Inleiding

KATHOLIEKE KERK van de H. Remigius, 1924-1926. Gebouwd in een door het neo-romaans en de neo-gotiek beïnvloede historiserende stijl, naar een ontwerp van de architecten ir. Joseph Cuypers en ir. Pierre Cuypers, ter vervanging van de uit 1832 daterende waterstaatskerk. Gebouwd in opdracht van het R.K. Kerkbestuur van de H. Remigius. Als bouwheren fungeerden pastoor V. Roebroeck en kapelaan G.J.H. Peerboom. Aannemer was Turlings uit Pey-Echt. De eerste steen gelegd op 27 juli 1924. De kerk werd voltooid in 1926 en geconsacreerd door de Roermondse bisschop Mgr. Lemmens op 15 juni 1932.

In 1938 werd door aannemer Pernot uit Grevenbicht een nieuwe sacristie aangebouwd, naar ontwerp van architect Joseph Cuijpers. Oorlogsschade aan toren, dak en ramen door brisant- en brandbommen, 4 oktober 1942.

Vordering van de drie kerkklokken, januari 1943. September 1944 een tweede beschadiging van toren en kerkramen. 1947, plaatsing sokkel met beeld van de Onbevlekte Ontvangenis ter rechterzijde van het kerkgebouw. Bouw van een natuurstenen erafscheiding, 1947. Herstel van de toren door aannemer Coppes, 1956. De kerk werd in 1976 gerenoveerd.

Omschrijving

Kruiskerk met driebeukig basilicaal schip, uitgebouwde kapellen aan de kruisarmen, zijbeuken onder ingestoken kappen, aangebouwde sacristie aan de zuidzijde van de absis en dominante westtoren. Licht geprofileerde plinten, ranke steunberen.

Het middenschip, de kruisarmen alsmede de ingestoken kappen van de zijbeuken zijn voorzien van zadeldaken. Vieringtoren. Schoorstenen op de nok van de kruisarmen en de sacristie. De uitgebouwde kapellen en de absis worden gedekt door een schilddak. De sacristie heeft een samengestelde schild- en zadeldakconstructie. De toren heeft een zadeldakconstructie, waarop een ingesnoerde torenspits. De torenspits en de vieringtoren worden gedekt door leien in Maasdekking, de overige dakvlakken door Tuiles du Nord.

Rechthoekige, ronde, rondboogvormige, roosvormige en sleutelgatvormige stalen vensters met kleine roedeverdeling en beschermend roosterwerk. Segmentboogvormige stalen sacristievensters, met kleine roedeverdeling en glas-in-lood bovenlichten. Segmentboogvormige, deels dubbele houten deuren in spitsbooglijsten, voorzien van pleisterwerk in de vulstukken.

Mergel beeldhouwwerk in de boogvelden van de westelijke hoofdentree, vervaardigd door Schiffeleers te Maastricht.

Rondboogvormige galmgaten.

De buitenmuren, toren en dragende constructieve delen zijn opgetrokken in Nievelsteiner zandsteen. De binnenmuren en gewelven zijn van mergel, op een plint van Kunrader steen. Verder is er graniet, hardsteen en hout gebruikt.

De kerk is inclusief toren 55 meter lang, 22 meter breed, de dakgoot bereikt een hoogte van 17 meter, de nok een hoogte van 25 meter. Het metselwerk van de toren is 42 meter hoog, de spits heeft een hoogte van 20 meter en het kruis meet 3 meter, een totale hoogte van 65 meter.

Koperen haan van 0,82 centimer. Het middenschip plus absis, meet 50 meter in de lengte, 10 meter in de breedte.

De kerk wordt omgeven door een uit 1947 daterende erfafscheiding in Kunrader steen.

Fundering van gewapend beton. De toren is voorzien van 13 gewapend betonnen verstevigingsbanden, aan de buitenzijde herkenbaar aan de kleine breuksteenlagen. De pijlers staan ieder in de fundering op een apart voetstuk, 2,80 meter in het vierkant, op een diepte van 1,80 meter. Kettingankers in buitenmuren en toren. Klokkenstoel met klok van J.B.N. en F.A. Gaulard, 1833.

Het schip wordt is aan elke zijde voorzien van drie scheibogen en telt drie traveeën in de lichtbeuken. Elke travee wordt overspand door een origineel gewelf in mergel. Deze gewelven zetten aan op een dikte van 17 à 18 centimeter en verdunnen tot ca. 10 centimeter. Vanuit de achthoekige pijlers groeft, door steeds verdere uitkraging , een dragende colonnet die bij de aanzet van het gewelf een drieledigheid wordt: de colonnet, waaruit zich de ellipsvormige graat verheft en twee kraagstenen waaruit de graten van de lichtkap voortkomen. Boven de top van de gedrukte scheibogen leidt een kraagsteen dezelfde drieledigheid in. De scheibogen rusten op pijlers met gestileerde kapitelen.

Verder zijn in het INTERIEUR onder meer van belang het marmeren hoofdaltaar, afkomstig uit de waterstaatskerk, met het latere tabernakel en de expositietroon van de fa. Kersten te Maastricht; eikehouten Maria-altaar, XIXd, vervaardigd door de Gebrs. Ramakers te Geleen; het zijaltaar van zandsteen en hout, XXa, vervaardigd door Houtermans te Roermond; het marmeren St.Jozefaltaar, ca. 1926; het marmeren St.Gerardusaltaar met gepolychromeerd houten heiligenbeeld, ca. 1926; een hardstenen doopvont, 1570; een zwartmarmeren doopvont, ca. 1700, met geel koperen deksel (ca. 1800); tussen beide doopvonten een reliëf in porselein van St.Jan de Doper; de voormalig communiebank, thans balustrade van het zangkoor, 1870, vervaardigd door de Gebrs. Ramakers te Geleen; zeventien eikehouten kerkbanken, XVIIIB; een credenstafel in hout met grijs-wit marmeren blad, XVIII; diverse gepolychromeerde houten heiligenbeelden, 1800-XXa; een geverfd zandstenen H.Hartbeeld, 1874, vervaardigd door Joseph Thissen; een Barbarabeeld in chamotteklei, XXc, vervaardigd door Charles Eijck; een houten beeld, geflankeerd door twee reliëfs, van de H. Teresia van Lisieux, XXc, vervaardigd door J. Weerts; een corpus van gepolychromeerd hout, XIXb, afkomstig van het oude hoofdaltaar; een gepolychromeerd houten triomfkruis in de viering, ca. 1925; gebrandschilderde ramen van Prof. Jos Stassen te Rolduc (waaronder acht in het priesterkoor : vijf smalle ramen uit 1957, drie bovenramen in het koor, 1975); de twee rozetramen in de kruisarmen van Atelier Felix te Maastricht; veertien kruiswegstaties, geschilderd op linnen, ca. 1860, waarschijnlijk afkomstig uit Frankrijk; een geel koperen Godslamp, 1841, vervaardigd door W. Gebhard te Maastricht.

Waardering

De R.K. Kerk van de H. Remigius te Schimmert is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden zijn groot vanwege de bouwstijl en de constructietechniek van de gewelven. De kerk is van bijzonder belang voor het oeuvre van de architecten Joseph en Pierre Cuypers, beschikt over hoogwaardige esthetische kwaliteiten, kenmerkt zich door de toepassing van streekgebonden bouwmaterialen en is van belang wegens de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. De kerk is van zeer bijzondere betekenis voor het aanzien van het Zuid-Limburgse plateaugebied, verkeert in een gave staat en is van groot belang in relatie tot de structurele gaafheid van de dorpsbebouwing en de visuele gaafheid van de landelijke omgeving. Bovendien beschikt de kerk van de H.Remigius in regionaal opzicht over aanzienlijke architectuurhistorische zeldzaamheidswaarden.