Inleiding

BANKGEBOUW, gesitueerd in de gesloten, uit grotendeels oudere bebouwing bestaande zuidelijke gevelwand van de Turfsingel, gebouwd in 1905 in opdracht van de Groninger Crediet- en Handelsbank met conciërgewoning naar ontwerp van de Groninger architect A.Th. van Elmpt in Art Nouveau-stijl. Het gebouw is thans in gebruik als bedrijfspand met bovenwoning.

Omschrijving

Het imposante gebouw is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond en bestaat uit een souterrain met drie bouwlagen onder een plat dak. De voorgevel wordt afgesloten door een daklijst met fors overstek. De voorgevel is vijf traveeën breed waarvan de middelste drie traveeën terugspringen; het souterrain en de begane grond zelfs meer dan de verdiepingen. Het souterrain en een hoge lambrizering (circa. 1.20 meter) zijn bekleed met natuurstenen platen. Voor het verdiept liggende souterrain is een smeedijzeren hek met Art Nouveau-motieven geplaatst. Het opgaande muurwerk van de voorgevel is gemetseld van witte verblendsteen en op de constructieve plaatsen verzwaard met natuurstenen elementen. De zijgevels die boven de naastgelegen panden uitsteken, zijn grof gepleisterd. In de hoektraveeën zijn bewerkte paneeldeuren aangebracht met versierd ijzeren traliewerk en hoge bovenlichten, die voorzien zijn van natuurstenen dorpels, kalven, bewerkte lateien en hoge zuilvormige tussenstijlen. In de hoektraveeën zijn op de eerste verdieping segmentboogvormige vensters en op de tweede verdieping twee rechtgesloten, smalle vensters aangebracht. De linker travee wordt afgesloten door een gemetselde balustrade, de rechter heeft een laag torenachtig verdiepinkje met twee vensters en een tentdakje. De hoeken van deze traveeën zijn afgerond. Het terugliggende middendeel van drie traveeën breed bevat op de begane grond drie grote rondboogvensters met glas-in-loodbovenlichten en een gebogen roedeverdeling. Het overstek naar de verdieping wordt gedragen door een architraaf op consoles die weer steunen op bewerkte kapitelen, die de muurdammen tussen de vensters van de begane grond bekronen. Dit alles is in decoratief vormgegeven natuursteen uitgevoerd. De segmentboogvormig gesloten verdiepingsvensters hebben natuurstenen vensterbanken, het middelste ook een kalf van natuursteen. De tweede verdieping steekt opnieuw iets over. De overgang is met een tandlijst onder de muurdammen met natuurstenen consoles gesteund. De vensters van de tweede verdieping zijn rechtgesloten en hebben bovenlichten met een kleine roedeverdeling. De achtergevel is gepleisterd en vertoont de oorspronkelijke indeling; openslaande deuren op de begane grond en op de verdiepingen balkons met smeedijzeren hekwerk en rechtgesloten T-vensters. Inwendig nog van belang de hal met witmarmeren lambrizering en bewerkte houten tochtdeur, het houten trappenhuis, de kamer en suite op een der verdiepingen met geornamenteerde stuc plafonds met blad- en bloemmotieven in Art Nouveau-stijl en zwartmarmeren schouwen, een tweetal gekleurde glas-in-loodvensters op de overlopen en diverse houten paneeldeuren met oorspronkelijke omlijstingen.

Waardering

Bankgebouw, ontworpen in een stijl met kenmerken van de vernieuwingsstijlen van rond 1900 naar ontwerp van de Groninger architect A.Th. van Elmpt, van algemeen belang vanwege zijn cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere architectonische kwaliteit van het ontwerp, de zorgvuldige en ambachtelijk uitgevoerde materiaalkeuze en vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur en interieur (onderdelen). Bovendien neemt het gebouw een belangrijke plaats in in het oeuvre van de architect. Tevens vormt het gebouw een waardevol architectonisch element in de zuidelijke gevelwand van de Turfsingel in Groningen.