Inleiding STADSSCHOUWBURG, geheel vrijstaand gesitueerd aan de Turfsingel op het terrrein van het vroegere provinciale kruithuis, gebouwd in 1883 in opdracht van de gemeente naar ontwerp van Ir. F.W. van Gendt en H.P. Vogel in een rijk versierde, electische bouwstijl. Het gebouw is thans nog in gebruik als stadsschouwburg. Het gebouw is in het begin van de jaren tachtig gerestaureerd. Hierbij zijn op de vleugels overdekte glazen loggia's toegevoegd en is het toneelhuis aan de achterzijde verhoogd en uitgebreid. Omschrijving Het geheel vrijstaande gebouw is opgetrokken op een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond van circa 28 x 40 meter op een circa 1.60 m hoog basement en telt twee bouwlagen onder een samengestelde kap van platte afgeknotte schilddaken en zadeldaken. De gevels zijn opgetrokken uit roodbruin gesausde baksteen. Voor de centrale hoofdtoegang in de zeven traveeën brede westgevel ligt een natuurstenen bordestrap. De middentravee risaleert zes meter en heeft op de verdieping een diepe loggia in de vorm van een klassieke boogstelling, bestaande uit vrijstaande Ionische zuilen met rondboog, omkaderd door een stelling van dubbele gecannelleerde pilasters. De gevels worden geleed door zware, van schijnvoegen voorziene pilasters op de hoeken. De tussengelegen gevelvelden worden ingenomen door raamopeningen; op de begane grond rechtgesloten onder strekken, op de verdieping gepaarde rondbogen, met pilasters, kapitelen en geprofileerd lijstwerk in stuc. Horizontaal worden de gevels geleed door een omlopende cordonband en een brede kroonlijst met guirlandes en platte consoles. Het westelijke risaliet wordt bekroond door een verhoogde kap met aan weerszijden spitsvormige penanten. Het oostelijk deel van de schouwburg, het toneelhuis, is verhoogd en uitgebreid. Inwendig resteert nog grotendeels de oorspronkelijke indeling. Van belang zijn ondermeer de in oorspronkelijke staat verkerende, rijk gedecoreerde toneelzaal en de foyer op de tweede verdieping en de trappenhuizen. Waardering Stadsschouwburg, gebouwd in een uitbundig versierde, eclectische bouwstijl, typisch voor het laatste kwart van de negentiende eeuw, naar ontwerp van Ir. F.W. van Gendt en H.P. Vogel, van algemeen belang vanwege zijn grote cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde alsmede vanwege de kwaliteit van het ontwerp en vanwege zijn grote sociaal-culturele betekenis voor de stad Groningen.
