Inleiding

HERENHUIS in eclectische stijl, 1905, gebouwd naar een ontwerp van architect S. Rémont uit Luik (België) in opdracht van A. Pijls. Het pand is gesitueerd in de gesloten wand van het Vrijthof. Aan de achterzijde van het pand, aan de Papenstraat, bevindt zich het vml. poortgebouw met koetshuis behorend bij het herenhuis. In de periode 1940-1994, toen het pand achtereenvolgens in gebruik was bij de Duitse bezetter en na de oorlog als Kantongerecht, hebben enkele wijzigingen in het interieur plaatsgevonden.

Omschrijving

Het voormalige herenhuis telt een souterrainverdieping en twee bouwlagen en wordt afgedekt met een mansardedak met leien.

Een grote en twee kleine dakkapellen. Het toegepaste bouwmateriaal is baksteen, hardsteen en zandsteen.

Asymmetrische gevelindeling in drie assen. Hardstenen plint.

Keldervensters met smeedijzeren roosters. In de eerste bouwlaag de entree met een rechthoekige houten paneeldeur met bovenlicht. Venster in rechterdeel frontgevel eerste bouwlaag met een verticale tracering in hardsteen. Hierboven in de tweede bouwlaag een erker met hoekzuilen met Korinthische kapitelen. Overige vensters tweede bouwlaag met kleine balustrade en fronton. Geveldeel met erker uitlopend in een lucarne met frontonbekroning en voluten. Smeedijzeren nokbekroning.

Gevels met geblokte banden van hardsteen in kettingverband met zandstenen vullingen.

In het INTERIEUR zijn onder meer van belang de entree met wit marmeren vloer en trap met acht treden naar vestibule en centrale hal; de vestibule met wit marmeren vloer; pilasters en kolommen in neo-classicistische trant; in de eerste bouwlaag enkele kamers met hoge houten paneeldeuren en plafonds met decoratief stucwerk; in de eerste bouwlaag tevens de zittingszaal van het kantongerecht met een cassetteplafond en houten lambrizering. Deze zaal werd na de tweede wereldoorlog uitgebreid met de voormalige zomersalon. Authentieke houten trap met decoratieve smeedijzeren leuning met houten armlegger. Op de overloop van de trap in een nis-achtige ruimte een fontein bekleed met geglazuurde tegels. In deze ruimte tevens een groot glas-in-lood raam van Atelier Kerling uit Den Haag, vervaardigd omstreeks 1925.

Aan de achtergevel, links in de eerste bouwlaag een uitbouw van een bouwlaag, met plat dak en glazen koepels. Het betreft de voormalige zomersalon.

Poortgebouw met koetshuis aan Papenstraatzijde telt twee bouwlagen met zadeldak met leien, aan binnenplaatszijde diverse dakkapellen.

Straatzijde met hardstenen plint en bakstenen optrek; rechthoekige houten vensters met in de eerste bouwlaag ijzeren tralies; rechthoekige houten toegangspoort met ijzeren latei; vensters met hardstenen dorpelstenen.

Aan de binnenplaatszijde een glazen luifel op stalen consoles; linkergeveldeel uitlopend in topgevel.

Waardering

Het voormalig herenhuis met poortgebouw bezit cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling. Het pand bezit architectuurhistorische waarde wegens het belang voor de bovenregionale geschiedenis van de architectuur, de esthetische kwaliteiten van het ontwerp, de bijzondere ornamentiek en samenhang tussen exterieur en delen van het interieur. Het pand bezit ensemblewaarde wegens de situering aan het Vrijthof: een plein dat architectuurhistorisch en stedebouwkundig van nationaal belang is, het plein is tevens van groot belang voor het aanzien van de stad. Het pand vormt tevens een onderdeel van het beschermd stadsgezicht Maastricht.

Het is van algemeen belang wegens de architectonische gaafheid van het exterieur en een deel van het interieur en de architectuurhistorische zeldzaamheid.