Kloosterkerk Zusters Onder de Bogen, Maastricht

Inleiding

Driebeukige neo-gothische KLOOSTERKERK, in 1899-1900 gebouwd dooraannemer J. Reggers, naar een ontwerp van architect Johannes Kayser en in opdracht van de Zusters Onder de Bogen. De kerk (gebouw G) is gesitueerd op de binnenhof van het klooster, dwars op de zgn. Vincentiuszaal (gebouw H). Voor de bouw van deze kloosterkerk moest een deel van de dertiende eeuwse stadsmuur worden afgebroken. Het interieur van de kapel werd in de zestiger jaren versoberd. De aanbouwen aan de noorderbeuk zijn uitgesloten van bescherming.

Omschrijving

Kloosterkerk op kruisvormige plattegrond, met vijfhoekige absis, transeptarmen met vlakke beëindigingen en uitgebouwde kapellen aan de westzijde. Het geheel is opgetrokken in baksteen, gemetseld in kruisverband. Schip met vier traveeën, onderling gescheiden door zich verjongende steunberen met hardstenen afdekking. Elke travee bezit in de lichtbeuk een gekoppeld spitsboogvormig drielichtsvenster in een keperboogvormige lijst van lichter getinte baksteen, in de zijbeuk gekoppelde, spitsboogvormige tweelichtsvensters met een lichtrode bakstenen lijst. In de gevels van de transeptarmen is een gekoppeld, symmetrisch vijflichtsvenster geplaatst. Gecombineerde blok- en muizetanddecoraties onder de gootlijst. Hardstenen dorpels en dorpellijsten.

De kloosterkerk wordt gedekt door zadel-, schild- en lessenaarsdaken met leien. Nokpiroenen. Zes kleine dakkapellen met smeedijzeren spitsen.

In het rijke INTERIEUR zijn onder meer van belang: de tien zwartmarmeren zuilen; scheiwanden met triforia en lichtbeuk waarbij de spitsbogen en vensters afwisselend met rode en gele baksteen omlijst zijn; de glas-in-lood-ramen en de altaarretabels.

Waardering

De kloosterkerk is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. Het gebouw beschikt vanwege de neo-gothische bouwstijl, de betrokkenheid van architect Johannes Kayser, de esthetiek en het rijkgeornamenteerde interieur over streekgebonden architectuurhistorische kwaliteiten.

De kerk bevindt zich, als onvervreemdbaar deel van het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen, in het beschermde stadsgezicht Maastricht en is door haar situering op de locatie van de voormalig dertiende eeuwse stadswal ten zeerste verbonden met de uitbreiding van de stad. De kerk beschikt bovendien over een hoge mate van architectonische gaafheid en redelijke mate van architectuurhistorische zeldzaamheid.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
506872
Complexnaam
Zrs Onder de Bogen
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Complexomschrijving

KLOOSTERCOMPLEX van de Nederlandse Provincie van de Congregatie van de Liefdezusters van de H. Carolus Borromeus, ook bekend als de Zusters Onder de Bogen. Deze Zusters vestigden zich in 1845 in de voormalige proosdij, de ambtswoning van de proost van het kapittel van St.Servaas, onmiddellijk ten westen van de St.Servaaskerk. De nog altijd aanwezige twaalfde eeuwse bogen over het St.Servaasklooster vormden, met hun inmmiddels verdwenen houten loopbruggen, de verbinding tussen proosdij en kerk. In 1845 werd het terrein van de proosdij nog aan de westzijde afgesloten door de oude stadsmuur van 1229.

Het kloostercomplex van de H. Carolus Borromeus breidde zich echter uit op een terrein tussen het St.Servaasklooster en de verder westelijk gelegen Kommel. Het gevolg hiervan was dat voor de bouw van de kapel in 1899-1900 een deel van de walmuur werd gesloopt.

De bescherming strekt zich uit over het poortgebouw (1870/1871) tussen de twaalfde eeuwse bogen; de kloosterkapel van architect Johannes Kayser uit 1899-1900 op het binnenterrein, waarvan het interieur in 1981 werd gerestaureerd; het noviciaatshuis uit 1909-1910, dat gedeeltelijk gebouwd werd op de dertiende eeuwse proosdijgewelven en waarin de deels dertiende eeuwse voorgevel van de zogenaamde hoge leenzaal geintegreerd is, plus het met de tegelijkertijd verhoogde proosdijgebouw uit 1682; aan de noordzijde van het noviciaat het damespension van architect Alphons Boosten uit 1936, thans bekend als het Elisabeth Gruytershuis.

De restanten van de dertiende eeuwse walmuur en de zgn. 'Refugie van Herckenrode' behoren eveneens tot het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen en genieten reeds rijksbescherming.

Het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling. Het complex is van belang voor de geschiedenis van de architectuur, vanwege de betrokkenheid van een aantal gerenommeerde architecten, vanwege de esthetische kwaliteiten van de samenstellende onderdelen, het materiaalgebruik en de ornamentiek. Het kloostercomplex maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht Maastricht, is vanwege de situering ten zeerste verbonden met de ontwikkeling van de stad en is van zeer groot belang voor het aanzienvan Maastricht.

De complexonderdelen beschikken over een redelijk tot hoge mate van architectonische gaafheid, een hoogwaardige architectonische kwaliteit en zijn van zeer groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving.

Het kloostercomplex is beschikt over een streekgebonden architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Kloosterkerk Religieuze gebouwen Klooster, kloosteronderdl oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Sint Servaasklooster 14 6211 TE Maastricht City BY Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 4981 Maastricht
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1899 1900 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Kayser, Johannes ; Limburg architect / bouwkundige / constructeur
Reggers, J. ; Limburg aannemer / uitvoerder
Zusters Onder de Bogen ; Limburg opdrachtgever
Naar boven