Inleiding.

Vrijgelegen machinehuis uit 1883-1885 op rechthoekige plattegrond, onderdeel van het sluizencomplex en gemaal Houtrustweg naar ontwerp van J. van der Vegt in sobere neo-renaissance. Omschrijving.

Het machinehuis is langs de kademuur gesitueerd en telt een bouwlaag onder een met pannen gedekt zadeldak. De in schoon metselwerk opgetrokken gevels worden verlevendigd door natuurstenen banden. De korte gevels zijn uitgevoerd als trapgevels met hardstenen dekplaten. De gevel aan de waterzijde heeft drie houten rondboogvensters. Aansluitend aan de westgevel is het restant van het ketelhuis zichtbaar, dat eertijds ook door een trapgevel was afgesloten. Bij de verbouwing in 1913-1914 tot elektrisch gemaal werd het ketelhuis ingekort, terwijl de schoorsteen en de kolenloods werden gesloopt. De electromotoren en de pompen, die de stoommachine vervingen, zijn geleverd door de Koninklijke Nederlandsche Machinefabriek E.H. Begemann uit Helmond. Deze apparatuur is nog in het machinehuis aanwezig en is in 1970 buiten werking gesteld. Waardering.

Voormalig stoomgemaal met elektrische installatie, thans deels in gebruik als woonruimte, is architectuurhistorisch en typologisch waardevol alsmede van belang als functioneel onderdeel van het gemalen- en sluizencomplex Houtrust.