplein | 40 | – | 2515 BV | 's-Gravenhage | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | AD | 4365 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4756 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4757 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4354 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4355 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4356 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4358 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4360 | – | 's-Gravenhage |
– | AD | 4357 | – | 's-Gravenhage |