Sluiscomplex Zuid-Willemsvaart, Maastricht

Inleiding

BRUGWACHTERSWONING, XIXB, gesitueerd bij sluis 19 van de Zuid-Willemsvaart. Gebouwd in een traditionele stijl met elementen van neo-renaissance. De brugwachterswoning vormt samen met de sluis, het jaagpad, de waterduiker en de naburige sluiswachterswoning een onverbrekelijk functioneel geheel.

Omschrijving

Vrijstaande BRUGWACHTERSWONING met souterrain, twee bouwlagen en zolderverdieping op een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond.

Het hoofdvolume wordt gedekt door een zadeldak met muldenpannen. Bakgoten, deels op consoles. Drie dakkapellen van recente datum aan elke dakzijde. Uitgebouwde toiletruimte centraal aan de overigens blinde achtergevel, naderhand uitgebreid en voorzien van een lessenaarsdak.

Bakstenen optrek, gemetseld in kruisverband. Geprofileerde, gecementeerde plint met souterrainvensters. Symmetrische voorgevel met drie assen. Segmentboogvormige houten T-vensters en paneeldeur met bovenlicht. Gecementeerde speklagen.

Hardstenen dorpels en traptreden. Beide zijgevels zijn identiek en hebben twee segmentboogvormige houten vierruits zoldervensters. Aan de noordzijde een dubbele schuur onder lessenaarsdak met Oud-Hollandse pannen. Rechthoekige houten deuren, waarvan een met verticaal ingedeeld bovenlicht en rechthoekig houten vierruitsvenster. Hierin bevestigingspunten voor reddingsboei en een paardendrinkbak.

De indeling van het interieur, waarin geen beschermenswaardige elementen, is vrijwel intact.

Waardering

De brugwachterswoning is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de esthetische kwaliteiten van de woning.

Het pand is een essentieel onderdeel van het sluiscomplex aan de Bosscherweg, vanwege de situering verbonden met de negentiende eeuwse ontwikkeling van de stad, van bijzondere betekenis voor het aanzien van Maastricht en heeft een historisch-ruimtelijke relatie met de Zuid-Willemsvaart. De architectonische gaafheid van de brugwachterswoning is redelijk en het pand is van belang in relatie tot de visuele gaafheid van de directe omgeving.

Bovendien beschikt het pand over een grote typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
506876
Complexnaam
Sluiscomplex Zuid-Willemsvaart
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Complexomschrijving

SLUISCOMPLEX Zuid-Willemsvaart, bestaande uit de in 1826 aangelegde sluis 19, incl. ophaalbrug, sluisdeuren en bedieningsinstallatie uit 1929 en aan beide zijden omgeven door een jaagpad; een brugwachterswoning, ca. 1850; een sluiswachterswoning, ca. 1850; een waterduiker, 1867, die de verbinding vormt met de Zuid-Willemsvaart en het Voedingskanaal.

Het complexterrein ligt verdiept tussen het talud van de Bosscherweg en het talud van de spoorlijn naar Hasselt (langs de Industrieweg). De ophaalbrug, die het complex aan de zuidzijde beëindigt, ligt in de Fort Willemweg.

Het sluiscomplex Zuid-Willemsvaart is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, is een zeer bijzondere uitdrukking van een geografische ontwikkeling in het tweede kwart van de negentiende eeuw, is een belangrijke exponent van een technische en typologische ontwikkeling en had destijds op regionaal niveau een belangrijke innovatieve waarde.

De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het complex en door het materiaalgebruik. De ensemblewaarden van het complex zijn zeer groot: het is een belangrijk onderdeel van de Zuid-Willemsvaart die cultuurhistorisch van nationaal belang te achten is; het complex is van bijzondere betekenis vanwege de situering vlakbij de vestingwerken van de Lage Fronten en als zodanig ten zeerste verbonden met de negentiende eeuwse ontwikkeling van de stad Maastricht; het complex is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad en heeft een historisch ruimtelijke relatie met de omringende water- en spoor- en verbindingswegen.

Het sluiscomplex is in redelijke mate gaaf gebleven en beschikt over een redelijke architectonische kwaliteit. Verder kan men spreken van een groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. Tenslotte beschikt het complex in regionaal perspectief over een grote functionele zeldzaamheid, niet op de laatste plaats vanwege de hoge ouderdom.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Brugwachtershuisje Weg- en waterbouwkundige werken Bedieningsgebouw oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Bosscherweg 36 6219 AC Maastricht Boschpoort Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
D 3745 Maastricht
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1850 1900 vervaardiging
Naar boven