Pompstationsweg 327, 's-Gravenhage

Omschrijving

Achthoekige watertoren uit 1874 uitgevoerd in schoon metselwerk. Het is het eerste exemplaar in Nederland waar een bakstenen muur om het reservoir is opgetrokken, hetgeen de zwaar aangelegde onderbouw verklaart. Het uiterlijk van de toren wordt gekenmerkt door een onderbouw in de vorm van een sokkelgeleding, een middendeel met verticale nissen in de gevelvlakken en een bovenbouw met horizontale geleding van sierlijsten, afgesloten door een balustrade. De toren wordt gedekt door een koperen koepeldak.

Onder de afsluitende hardstenen lijst van de sokkelgeleding is een geblokt rondboogfries met (dichtgezette) vensters. Het bouwdeel waarin het ingangsportaal is gesitueerd, is rechthoekig uitgebouwd en wordt bekroond door een gebogen fronton, waarop het vignet van het Duinwaterleidingbedrijf is aangebracht. De ingang bevindt zich tussen twee forse taps toelopende gebosseerde hardstenen pilasters met rustica, waarop twee koperen gedenkplaten. De paneeldeur bezit een gebosseerde hardstenen omlijsting, waarvan de sluitsteen voorzien is van het wapen van Den Haag. Hierboven een tweelicht, geflankeerd door hardstenen voluten en bekroond door een driehoekig fronton. Het gevelvlak daarboven wordt omlijst door in baksteen gebosseerde pilasters met composiete kapitelen. Hiertussen bevindt zich een gekoppeld rondboogvenster en daarboven een natuurstenen zuiltje met een composiet kapiteel. Het gevelvlak wordt afgesloten door een klein rondboogfries met blindnisjes. In de overige gevelvlakken zijn ongeveer halverwege smalle rondboogvensters met ruitvormige glazen aangebracht binnen een omlijsting van zware, hardstenen muurzuilen met dobbelsteenkapitelen, rustend op consoles.

De bovenbouw van de toren is voorzien van hardstenen banden en bezit onder een geprofileerde hardstenen lijst een uitkraging in de vorm van een geblokt rondboogfries met cirkelvormige nissen, die rust op gemetselde vertandingen. Boven de kroonlijst loopt een blinde, natuurstenen balustrade rondom de toren.

Waardering

Watertoren van cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als historisch-functioneel onderdeel van het Duinwaterleidingcomplex en als belangrijke schakel in de ontwikkeling van de watertorenarchitectuur; hoofdvorm, materiaalgebruik en detailleringen zijn goed bewaard.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
477404
Complexnaam
Duinwatercomplex
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

In de Oostduinen gelegen Duinwaterleidingcomplex van de DWL (Duinwaterleiding) uit 1874, met gebouwen opgetrokken in eclectische bouwstijl. Het te beschermen deel van het complex bestaat uit de volgende samenstellende onderdelen: de watertoren (Pompstationsweg 327) en het machinegebouw met ketelhuis (Pompstationsweg 325). De watertoren werd gebouwd naar ontwerp van architect L.A. Brouwer, in samenwerking met de technische adviseur Th. Stang en is in 1990 gerestaureerd. Tijdens de restauratie van 1990 is een nieuw stalen reservoir ingebracht, de oude kap vernieuwd en voorzien van een koperen bedekking en zijn de stalen ramen vervangen. Het ketelhuis werd eveneens door architect Brouwer ontworpen; in 1901 met een machinekamer uitgebreid.

N.B. De moderne eenlaags bouw die door overdekte gangen verbonden is met de machinekamer, is van bescherming uitgezonderd. Omschrijving

Bakstenen watertoren in rijke eclectische architectuur, voorzien van geprofileerde hardstenen lijsten, smalle rondboogvensters, geblokte rondboogfriezen, gebosseerde pilasters, natuurstenen muurzuilen en een natuurstenen balustrade.

Het oudste deel van het machinegebouw is met uitzondering van het ketelhuis ontdaan van de ornamentiek uit de bouwtijd. De machinekamer met achthoekige traptoren uit 1901 is opgetrokken in een mengvorm van middeleeuwse en art nouveau motieven. Natuurstenen hoekblokken, lijsten, gebeeldhouwde consoles, boogfriezen en kantelen kenmerken het gebouw.

Waardering

Complex van cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van 19e-eeuwse utiliteitsbouw in een rijke eclectische bouwstijl; hoofdvormen, materiaalgebruik en detailleringen zijn goed bewaard.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Nutsbedrijf Boerderijen, molens en bedrijven Industrie oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Pompstationsweg 327 2597 JV 's-Gravenhage Oostduinen Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
V 7760 's-Gravenhage
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1874 1874 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Brouwer, L.A. ; Conversie MRS architect / bouwkundige / constructeur
Stang, Th. ; Conversie MRS architect / bouwkundige / constructeur
Malsen, gebr. van ; Conversie MRS aannemer / uitvoerder
Naar boven