Spoorstraat 4, Nuth

Inleiding

Acht ARBEIDERSWONINGEN van de Woninggroep Nuinhof, 1919, in een traditionele, door de chaletstijl beïnvloede bouwtrant. Gebouwd in opdracht van de Bouwvereniging 'Nuth Vooruit' voor de spoorwegarbeiders van het nabijgelegen spoorwegemplacement, naar een ontwerp van architect N.J. van Tiene te Maastricht. De acht woningen zijn gesitueerd in het noordoostelijke deel van de woninggroep en hebben enkele renovaties ondergaan. Alle sedert 1919 gerealiseerde aan- en bijbouwen zijn uitgesloten van bescherming.

Omschrijving

Acht arbeiderswoningen met gedeeltelijke souterrainverdieping, twee bouwlagen en zolderverdieping. Elke woning heeft, met uitzondering van pand Spoorstraat 4, een vanwege een uitgebouwde berging dwars op de achtergevel, L-vormige plattegrond. De plattegronden van de panden Spoorstraat 5/6, Spoorstraat 8/9 en Spoorstraat 10/11 zijn onderling gespiegeld. De plattegrond van Spoorstraat 7 is identiek aan die van Spoorstraat 8, met een uitbouw aan de linkerhelft van de achtergevel.

Het geheel wordt gedekt door een zadeldak met een tweetal insteekkappen. Rode Hollandse pannen van recenter datum. De bergingen aan de achtergevels zijn voorzien van lessenaarsdaken, met uitzondering van de berging van één laag onder plat achter Spoorstraat 7. Nokschoorstenen. Luifelgoten, bekleed met groene trespa, steunend op houten consoles.

In baksteen opgetrokken gevels, gemetseld in halfsteens verband. Plint met rollaag. Bakstenen dorpels, segmentboogvormige strekken. Geel pleisterwerk in de vulstukken en de ingestoken topgevel van pand Spoorstraat 4.

Vernieuwde, rechthoekige vensters en deuren in hout en kunststof, waarin de oorspronkelijke indeling en/of kleine roedeverdeling doorgaans niet is gehandhaafd. Deze vensters en deuren zijn in de eerste bouwlaag en de topgevels geplaatst in segmentboogvormige lijsten met vulstukken.

Het geheel heeft een asymmetrisch ingedeelde gevel aan de straatzijde.

Pand Spoorstraat 4 heeft een in twee delen trapsgewijs risalerende voorgevel. De eerste vensteras met de entreepartij loopt uit in een topgevel met ingestoken kap. Boven het risaliet met de twee andere vensterassen loopt het dak uit in een kleine luifel. De voorgevel van Spoorstraat 8 risaleert in zijn geheel ten opzichte van de overige woningen en loopt uit in een topgevel met ingestoken kap.

De panden zijn, met uitzondering van Spoorstraat 4 en Spoorstraat 8, voorzien van een identieke gevelindeling, waarbij Spoorstraat 5/6, Spoorstraat 7/9 en Spoorstraat 10/11 onderling zijn gespiegeld. Deze indeling bestaat in de eerste laag uit een rechthoekige voordeur met bovenlicht en twee rechthoekige vensters met bovenlicht, alle drie in een segmentboogvormige lijst met vulstuk. In de tweede laag zijn deze panden voorzien van een rechthoekig tweevoudig verticaal ingedeeld vensterkozijn plus een ongeleed rechthoekig vensterkozijn. Pand Spoorstraat 11 heeft rolluiken voor de vensters van de eerste laag en luiken voor het grote venster in de tweede laag.

Spoorstraat 8 heeft in de eerste laag een rechthoekige houten deur met zij- en bovenlichten in een segmentboogvormige lijst met vulstuk.

Daarnaast een aanzienlijk rechthoekig venster met twee bovenlichten.

Daarboven, in de tweede laag een rechthoekig, dubbel kruiskozijn in een segmentbooglijst met vulstuk.

Spoorstraat 4 is in de eerste bouwlaag voorzien van een rechthoekige houten deur met zij- en bovenlichten en twee rechthoekige vensters met bovenlicht, alle drie in een segmentboogvormige lijst met vulstuk. In de tweede laag een rechthoekig tweevoudig verticaal ingedeeld vensterkozijn en in de topgevel een rechthoekig venster met bovenlicht in een segmentbooglijst met vulstuk.

De hoekpanden hebben blinde zijgevels.

In de achtergevels zijn de panden met berging voorzien van één vensteras, waarin oorspronkelijk een rechthoekig kruiskozijn in segmentbooglijst in de eerste laag, in de tweede laag een rechthoekig vensterkozijn hoog onder de luifelgoot. Boven de berging van één laag onder plat achter Spoorstraat 7, hoog onder de luifelgoot, bevindt zich een tweede rechthoekig vensterkozijn. De achtergevel van Spoorstraat 4 telt twee vensterassen: in de eerste laag een rechthoekige deur met zij- en bovenlicht en een van oorsprong rechthoekig kruiskozijn, beiden in een segmentbooglijst met vulstuk; in de tweede laag, hoog onder de luifelgoot, een rechthoekig venster en een van oorsprong verticaal ingedeeld rechthoekig venster.

Waardering

Deze acht spoorwegarbeiderswoningen van de woninggroep Nuinhof zijn van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische en typologische ontwikkeling met een voor de regio aanzienlijke innovatieve waarde. De architectuurhistorische waarden van de woningen worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect N.J. van Tiene, de esthetische kwaliteiten van diens complexontwerp, door het materiaalgebruik en de ornamentiek. De woningen zijn van bijzondere betekenis vanwege de situering, die verbonden is met de ontwikkeling c.q. uitbreiding van dorp en streek; de panden zijn van belang voor het aanzien van dorp c.q. streek en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met het nabijgelegen spoorwegemplacement. De woningen beschikken voor wat betreft het exterieur over een redelijke architectuurhistorische gaafheid en zijn van groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien zijn deze woningen voor spoorwegarbeiders in een bovenregionaal perspectief zowel architectuurhistorisch als typologisch zeldzaam.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
507178
Complexnaam
Woninggr.Nuinhof annex w.gr.Station
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

WONINGGROEP Nuinhof annex woninggroep Station, 1919. Gebouwd voor de spoorwegarbeiders van het nabijgelegen spoorwegemplacement, in opdracht van de Woningvereniging "Nuth Vooruit" naar een ontwerp van architect N.J. van Tiene uit Maastricht.

De woninggroep omvatte oorspronkelijk 133 woningen. In verband met de aanleg van de autosnelweg A76, die thans de woninggroep scheidt van het spoorwegemplacement, werden 12 woningen aan de oostzijde van de Spoorstraat en 3 woningen aan de noordzijde van de Parallelstraat gesloopt. Thans telt de woninggroep Nuinhof nog 118 woningen, verdeeld over 25 complexonderdelen.

In 1947 werden 3 blokken van twee woningen door woningcorporatie Ons Limburg, in opdracht van het Woningbedrijf Nuth, in het complex ingepast (2 blokken op de hoek Nuinhofstraat/Nieuwstraat, 1 blok op de hoek Parallelstraat/Nieuwstraat). Architect A. Knipschild was verantwoordelijk voor het ontwerp van deze woningen, die voor de bescherming van ondergeschikt belang zijn.

De woninggroep Nuinhof heeft een eenvoudig ruimtelijk concept, geënt op het tuinstadprincipe, bestaande uit een bebouwingscarré aan de Nuinhofstraat (noordzijde), Spoorstraat (oostzijde), Parallelstraat (zuidzijde) en Tiendstraat (westzijde); een U-vormige straatwand aan de westzijde van dit carré (Tiendstraat, Nuinhofstraat, Parallelstraat); twee L-vormige straatwandjes aan de zuidzijde, op de kruising van Parallelstraat en Spoorstraat.

Deze straatwanden zijn opgebouwd uit diverse bebouwingsblokken: de groep telt één vrijstaande woning (586054); negen blokken van het type twee-onder-één-kap (586053, 5860551, 586057, 586059, 5860510, 5860511, 5860515, 5860517, 5860524); vier blokken van het type drie-onder-één-kap (586051, 586052, 586058, 5860525); één blok van het type vier-onder-één-kap (586056); drie blokken met zes woningen (5860514, 5860518, 5860523); vier blokken met acht woningen (5860512, 5860516, 5860520, 5860521) en drie blokken met elf woningen (5860513, 5860519, 5860522). Alle woningen hebben L-vormige plattegronden. De kleinere blokken zijn aan de noord- en zuidzijde geconcentreerd, de grotere blokken vormen de straatwanden in noord-zuidrichting.

De architectuur van de woninggroep Nuinhof heeft een aantal typerende stilistische hoofdkenmerken. Met name het gele pleisterwerk in topgevels, kopgevels en vulstukken als ook de luifelgoten in een karakteristieke groene kleur, steunend op houten consoles, bepalen in hoge mate het aanzien van het geheel. Verder zijn onder meer van belang het metselwerk in halfsteens verband; de segmentboogstrekken; het siermetselwerk in de topgevels; de zadel- en schilddaken met insteekkappen en de vernieuwde rode Hollandse pannen.

Alle sedert 1919 in deze woninggroep gerealiseerde aan- en bijbouwen zijn uitgesloten van bescherming.

Waardering

De spoorwegarbeiderswoningen van de woninggroep Nuinhof zijn van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische en typologische ontwikkeling met een voor de regio aanzienlijke innovatieve waarde. De architectuurhistorische waarden van het complex worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect N.J. van Tiene, de esthetische kwaliteiten van diens complexontwerp, door het materiaalgebruik en de ornamentiek.

Het complex is van bijzondere betekenis vanwege de situering, die verbonden is met de ontwikkeling c.q. uitbreiding van dorp en streek en vanwege de op de tuinstadgedachte geënte inrichting c.q. verkaveling.

Het complex is van belang voor het aanzien van dorp c.q. streek en beschikt over een historisch-ruimtelijke relatie met het nabijgelegen spoorwegemplacement.

De woningen beschikken voor wat betreft het exterieur over een redelijke architectuurhistorische gaafheid en zijn van groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Al de samenstellende onderdelen van de woninggroep Nuinhof zijn van een aanzienlijke architectonische kwaliteit. Bovendien zijn deze woningen voor spoorwegarbeiders in een bovenregionaal perspectief zowel architectuurhistorisch als typologisch zeldzaam.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Spoorstraat 4 6361 XV Nuth Ja
Spoorstraat 5 6361 XV Nuth
Spoorstraat 6 6361 XV Nuth
Spoorstraat 7 6361 XV Nuth
Spoorstraat 8 6361 XV Nuth
Spoorstraat 9 6361 XV Nuth
Spoorstraat 10 6361 XV Nuth
Spoorstraat 11 6361 XV Nuth
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Arbeiderswoning(K)
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 5144 Nuth
C 5143 Nuth
C 5146 Nuth
C 5148 Nuth
C 5150 Nuth
C 5147 Nuth
C 5149 Nuth
C 5145 Nuth
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1919 1919 vervaardiging
Naar boven