BUITENPLAATS 't JOPPE.

De eerste bronnen van 't Joppe gaan terug tot in 1565, toen Lubbert van Cuenre 'die Nijelanden' onder Gorssel liet ontginnen. De oudst bewaard gebleven sporen dateren uit het eind van de 17e eeuw, toen Luitenant Willem van Sughtelen rondom de aanleg een ringsloot liet uitgraven, die voor het grootste gedeelte nog bestaat en die via rechte lijnen, hoeken en bochten een onregelmatige figuur vormt. Het huidige huis, dat ongeveer in het centrum binnen deze figuur ligt, kwam waarschijnlijk omstreeks 1740 gereed; het bestaat uit een terugliggend centraal gelegen rechthoekig paviljoen - waarin de door uitzonderlijk, monumentaal lijstwerk omgeven ingangspartij -, dat door twee vooruitspringende rechthoekige paviljoens wordt geflankeerd. Stilistische details van de balustrade van het trappehuis en van het genoemde lijstwerk zijn in de jaren '30 van de 18e eeuw te dateren; de rijke stuc-decoraties van het trappehuis, de marmeren schoorsteenmantels en de van gesneden lijstwerk voorziene schoorsteenboezems in Lodewijk XV-stijl van enkele vertrekken zullen omstreeks 1760 zijn aangebracht. In de 18e eeuw werden vermoedelijk de rechthoekige gracht rond het huis en de erachter gelegen hof (toponiem: Het Bloemstuk) en de ernaast gelegen rechthoekige moestuin en boomgaard aangelegd. Toen werden ook de twee rode bakstenen tuinmuren aan de NW- en NO-zijde van deze nutstuinen opgetrokken. Ook de in het as van het huis gelegen zichtas in zuidoostelijke richting, die op een koepel is geprojecteerd, kwam waarschijnlijk in de 18e eeuw tot stand. De huidige rode bakstenen koepel, waarin een ijskelder, dateert in oorsprong uit het eind van de 18e of uit het begin van de 19e eeuw. Rond 1800 werd een gedeelte van 't Joppe in landschapsstijl heraangelegd. De drie armen van de gracht kregen hun huidige slingerende verloop en aan de ZW-zijde van De Bloemhof, aan de overzijde van de gracht, werd het nog steeds bestaande slingerbos aangelegd. Omstreeks 1825 werd op Het Bloemstuk de 6-zijdige ornamentele menagerie met rieten kap gebouwd. Wellicht dateren de twee tegen de zuidhoek van het omgrachte tuingedeelte aangrenzende keermuren, die tevens als pijlers van een brug dienst doen, ook uit deze tijd, zo deze niet later in de 19e eeuw werden opgetrokken.

Kort nadat 't Joppe in 1828 door aankoop in het bezit kwam van Antoni Brands werd de aanleg in landschapsstijl aanzienlijk uitgebreid. In tegenstelling tot de eerste aanleg in landschapsstijl, die min of meer op zich zelf staande elementen in de reeds bestaande aanleg vormden, was deze nieuwe aanleg veel grootschaliger van structuur en werden agrarisch benutte percelen, die in de 18e eeuw vanuit 't Joppe waren ontgonnen, bij deze aanleg betrokken. Brands liet een groot gedeelte van de op de as van het huis gelegen oprijlaan, die in de 18e eeuw was aangelegd en vermoedelijk omstreeks 1800 tot de Joppelaan werd doorgetrokken, kappen. Voor het huis werd een ruime cirkelvormige weide en een eromheen verlopende oprit aangelegd. Het nieuwe park in landschapsstijl werd zodanig ingericht, dat de beschouwer tot op heden vanaf de oprit en vanuit het huis diverse schilderachtige gezichten krijgt voorgeschoteld. Naast deze gezichten, waarvan een bijvoorbeeld op de kerktoren van 't Joppe is geprojecteerd, voeren wandelpaden en lanen met recht en slingerend verloop door en rondom de historische aanleg van 't Joppe. Tegen de NO-grens, die gevormd wordt door de Dorther Dijk, voert een 19e-eeuws slingerpad door een bebost parkgedeelte langs de buitenzijde van ringsloot, om deze ten oosten van het huis te kruisen en zijn slingerend verloop door een eveneens bebost parkgedeelte langs de binnenzijde van de ringsloot in de richting van de koepel te vervolgen. Even voor de koepel biedt deze wandeling in oostelijke richting een gezicht op een weiland, dat door stroken bos en rijen bomen (thans eik en beuk uit 19e en 20e eeuw) in landschapsstijl wordt omzoomd. De bosstrook aan de oostzijde en haar verlengde in noordelijke richting, dat voor een deel door een bospad wordt gemarkeerd, vormt aan deze zijde de oostgrens van de historische aanleg. Vanaf de koepel voert een korte 19e-eeuwse slingerlaan (thans eiken in enkel verband, 19e-eeuws) naar een haaks er op gesitueerde laan (thans aan weerszijden met populieren beplant), die de oostgrens aan deze zijde van de historische aanleg aangeeft. Deze laan eindigt op de Eikeboom Laan, die aan de noordzijde bij de Joppelaan uitkomt. Beide laatstgenoemde lanen markeren de zuid-, zuidwest- en noordgrens van de historische aanleg.

In 1863 werd 't Joppe geveild. De nieuwe eigenaar Frans Ernest Alexander baron van Hovell tot Westerflier en Weezeveld verlengde in de jaren '80 van de 19e eeuw de oprijlaan een stuk in zuidoostelijke richting. Wellicht liet hij ook kort na de aankoop van 't Joppe in de hoek van de twee bakstenen muren in de moestuin en boomgaard de huidige oranjerie bouwen, zo deze niet iets eerder tot stand is gekomen. Voorts werd in de jaren '60 van de 19e eeuw het huidige koetshuis annex stal gebouwd, ter vervanging van een van de bouwhuizen, die in 1862 afbrandde. Omstreeks 1900 liet hij op het omgrachte tuingedeelte de huidige beuken-berceau aanleggen, die aan de ZO-zijde in een curve een stukje langs de korte zijde van het omgrachte tuingedeelte verloopt. In de binnenhoek van de curve werd het terrein opgehoogd voor de aanleg van een verhoogde bloemparterre. De bakstenen muur, die aan de binnenzijde van deze curve ter kering van deze verhoogde bloemparterre werd opgetrokken, bestaat nog steeds.

De historische buitenplaats 't Joppe heeft de volgende samenstellende onderdelen:1. Hoofdgebouw (Huis 't Joppe), zie voor omschrijving hierna;2. Historische tuin- en parkaanleg, zie idem;3. Koetshuis annex stal, zie idem;4. Oranjerie, zie idem;5. Tuinmuren, zie idem;6. Koepel, zie idem;7. Menagerie, zie idem;8. Bakstenen keermuur, zie idem;9. Twee bakstenen keermuren/brugpijlers, zie idem.

De historische buitenplaats 't Joppe is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang, vanwege:

- het in het centrum van een grotere Gelderse historische buitenplaats gesitueerde paviljoenvormige hoofdgebouw, dat vermoedelijk uit de eerste helft van de 18e eeuw dateert en waarvan het inwendige van een trappehuis met rijke 18e-eeuwse stuc-decoraties en van enkele vertrekken met schoorsteenmantels en schoorsteenboezems in Lodewijk XV-stijl zijn voorzien;

- de historische tuin- en parkaanleg, die naast een laat 17e-eeuwse ringsloot nog enkele structurele 18e-eeuwse formele elementen, zoals een gedeelte van de oprijlaan, de zichtas vanuit het huis en de deels ommuurde moestuin en boomgaard, en een ruime gaaf bewaarde aanleg in landschapsstijl uit ca. 1800 en uit de jaren '30 van de 19e eeuw kent;

- de oranjerie uit ca. 1850, waarvan niet alleen het uitwendige maar ook het inwendige nog haar oorspronkelijke gedaante vertoont;

- de in de hartlijn van de aanleg geplaatste in oorsprong 18e- of vroeg 19e-eeuwse koepel.