Herteveld, Maarssen
Omschrijving onderdeel 1: (Straatweg 17; op de bijbehorende kaart aangegeven met nr.1) HOOFDGEBOUW (Herteveld). Op rechthoekige grondslag gebouwd blokvormig hoofdgebouw daterend uit ca.1630, verbouwd in 1804 waarbij vooral het aanzien van de voorgevel wijzigde door pleisterwerk en grote vensters en nogmaals verbouwd in 1870-1880 waarbij het huis zijn huidige vorm verkreeg door verhoging van de zijvleugels. Het witgepleisterde pand met hardstenen plint bestaat uit twee bouwlagen onder een met Hollandse pannen gedekt afgeplat schilddak; op de nokeinden vier geprofileerde gepleisterde schoorstenen. Het huis heeft een niveauverschil (split-level): aan de voorzijde de bel-etage boven de kelders; aan de achterzijde een begane grond met daarboven een entresol. De zoldering van de bel-étage en van de entresol liggen op hetzelfde niveau, daarboven heeft het huis over het gehele oppervlak nog een eerste verdieping en een zolder. De zevenassige voorgevel heeft schijnvoegen in de pleisterlaag en een licht risalerende middenpartij van drie traveeën. Centraal op de bel-étage de omlijste glazen toegangsdeur met rechthoekig bovenlicht bereikbaar via de hardstenen stoep; op de verdieping omlijste balkondeuren met luiken die openen op een smal balkon met aan weerszijden een pijler waartussen siersmeedwerk. Centraal in het dakschild een dakkapel met vierruitsvenster en aan weerskanten daarvan een dakkapel met kruisvormige roedenverdeling. Tot aan de Tweede Wereldoorlog heeft het voorhuis nog een rijk versierde daklijst gehad, waarin de dakkapellen waren opgenomen. De overige vensterassen zijn opgebouwd uit een vroeg-19de-eeuws venster met gewijzigde roedenverdeling en storluiken op de begane grond en een T-venster met luiken op de verdieping. Alle vensters worden bekroond door een kroonlijst. De 17de-eeuwse achtergevel met een -naar de zijgevels omlopende-tandlijst heeft een middenrisaliet van drie traveeen bekroond door een groot driezijdig fronton met daarin een rond raam. In het dakschild twee dakkapellen. In de late 19de eeuw is de achtergevel geheel met hout bekleed (oorspronkelijk schoon gevoegd metselwerk), waarbij de oorspronkelijke verhoudingen bewaard zijn gebleven. Regelmatige indeling met in het midden dubbele tuindeuren en aan weerszijden vierruitsvensters, waarvan er twee in de 19de eeuw vervangen zijn door dubbele tuindeuren met luiken, op de begane grond en T-vensters op de verdieping. Eikenhouten kozijnen stammen vermoedelijk van de verbouwing in 1804. De noord en zuidgevel hebben rechthoekige uitbouwen onder een plat dak met een onregelmatige vensterindeling. De vensters van de zuidelijke uitbouw, waarin de oorspronkelijke bijkeuken, zijn nog 17de-eeuws. In het INTERIEUR is ondermeer van belang: - de centrale hal met marmeren vloer, een ingebouwd uurwerk (Friese slingerklok met mechaniek uit ca.1830) en stuc- en houtsnijwerk in Lodewijk XIV-stijl; vier bustes in stuc met attributen van de vier seizoenen; - aan aantal marmeren schoorsteenmantels in verschillende stijl, waaronder een Lodewijk XIV en een Empire; - drie originele eikenhouten trappen en een aantal fraaie eikenhouten deuren, deels met oorspronkelijk hang- en sluitwerk; - oorspronkelijke keuken met oude waterpomp, hardstenen gootsteen en slagersblok.
Waardering HOOFDGEBOUW (Herteveld) van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege het materiaalgebruik; - vanwege de architectonische vormgeving van het 17de-eeuwse huis dat in de 19de eeuw tot zijn huidige aanzien is verbouwd; - vanwege de 17de en 18de-eeuwse elementen in het interieur; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
HISTORISCHE BUITENPLAATS HERTEVELD Straatweg 17, 17a, 19a en 19b te Maarssen
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), TOEGANGSHEK (3), HEK (4), SCHUURTJE (5), KOETSHUIS (6), TUINMANSWONING (7), ORANJERIE (8), LATTENTENT (9). Ten noordwesten van de dorpskern van Maarssen op de westelijke oever van de rivier de Vecht ligt de historische buitenplaats Herteveld, gesitueerd op een langwerpig perceel tussen de Vecht en het Amsterdam-Rijnkanaal. In 1630 kocht Dirck van Zennick een stuk grond, waarop deze vermoedelijk in de tweede kwart van de zeventiende eeuw het huis 'Harteveld' liet bouwen. De grondvorm en omvang van het huis, bestaande uit één bouwlaag met een hoog opgetrokken middenpartij van twee bouwlagen bekroond door een fronton (zie schilderijen Jan van der Heyden, 1666-1674), komen grotendeels met de huidige situatie overeen. Ook de rechthoekige omgrachting, zoals te zien is op de kaart van J. van Broekhuysen uit 1703 (naar een kaart uit 1670) is nog in vrij gave staat aanwezig. In 1804 vond een grote verbouwing aan het huis plaats, waarbij de vensters in de voorgevel werden vergroot. In deze tijd werd waarschijnlijk ook een begin gemaakt met de aanleg in landschapsstijl. De litho van Lutgers (1836) toont een cirkelvormige aanleg voor het huis met boomgroepen, die thans nog herkenbaar is. Rond 1880 werden de twee zijstukken van het huis met een bouwlaag verhoogd en werd het fronton verwijderd. In het midden van de twintigste eeuw werd het goed verkaveld. Van 1957 tot 1972 was in het hoofdgebouw een zeilmakerij gevestigd, waarna in 1975 het huis weer een woonbestemming kreeg.
Voor de bescherming van ondergeschikt belang zijn (vanwege de ouderdom <50 jaar): - de houten opstallen terzijde van het huis Herteveld; - de met oude steen opgetrokken tuinmuur; - het atelier; - de bungalow; - de twee bruggetjes in het landschapspark.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De oost- en de westgrens van de historische buitenplaats Herteveld worden respectievelijk bepaald door de sloot parallel aan de Vecht/Straatweg en de sloot parallel aan het Amsterdam-Rijnkanaal/Oostkanaaldijk. De zuidgrens loopt langs de sloot aan de Zijlweg. De noordgrens volgt de sloot om het koetshuis en vervolgens langs de aanleg in landschapsstijl.
Waardering De HISTORISCHE BUITENPLAATS HERTEVELD is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang: - als een van de grootste nog bestaande buitenhuizen aan de Vecht; - vanwege het 17de-eeuwse hoofdgebouw, waarvan het huidige aanzien in de 19de eeuw tot stand gekomen is en de achtergevel in 17de-eeuwse vorm bewaard is gebleven; - vanwege de 17de-eeuwse slotenstructuur, die het rechthoekige perceel omsluiten; - vanwege de deels in structuur, deels in detail bewaard gebleven 19de-eeuwse aanleg in vroege landschapsstijl; - als representatief voorbeeld van een reeks historische buitenplaatsen aan de Vecht.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Straatweg | 17 | – | 3603 CV | Maarssen | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | A | 5348 | – | Maarssen |