Pompstationsweg 325, 's-Gravenhage
Omschrijving
Uit 1874 daterend machinegebouw op rechthoekige plattegrond, onder een plat dak, met haaks daarop het iets lagere ketelhuis. De bakstenen gevels van het machinegebouw worden geleed door gebosseerde lisenen op hardstenen sokkels. De linkeras is als risaliet uitgebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog is het geveluiterlijk aanzienlijk versoberd; de bovenverdieping werd afgebroken en rondboogvensters werden vervangen door strakke, rechthoekige vensters in betonnen omlijstingen.
Het ketelhuis staat op rechthoekige plattegrond onder een met mastiek gedekt zadeldak. Op het dak staan gemetselde schoorstenen. De bakstenen gevels worden door gebosseerde lisenen op hardstenen sokkels in drie assen geleed en bezitten een hardstenen plint met rustica. Onder de daklijst is een bakstenen boogfries met hardstenen onderdelen aangebracht. De kopgevel bezit drie getoogde doorgangen met een geprofileerde sluitsteen in de ontlastingsboog. De twee middelste lisenen zijn in afwisselend rode en gele baksteen uitgevoerd. De beide andere gevels bevatten twee doorgangen onder een rechte hardstenen lijst en een doorgang met een hoog korfboogvormig bovenlicht dat door twee houten stijlen onderverdeeld is. Voorts twee gekoppelde rondboogvensters met een deelzuil met dobbelsteenkapiteel en een dichtgezet gekoppeld venster met een bakstenen deelzuil. De ontlastingsbogen boven doorgangen en vensters zijn geblokt.
De in 1901 aangebouwde machinekamer staat op complexe plattegrond, onder een plat dak. Het gebouw wordt bekroond door kantelen. De gevels zijn uitgevoerd in baksteen en voorzien van een hardstenen plint, boogfriezen met hardstenen onderdelen, hardstenen blokken, lijsten en gebeeldhouwde consoles. De gevels bezitten ieder een aanbouw onder een lessenaarsdak; de aanbouw tegen de zijgevel is het diepst en bezit aan weerszijden van de dakaanzet twee hardstenen schilden met het jaartal anno 1901. De voorgevel is aan de linkerkant driezijdig uitgebouwd. De ingang bevindt zich in het rechterdeel met daarboven twee blindnissen. Op de rechterhoek van de achtergevel is een achthoekige traptoren gesitueerd, met een rond door boognissen versierd bovenstuk en een kegelvormige spits met wijzerplaten en windvaan.
De vensters zijn in diverse vormen uitgevoerd, waaronder rondboog- en getoogde vensters, onderverdeeld door hardstenen en bakstenen stijlen, met geblokte ontlastingsbogen. De boogvelden zijn in geel/zwart/rode baksteen uitgevoerd. De toren bevat spleetlichten.
Waardering
Machinegebouw en ketelhuis van cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als historisch-functioneel onderdeel van het Duinwaterleidingcomplex; hoofdvormen en materiaalgebruik zijn goed bewaard.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
In de Oostduinen gelegen Duinwaterleidingcomplex van de DWL (Duinwaterleiding) uit 1874, met gebouwen opgetrokken in eclectische bouwstijl. Het te beschermen deel van het complex bestaat uit de volgende samenstellende onderdelen: de watertoren (Pompstationsweg 327) en het machinegebouw met ketelhuis (Pompstationsweg 325). De watertoren werd gebouwd naar ontwerp van architect L.A. Brouwer, in samenwerking met de technische adviseur Th. Stang en is in 1990 gerestaureerd. Tijdens de restauratie van 1990 is een nieuw stalen reservoir ingebracht, de oude kap vernieuwd en voorzien van een koperen bedekking en zijn de stalen ramen vervangen. Het ketelhuis werd eveneens door architect Brouwer ontworpen; in 1901 met een machinekamer uitgebreid.
N.B. De moderne eenlaags bouw die door overdekte gangen verbonden is met de machinekamer, is van bescherming uitgezonderd. Omschrijving
Bakstenen watertoren in rijke eclectische architectuur, voorzien van geprofileerde hardstenen lijsten, smalle rondboogvensters, geblokte rondboogfriezen, gebosseerde pilasters, natuurstenen muurzuilen en een natuurstenen balustrade.
Het oudste deel van het machinegebouw is met uitzondering van het ketelhuis ontdaan van de ornamentiek uit de bouwtijd. De machinekamer met achthoekige traptoren uit 1901 is opgetrokken in een mengvorm van middeleeuwse en art nouveau motieven. Natuurstenen hoekblokken, lijsten, gebeeldhouwde consoles, boogfriezen en kantelen kenmerken het gebouw.
Waardering
Complex van cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van 19e-eeuwse utiliteitsbouw in een rijke eclectische bouwstijl; hoofdvormen, materiaalgebruik en detailleringen zijn goed bewaard.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Machinegebouw(M) | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Pompstationsweg | 325 | – | 2597 JV | 's-Gravenhage | Oostduinen | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | V | 7760 | – | 's-Gravenhage |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1874 | 1874 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Brouwer, L.A. ; Conversie MRS | architect / bouwkundige / constructeur | – |
Stang, Th. ; Conversie MRS | architect / bouwkundige / constructeur | – |
Malsen, gebr. van ; Conversie MRS | aannemer / uitvoerder | – |