Ziekenboeg/Atlantikwall, Den Helder

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Inleiding

Pand, waarschijnlijk in oorsprong in gebruik als OPSLAGRUIMTE en GARAGE, gelegen ten oosten van het voormalige stafgebouw en de voormalige ziekenboeg, onderdeel uitmakend van het complex 'voormalige Duitse ziekenboeg" te Den Helder. De inrijpoorten van de garage liggen op de as van de ingang van het terrein.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebouwd pand, bestaande uit één bouwlaag onder een verzonken zadeldak, in oorsprong gedekt met Hollandse pannen. Aan de zuidelijke kopgevel bevindt zich een kleine rechthoekige aanbouw van één bouwlaag onder zadeldak. De noklijnen van pand en aanbouw lopen evenwijdig met de Nieuweweg.

De constructie bestaat uit wanden, muren en plafonds van gewapend beton. De buitenmuren zijn bekleed met baksteen. Tenzij anders vermeld bevatten de vensterassen een betonnen kruisvenster met stalen luiken. De vensters hebben terugliggende houten ramen met roedenverdeling. De voorgevel (W) heeft een breedte van zes vensterassen. Links bevindt zich een terugliggend geveldeel ter breedte van vier vensterassen met veranda. Dit geveldeel bevat drie kruisvensters en (rechts) één getoogde deuropening met gecementeerde architraaf. De deur is rechthoekig en heeft een getoogd bovenlicht. De veranda bestaat uit stalen I-profielstijlen die de zoldervloer en daklijst ondersteunen. In het rechter geveldeel bevonden zich in oorsprong twee getoogde garagepoorten met dubbele stalen deuren. Alleen de rechter garagedeur is nog intact. Geheel rechts is de aanbouw te zien, die één kruisvenster bevat.

De kopgevels (N en Z) hebben een tuitgevel met schouderstukken. De linkerzijgevel (N) heeft in de centrale as een terugliggende getoogde houten deur met gecementeerde architraaf. In de kap is een klein rechthoekig venster aangebracht.

De rechterzijgevel (Z) bestaat uit de kopgevel van de aanbouw en een deel van het muurwerk van het hoofdvolume. De aanbouw bevat een terugliggende getoogde stalen deur en een klein zoldervenster. Het muurwerk van het hoofdvolume is blind en bevat een risalerende schoorsteen.

De achtergevel (O) bevatte in oorsprong vijf kruisvensters. Het tweede venster van links is niet meer origineel.

Waardering

De voormalige opslagruimte met garage is van algemeen belang als historisch functioneel onderdeel van het complex "voormalig Duits ziekenboegcomplex" te Den Helder. Daarnaast heeft het object ensemblewaarde met het voormalige stafgebouw en de voormalige ziekenboeg, die in dezelfde bouwtrant zijn opgetrokken.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
508459
Complexnaam
Ziekenboeg/Atlantikwall
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

In het buitengebied van de gemeente Den Helder gelegen voormalig ZIEKENBOEGCOMPLEX, gebouwd door de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, omstreeks 1942, als onderdeel van de Atlantikwall, een verdedigingsgordel van permanente versterkingsbouw, die zich uitstrekte van de Zuidfranse Atlantische kust tot Noord-Noorwegen.

Het complex is gesitueerd in het buitengebied van de gemeente Den Helder, aan de westzijde van de Nieuweweg en ten zuiden van de Doggersvaart. Het complex mocht van veraf en bij luchtaanvallen niet herkenbaar zijn als ziekenboeg en werd ter misleiding gebouwd in een boerderij-achtige bouwtrant. De gebouwen zijn opgetrokken in de Heimatstijl die de Duitsers bij Nederland vonden passen, hetgeen een sterk traditionalistische bouwtrant was die behalve boerderij-achtige kenmerken ook stijlkenmerken van Kropholleriaanse en Delftse School-architectuur vertoonde. De constructie van de afzonderlijke gebouwen is sterk defensief en bestaat voornamelijk uit gewapend beton en staal. De muren zijn meer dan een halve meter dik en zijn bekleed met baksteen. De vensters hebben stalen kozijnen en stalen luiken.

N.B. Vanaf de jaren '60 is het complex bij een aannemersbedrijf in gebruik.

Omschrijving

Voormalig ziekenboegcomplex, gesitueerd aan de oostzijde van de Nieuweweg, bestaande uit een STAFGEBOUWTJE, een ZIEKENBOEG en een gebouw met onder andere de GARAGE EN vermoedelijk een kantoor- of OPSLAGRUIMTE. Het complex wordt van de weg gescheiden door een afwateringssloot en een hek voor de ingang. Eenmaal op het erf ligt het voormalige stafgebouw het dichtst bij de ingang (in de zuidwesthoek van het erf), daar tegenover ligt de voormalige ziekenboeg (op het noordelijk deel van het erf) en helemaal achteraan, in de as van de ingang, ligt de opslagruimte met garage (op het oostelijk deel van het erf).

De afzonderlijke gebouwen zijn uitgevoerd in zware gewapend betonconstructies.

Waardering

Het voormalige Duitse ziekenboegcomplex is van algemeen belang uit cultuurhistorisch oogpunt als element uit de krijgsgeschiedenis, in casu, de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, waarbinnen het complex deel uitmaakte van het door Duitsland opgezette Atlantische kustverdedigingsproject onder de naam Atlantikwall.

Daarnaast is het complex van algemeen belang uit architectuurhistorisch oogpunt als uniek geworden voorbeeld van een in samenhang behouden - en als ziekenboeg herkenbaar gebleven - groep gebouwen uit de Tweede Wereldoorlog; als voorbeeld van de toepassing van zware gewapend betonconstructies, verschuild achter een architectuur in sterk traditionalistische bouwtrant.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Remise (B) Verdedigingswerken en militaire gebouwen Bomvrij militair object oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Nieuweweg 23 1784 PH Den Helder Buitengebied BY Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 13437 Den Helder
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1942 1942 vervaardiging
Naar boven