Inleiding

Hoekpand tussen het brede en smalle deel van de Surinamestraat, gebouwd in 1880-1881 door rijksbouwmeester C.H. Peters als woonhuis voor hemzelf, in neo-renaissance stijl.

Omschrijving

Herenhuis op rechthoekige plattegrond, bestaande uit drie bouwlagen onder een met pannen gedekt zadeldak. De indeling in vensterassen is onregelmatig. De bakstenen gevels zijn voorzien van zandstenen banden, authentieke 17e-eeuwse muurankers en gevelstenen, waarvan een met de geboorte van Venus en een met een maskerkop, beide in de lange gevelzijde op de tweede bouwlaag. De bouwlagen worden van elkaar gescheiden door een hardstenen waterlijst. Aan de korte zijde wordt de gevel afgesloten door een trapgevel. Rechts daarvan is een hoge gemetselde hoekschoorsteen. Op de vrijstaande hoek bevindt zich een arkeltoren, rustend op een ijzeren balk en zandstenen consoles. De arkeltoren bezit aan de onderzijde een schelpmotief en wordt bekroond door een leien spits. De linkeras van de lange zijde is als risaliet behandeld. Hierin is de ingang gesitueerd, bestaande uit een dubbele houten paneeldeur met een driedelig bovenlicht van zandsteen. De ingang wordt bekroond door een ontlastingsboog met maskerkopsluitsteen, en gebeeldhouwd lofwerk en architectuurattributen in de boogtrommel. Links van de ingang bevindt zich een smal venster met siersmeedwerk. De overige vensters bezitten voor het merendeel stolpramen met doorlopende middenstijl en raamhekjes, op de eerste bouwlaag met luiken aan weerszijden. De geblokte ontlastingsbogen zijn voorzien van schelpmotieven in de boogtrommel; alleen het venster op de derde bouwlaag van de korte zijde bezit in de boogtrommel een engelenkop. Tussen de vensters op deze bouwlaag aan de lange zijde bevinden zich twee smalle blindnissen. De gootlijst rust op hardstenen consoles.

Interieur: op de eerste bouwlaag een hoekkamer met een ovale plafondschildering, voorstellende Aurora van M. Terwesten (1670-1757), afkomstig uit een huis in Middelburg. De schildering is gevat in een geprofileerde houten omlijsting. Verder in deze kamer een gesneden houten schoorsteenmantel in neo-renaissance stijl met 17e-eeuwse tegels, een haardplaat (uit 1701) en een vuurplaat met dambordpatroon. In de achterkamer een soortgelijke schoorsteenmantel met authentieke haard uit de bouwtijd van het huis en een eenvoudig gestuct houten plafond. In de hal een stucplafond met klein cassettengewelf. Langs de wanden polychrome tegeltableaus uit de 17e eeuw, afgesloten door een fries van blauwe tegels. Deze tegels zijn volgens de overlevering afkomstig uit het huis van Constantijn Huygens aan het Plein, dat voor het door Peters ontworpen Ministerie van Justitie moest wijken. De deuren op de eerste bouwlaag hebben een versiering met panelen en geornamenteerde houten knoppen. Houten spiltrap met ijzeren leuning. Op de tweede bouwlaag is een hoekkamer met balkenplafond op sleutelstukken, versierd met gebeeldhouwde en gepolychromeerde koppen in 17e-eeuwse trant. Houten schoorsteenmantel. In het arkeltorentje een neo-renaissance betimmering. In de kamer hiernaast is een zoldering met geprofileerde binten en een grenenhouten juk op muurstijlen, versierd in neo-renaissance stijl. Deuren met rechthoekige panelen. Op de derde bouwlaag bevinden zich een paneeldeur en een eenvoudige houten deur, beide in 17e-eeuwse trant.

Waardering

Herenhuis van architectuurhistorisch en cultuurhistorisch belang als representatief voorbeeld van een woonhuis in een rijke neo-renaissance stijl en vanwege de bijzondere interieuronderdelen. Het pand is van historisch belang als door hemzelf ontworpen woonhuis van rijksbouwmeester Peters. Als onderdeel van een reeks goed bewaarde woonhuizen uit de tweede helft van de 19e eeuw heeft het pand tevens ensemblewaarde. Een toegevoegde waarde vormt de beeldbepalende situering op de hoek tussen het brede en smalle deel van de Surinamestraat.