Huis Goudestein, Maarssen
HOOFDGEBOUW. In rode baksteen opgetrokken hoofdgebouw op vierkante grondslag, overkapt met een omgaand zadeldak, dat een centraal gelegen zadeldak omgeeft, met grijze pannen gedekt. Op elk der hoeken van het omgaande zadeldak een vierkante bakstenen schoorsteen met rookkap. Aan elk der hoeken van de gevels van het hoofdgebouw bevindt zich een bakstenen blokpilaster. De gevels zijn van een kroonlijst voorzien waarboven aan de Vecht (west-)zijde en oostzijde een attiek is geplaatst, bestaande uit elkaar afwisselende vakken met paneelvormige betimmering en vakken met balustervormige spijlen.
Het huis werd in de jaren '50 van de 18e eeuw gebouwd in opdracht van Sophia Maria Agatha van der Muelen, weduwe van Mr. Jan Huydecoper. Een hardstenen plakette aan de linker onderzijde van de Vechtgevel vermeldt de volgende tekst: "Willem Huydecoper Oudt 10 jaar en 8 MAANDEN. heeft de eerste steen van dit gebouw gelegd. Op den 5e October DES jaars 1754". Omstreeks 1800 werd het huis van empire-schuifvensters voorzien. Deze zijn tijdens de restauratie van het huis, die in 1960 plaats vond (waarna het huis sedert 1961 in gebruik is genomen als gemeentehuis), vervangen door kopieën van 18e-eeuwse schuifvensters.
Vechtzijde: gevelpartij met middenrisaliet met aan weerszijden twee venstertraveeen. Op de bel-etage in de middenrisaliet de ingangspartij, die via een hardstenen bordes van 10 treden, waarvan de zijkanten naar voren boogsgewijs uitzwenken, wordt bereikt. Het bordes is aan weerszijden door een smeedijzeren balustrade met balustervormige spijlen in Lodewijk XVI-stijl afgesloten. De ingangspartij bestaat uit een dubbele vierruits-deur met geboste panelen (deur aangebracht tijdens restauratie in 1960) met halfrond bovenlicht met twee diagonale roeden, omlijst door pilasters met Ionische kapitelen - geplaatst tegen een strook met blokmotief - en een kroonlijst. Centraal in het bovenlicht een half uitgebouwde lantaarn. Ter accentuering van de middenpartij is het venster op de eerste verdieping omlijst door een rijk gesneden koof in Lodewijk XV-stijl, twee naar onderen uitzwenkende zijstukken en een paneelvormige betimmering, die een verbinding vormt met het lijstwerk van de ingangspartij en de omlijsting van het venster op de eerste verdieping. Op deze betimmering een in de 19e eeuw aangebracht alliantiewapen van Jhr Mr J. Huydecoper (1821-1890) en Jkvr J.L.R.A. Ram.
Ter weerszijden van het bordes op souterrain-niveau twee dubbele vensters met luiken (thans) met 16-ruitsindeling. Ter weerszijden van de ingangspartij twee schuifvensters (thans) met 45-ruitsindeling. Op de eerste verdieping 5 schuifvensters (thans) met 35-ruitsindeling. In de kroonlijst 5 mezzanino-vensters met verticale 5-ruitsindeling.
Oostzijde: in 5 venstertraveeen gelede gevel met centraal op souterrain-niveau de ingangspartij bestaande uit een paneeldeur met 4-ruits venster omlijst door blokpilasters en kroonlijst, toegang biedend tot het onderhuis. Rechts hiervan twee dubbele vensters met luiken (thans) met 16-ruitsindeling en links een paneeldeur met 9-ruits bovenlicht (links) en een dubbel venster met luiken (thans) met 16-ruitsindeling (rechts). Bel-etage: 5 schuifvensters (thans) met 45-ruitsindeling. Eerste verdieping: 5 schuifvensters (thans) met 35-ruitsindeling. Tweede verdieping in de kroonlijst 5 mezzanino-vensters met 5-ruitsindeling.Zuidgevel: in 3 venstertraveeen gelede gevelpartij met op souterrain-niveau 3 dubbele vensters met luiken (thans) met 16-ruitsindeling. Het linker venster op onderhuis-niveau is tijdens de restauratie in 1960 in plaats van een blind venster aangebracht. Bel-etage: twee schuifvensters (thans) met 40-ruitsindeling en links een blind venster. Eerste verdieping: 3 schuifvensters (thans) met 24-ruitsindeling. Tweede verdieping: 3 mezzanino-vensters met verticale 5-ruitsindeling. Zolderverdieping: een half ronde dakkapel (thans) met een dubbel venster met 16-ruitsindeling, met twee kwartcirkelvormige bovenlichten en aan weerszijden een naar onderen uitzwenkende wang.
Noordgevel: een centraal gelegen venstertravee met op souterrain-niveau een dubbel venster met luiken (thans) met 16-ruitsindeling, op de bel-etage een schuifvenster (thans) met 20-ruitsindeling en op de eerste verdieping een schuifvenster (thans) met een 30-ruits schuifvenster. Rechts hiervan een venster met identieke ruitsindeling. Op de tweede verdieping 3 mezzanino-vensters met 5-ruitsindeling. Op de zolder een dakkapel als aan de zuidzijde van het huis. Inwendig: op de bel-etage op de as een gang met gestucte wanden en plafond in Lodewijk XV-stijl en waarvan de vloer bedekt is met wit marmeren platen. Aan de rechterzijde hiervan twee kamers met paneel-lambrizeringen en omlijstingen van voormalige behangsels uit de 18e eeuw en met stuc-plafonds, schouw en schoorsteenmantels in Lodewijk XV-stijl. De vensters van de kamer aan de Vechtzijde is van raamluiken met panelen voorzien. Centraal aan de linkerzijde van de gang het trappehuis met leuningen van taxus. Qua detaillering van de diensttrap in de ZO-hoek van het huis een afgeleide van de hoofdtrap. De vloer in de centrale hal van het onderhuis is belegd met meerdere soorten natuursteenzerken uit de bouwtijd van het huis; in deze hal twee eikehouten 17e-eeuwse paneeldeuren.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
De geschiedenis van de historische buitenplaats Goudestein gaat terug tot 1618, toen Jan Jacobsz. Bal, die zich later Huydecoper noemde, op de plaats waarop zich "het huysinge metten hoffstede genoemt de Gouden Hoeff" bevond, het huis Goudestein liet bouwen. Het huidige in rode baksteen opgetrokken blokvormige huis Goudestein werd omstreeks 1755 gebouwd, in opdracht van de toenmalige eigenaresse Sophia Maria Agatha van der Muelen, weduwe van Mr Jan Huydecoper. Een plakette links van de naar de Vecht gerichte door lijstwerk in Lodewijk XV-stijl omgeven monumentale ingangspartij - een van de weinige ornamentele onderdelen van het sobere classicistische gebouw - vermeldt de eerste steenlegging op 5 october 1754. Het koetshuis, dat ten noordwesten van huis Goudestein aan de Vecht is gelegen, is van oorsprong de hofstede Silversteyn en werd in 1732 door Jan Elias Huydecoper verworven; in de 18e eeuw werd deze voormalige hofstede tot een koetshuis met dienstwoningen verbouwd. Eveneens uit de 18e eeuw dateert de oranjerie, die aan de NW-zijde van de historische aanleg is gelegen. Ten noorden van de NW-hoek van het koetshuis ligt het bij het jaagpad gesitueerde deels smeedijzeren en deels houten hek, dat naar het kleine erf aan de achterzijde van het koetshuis leidt. Het hek is geplaatst op een bakstenen keermuur, aan de walkant van de sloot ten oosten van het jaagpad. Aan de overzijde van deze sloot het pendant van deze keermuur. Vanouds vertoont het gedeelte van de sloot ten zuiden van genoemde keermuren tot de entree naar goudestein een oeververdediging van gestapelde dakpannen. De westgrens van de historische aanleg wordt door het genoemde jaagpad gemarkeerd, dat ter hoogte van het koetshuis over een kleine bakstenen rondboogbrug voert. Deze 18e-eeuwse brug is gebouwd als doorsteek voor het water van de sloot aan de oostzijde van het jaagpad naar de Vecht. Aan de noordzijde eindigt het gedeelte van het jaagpad, dat tot de historische aanleg behoort, op het punt waar de sloot ten oosten van het jaagpad een bocht in oostelijke richting maakt. Aan de zuidzijde eindigt het tot de historische aanleg van Goudestein behorende gedeelte van het jaagpad ter hoogte van de ZW-hoek van de woning op het kadastrale perceel gemeente Maarsseveen nr. A 4803. Aan de in de as van het huis gelegen ingang van de buitenplaats vanaf het jaagpad werd omstreeks de tijd van de bouw van het huis het monumentale smeedijzeren hek in Lodewijk XV-stijl op bakstenen dam geplaatst. Aan de oostzijde van de historische aanleg, die door de Diependaalsedijk wordt begrensd, werd in dezelfde tijd eveneens een monumentaal smeedijzeren hek in Lodewijk XV-stijl met bakstenen dam geplaatst. De pijlers ter weerszijden van het hek dateren uit de 19e eeuw. Vanwege het beeldbepalende karakter van het hek en de hekpijlers wijkt de grens van de historische aanleg op deze plaats tot aan de overzijde van de Diependaalsedijk.
In het begin van de 19e eeuw werd op Goudestein het huidige park in landschapsstijl aangelegd met een parkbos (eik, beuk, es, iep, kastanje) met vijverpartij met eilandje aan de zuid- en zuidwestzijde, een parkbos (eik, beuk, kastanje) in de noordoosthoek van de historische aanleg, enkele solitairen (plataan, eik, kastanje, beuk) aan de noordzijde van de oprijlaan van de Diependaalsedijk naar het huis en met een open ruimte met enkele solitaire eiken aan de westzijde van het huis. De architect van deze aanleg in landschapsstijl is niet bekend. In deze eeuw werd het gezicht van het huis in oostelijke richting door onzorgvuldige aanplantingen dichtgemaakt, waardoor de compositorische relatie van het huis en de aanleg ten oosten hiervan met een ruim gazon aan de Diependaalsedijk werd verbroken. Na de Tweede wereldoorlog werden aan de noordzijde van de aanleg enkele barakken gebouwd en is de grens tussen deze buitenplaats en de plaats waar tot in recente tijd het huis Endelshoven stond diffuus geworden. De grens van de historische aanleg aan de noordzijde wordt gemarkeerd door de oranjerie en door de beukenhaag aan de zuidzijde van de barakken; aan de oostgevel van de oranjerie, waar een kassencomplex tegenaan is gebouwd, gaat de grens in zuidelijke richting om en eindigt bij de beukenhaag ten zuiden van het erf van de genoemde barakken. De huidige inrichting van het erf tussen het koetshuis en de oranjerie, dat in recente tijd tot parkeerplaats is ingericht en waar voordien de moestuin was gelegen, is voor de bescherming van ondergeschikte betekenis. Aan de zuidzijde van de historische aanleg reikt de grens tot halverwege de Timmermanslaan, met uitzondering van het kadastrale perceel gemeente Maarsseveen nr. A 4803, alwaar de grens van de historische aanleg in noordelijke richting terugbuigt. De aan weerszijden door een scheidingssloot omgeven en curven verlopende Timmermanslaan heeft in compositorisch opzicht een belangrijke waarde voor het landschapspark van zowel Goudestein als het ten zuiden hiervan gelegen landschapspark van De Doornenburgh. Voorts is het perceel Gemeente Maarsseveen nr. A 4809 voor de historische aanleg van ondergeschikte betekenis.
De historische buitenplaats Goudestein bestaat uit de volgende samenstellende onderdelen:1. HOOFDGEBOUW, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413133;2. HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413134;3. KOETSHUIS, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413135;4. SMEEDIJZEREN HEK OP BAKSTENEN DAM, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413136;5. SMEEDIJZEREN HEK AAN DE VECHT OP BAKSTENEN DAM, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413137;6. HEK NAAR HET ERF VAN HET BOUWHUIS MET BAKSTENEN KEERMUREN, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413138;7. BAKSTENEN BRUG, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413139;8. ORANJERIE, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 413140.
9.BAKHUISJE, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 470906.
De historische buitenplaats Goudestein is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang vanwege : - het classicistische hoofdgebouw uit circa 1755, dat een gaaf bewaard voorbeeld is van een 18e-eeuws hoofdgebouw van een buitenplaats aan de Vecht; - het koetshuis, dat oorspronkelijk in de 17e eeuw als hofstede was gebouwd; - de beide monumentale 18e-eeuwse smeedijzeren hekken in Lodewijk XV-stijl, die het beeld van een 18e-eeuwse buitenplaats aan de Vecht completeren; - de vroeg 19e-eeuwse aanleg in landschapsstijl.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Diependaalsedijk | 19 | – | 3601 GH | Maarssen | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | A | 6931 | – | Maarssen |